Η βιταμίνη D παίζει μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη των οστών, αλλά επίσης θεωρείται πολύ σημαντική βιταμίνη για τον οργανισμό, γιατί είναι και ρυθμιστικός παράγοντας για το ανοσοποιητικό και το αναπνευστικό σύστημα, την παχυσαρκία, τις λοιμώξεις, το μεταβολικό σύνδρομο, τον διαβήτη, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την εκδήλωση αλλεργίας και άλλων παθήσεων, σε μικρούς και μεγάλους. Ο ανθρώπινος οργανισμός καλύπτει τις ανάγκες του σε βιταμίνη D απλά και μόνο με την έκθεσή του στον ήλιο, αλλά και σε μικρό ποσοστό (μόλις 20%) μέσω της διατροφής του.
Θεωρείται πως δεν υπάρχει έλλειψη όταν τα επίπεδα βιταμίνης D είναι πάνω από 48 ng/ml.
Που θα βρούμε βιταμίνη D
Παρόλο όμως που στην Ελλάδα και σε όλες τις μεσογειακές χώρες έχουμε όλο τον χρόνο ήλιο, πολύ συχνά παρατηρείται έλλειψη βιταμίνης D στα παιδιά, κάτι που δεν δικαιολογείται. Μελέτες πλέον δείχνουν πως η αιτία αυτής της έλλειψης είναι γενετικής φύσεως, κάτι που δηλαδή είναι γονιδιακά προδιαγεγραμμένο.
Αρκετές μελέτες δείχνουν πως η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D όταν χρειάζεται σε παιδιά ηλικίας από 1 έτους και άνω μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 μέχρι και κατά 80%.
Η Αμερικανική Ενδοκρινολογική Εταιρεία συστήνει ότι τα βρέφη από 0-1 ετών χρειάζονται τουλάχιστον 400 iu/d βιταμίνη D, και τα παιδιά μεγαλύτερα του 1 έτους 600 iu/d για τη βελτίωση τις οστικής τους υγείας.
Επομένως είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να εκτίθενται στον ήλιο τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα, όλο τον χρόνο αλλά και η διατροφή τους να είναι εμπλουτισμένη με τροφές (ζωικής αλλά και φυτικής προέλευσης) που προσφέρουν βιταμίνη D, όπως είναι:
* Τα γαλακτοκομικά (συστήνονται 3 μερίδες την ημέρα).
* Βιολογικά αβγά (συστήνεται να καταναλώνουν 1 αβγό την ημέρα).
* Τυρί (2 μερίδες την ημέρα, π.χ. κίτρινο σε πρωινό τοστ και τυρί φέτα στο μεσημεριανό ή βραδινό γεύμα).
* Ψάρι όπως σαρδέλα, γαύρος (συστήνεται 2 φορές την εβδομάδα).
* Βοδινό κρέας (2-3 φορές την εβδομάδα, καθώς είναι και η ιδανική πηγή σιδήρου για τα παιδιά).
* Μανιτάρια.
Σε περίπτωση που δεν καταναλώνει το παιδί τέτοιου είδους τροφές και δεν εκτίθεται στον ήλιο αρκετά και έχει έλλειψη βιταμίνης D, τότε συστήνεται η λήψη ειδικού συμπληρώματος διατροφής, με την κατάλληλη αναλογία βιταμίνης D, πάντα μετά από συστάσεις του παιδιάτρου, ώστε να καλυφθούν οι καθημερινές του ανάγκες.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στα αυτοάνοσα
Κατά τη διάρκεια του έτους τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D παρατηρούνται στο τέλος του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης.
Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D αυτές τις περιόδους του έτους συνδέονται με αυξημένη δραστηριότητα σε καρδιοπάθειες, διαβήτη, υπέρταση και αυτοάνοσα νοσήματα όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η βιταμίνη D έχει σημαντική ανοσορυθμιστική δράση και παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην πορεία των αυτοάνοσων ασθενειών.
Επαρκή επίπεδα είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τόσο για τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης νόσου από λοιμώξεις όσο και για την ικανότητα του ανοσοποιητικού να αναγνωρίζει τους δικού του ιστούς. Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συνδέονται με περισσότερες εξάρσεις και χειρότερη πορεία των αυτοάνοσων ασθενειών.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Κλεοπάτρα Αρέστη, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο, υπ. διδάκτορα Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, MSc. Αθλητική Διατροφή, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Master Practitioner on Eating Disorders & Obesity.