Στους περισσότερους, ο όρος «κακομαθημένο παιδί» φέρνει στο νου την εικόνα ενός παιδιού που ξαπλώνει φαρδιά πλατιά στο πάτωμα ενός καταστήματος παιχνιδιών και ουρλιάζει για το αγαπημένο του παιχνίδι. Ή, ένα παιδί που βουρκώνει και θυμώνει με τους φίλους του γιατί δεν θέλουν να παίξουν το παιχνίδι με τον δικό του τρόπο!
Αλλά, γιατί κάποια παιδιά συμπεριφέρονται έτσι;
Ένας όλο και πιο πολυάσχολος τρόπος ζωής εμποδίζει πολλούς γονείς να περνούν χρόνο με τα παιδιά τους και να τα φροντίζουν. Αυτό γεμίζει τους γονείς με ένα αίσθημα τύψεων και ενοχής. Στην προσπάθειά τους να αντισταθμίσουν την αδυναμία τους να είναι εκεί για τα παιδιά τους, ορισμένοι πολυάσχολοι γονείς τείνουν να κακομαθαίνουν τα παιδιά τους: Τα γεμίζουν με δώρα κι εκπληρώνουν κάθε τους απαίτηση. Κάποιοι μάλιστα φτάνουν στο σημείο να αγνοούν ή να δείχνουν επιείκεια στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους. Όλ’ αυτά μπορούν να συμβάλουν στο να γίνει το παιδί απαιτητικό, ασεβές και απρόθυμο να ακολουθήσει κανόνες.
Ωστόσο, ένα παιδί που συμπεριφέρεται περιστασιακά απαράδεκτα δεν είναι πάντα κακομαθημένο. Λοιπόν, πώς θα καταλάβετε αν κακομαθαίνετε άθελά σας το παιδί; Ακολουθούν πέντε αδιαμφισβήτητα σημάδια τα οποία οφείλετε να λάβετε σοβαρά υπόψη:
#1 Επιμένει στις απαιτήσεις
Κάθε φορά που το παιδί σας θέλει κάτι, επιμένει στην απαίτησή του μέχρι να υποχωρήσετε. Υποκύπτοντας στις τακτικές πίεσης του παιδιού σας το μόνο που καταφέρνετε είναι να το κάνετε να καταλάβει ότι τελικά θα συμφωνήσετε σε αυτό που θέλει. Αυτό είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια ενός κακομαθημένου παιδιού.
Τι θα μπορούσατε να κάνετε αντ’ αυτού: Ενώ δείχνετε στο παιδί σας ότι το αγαπάτε και το φροντίζετε, βάλτε και όρια. Κάντε το παιδί σας να καταλάβει ότι λειτουργώντας πάντα με γνώμονα το καλό του, μερικές φορές θα πρέπει να αρνηθείτε τα αιτήματα και τις απαιτήσεις του.
#2 Δεν μοιράζεται
Ενώ το παιδί σας δεν σκέφτεται δεύτερη φορά πριν δεχτεί οτιδήποτε από τους άλλους, είναι απρόθυμο να μοιραστεί τα υπάρχοντά του. Και, αντί να διορθώσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας, προτιμάτε να αγνοήσετε αυτή την τάση μόνο και μόνο επειδή δεν θέλετε να το κάνετε δυστυχισμένο.
Τι θα μπορούσατε να κάνετε αντ’ αυτού: Εάν το παιδί σας έχει την τάση να αρπάζει ή να τραβάει πράγματα από τους άλλους, διδάξτε το να ρωτά και να περιμένει μέχρι να έρθει η σειρά του. Πείτε στο παιδί σας ότι όταν ζητά κάτι, πρέπει να περιμένει να του το δώσουν. Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει την έννοια του χρόνου, όπου μοιράζεται τα υπάρχοντά του με άλλους για κάποιο χρονικό διάστημα. Το πιο σημαντικό από όλα είναι η κοινή χρήση μοντέλων, καθώς το παιδί σας είναι πιθανό να ακολουθήσει το παράδειγμά σας.
#3 Ποτέ δεν ικανοποιείται
Παρόλο που προσπαθείτε να δώσετε στο παιδί σας ό,τι θέλει, δεν είναι ποτέ ικανοποιημένο με αυτό που έχει. Και, καθώς είναι σίγουρο ότι δεν θα αρνηθείτε, έρχεται συχνά σε εσάς με απαιτήσεις όπως «θέλω και το αυτοκίνητο/παιχνίδι του αδερφού μου» ή «Δώσε μου άλλο ένα παγωτό».
Τι θα μπορούσατε να κάνετε αντ’ αυτού: Όταν το παιδί σας σάς ενοχλεί με αυτόν τον τρόπο ή διατυπώνει τις απαιτήσεις του με επιβλητικό τόνο, ξεκαθαρίστε του ότι πρέπει να μιλάει πιο ευγενικά. Τότε, ακούστε τι λέει. Εάν πιστεύετε ότι πρέπει να πείτε «όχι», πείτε στο παιδί σας πρώτα τους λόγους και μετά πείτε «Όχι». Επιμείνετε στην απόφασή σας ακόμα κι αν το παιδί σας συνεχίζει να σας «κυνηγάει».
#4 Περιφρονεί τους κανόνες και την εξουσία
Εφόσον το παιδί σας έχει συνηθίσει να αναλαμβάνει την ευθύνη, δεν θέλει να ακολουθεί κανόνες ή οδηγίες. Είναι προκλητικό και τρέφει ελάχιστο σεβασμό για εσάς ή αυτά που λέτε γιατί ξέρει ότι ποτέ δεν θα διορθώσετε την ανυπακοή του. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτο, με τον καιρό, μπορεί η συμμόρφωσή του να γίνει ακόμα πιο δύσκολη. Αυτό μπορεί να το επηρεάσει αρνητικά ως ενήλικο.
Τι θα μπορούσατε να κάνετε αντ’ αυτού: Όταν το παιδί σας παραβαίνει τους κανόνες, μην διστάζετε ποτέ να επιβάλλετε τις συνέπειες. Θυμηθείτε, το να αγνοείτε την κακή συμπεριφορά δίνει το κακό παράδειγμα. Ταυτόχρονα, όταν το παιδί σας σέβεται και ακολουθεί τους κανόνες, επιβραβεύστε το αναγνωρίζοντας την καλή του συμπεριφορά.
#5 Είναι αχάριστο
Καθώς του παρέχετε διαρκώς τα πάντα χωρίς αιτιολογημένη βάση, το παιδί σας αποκτά μια αίσθηση… δικαιώματος. Αποδέχεται τα πάντα χωρίς να λέει ευχαριστώ ή να εκφράζει την εκτίμησή του. Και, αν κάτι δεν του αρέσει, δεν έχει καμία επιφύλαξη να το απορρίψει ή να το επικρίνει.
Τι θα μπορούσατε να κάνετε αντ’ αυτού: Όταν το παιδί σας συμπεριφέρεται με αχάριστο τρόπο, υποδείξτε του το με ήρεμο αλλά σταθερό τρόπο. Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει και να χαρακτηρίσει τα συναισθήματά του, ώστε να μπορεί να εκφραστεί καλύτερα. Πείτε του πώς κάνει τους άλλους να νιώθουν με την αναίσθητη συμπεριφορά του – αυτό θα το βοηθήσει να συμπονήσει τους άλλους ανθρώπους.