Είναι κοινή παραδοχή ότι οι οθόνες κρατούν τα παιδιά μας απασχολημένα για μεγάλα διαστήματα, ειδικά τώρα το καλοκαίρι που έχουν κλείσει και τα σχολεία. Και έτσι, ενώ ιδανικά θα θέλαμε να τα κρατήσουμε μακριά από αυτές, αυτό δεν είναι τόσο εύκολο. Η αλήθεια είναι ότι από τη στιγμή που ζούμε σε ένα περιβάλλον που η τεχνολογία κυριαρχεί στους περισσότερους τομείς της ζωής μας, δεν είναι σωστός ο «καθολικός» αποκλεισμός του παιδιού μας από αυτήν. Η προσκόλληση στην οθόνη θα μπορούσε να είναι προβληματική, όπως εξάλλου θα ήταν και ο αποκλεισμός της.
Η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία κάνοντας την καθημερινότητά μας πιο εύκολη και πιο παραγωγική. Αρκεί να ξέρουμε πώς να τη χρησιμοποιήσουμε για να ωφεληθούμε από αυτήν. Το ίδιο ισχύει και για τον χρόνο που περνά ένα παιδί μπροστά από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή. Υπό προϋποθέσεις δηλαδή, αυτός ο χρόνος μπορεί να γίνει παραγωγικός, βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν νέα πράγματα και να έρθουν σε επαφή με νέα ερεθίσματα.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να βρούμε ένα «μοντέλο» ισορροπημένης χρήσης που θα ταιριάζει στην οικογένειά μας. Οι παρακάτω συμβουλές δεν θα απομονώσουν τα παιδιά από τα τάμπλετ, θα τα βοηθήσουν όμως να κάνουν μια καλύτερη χρήση.
Δίνουμε το καλό παράδειγμα
Υπάρχουν φορές που για να περάσει η ώρα μας ανοίγουμε την τηλεόραση ή «σκρολάρουμε» στο κινητό. Αυτό όταν γίνεται συχνά και συστηματικά, ενδεχομένως να επηρεάζει τα παιδιά ωθώντας τα να κάνουν και αυτά το ίδιο καθώς είναι κατά βάση μιμητικά.
Η μίμηση είναι αυτή που τα μαθαίνει βασικές δεξιότητες στη ζωή, όπως το να περπατούν. Με τον ίδιο τρόπο, λοιπόν, μαθαίνουν και το πώς να χρησιμοποιούν τις οθόνες. Γι’ αυτό καλό είναι να περιορίσουμε και εμείς τη χρήση τους και να αποφεύγουμε ενέργειες όπως το να αφήνουμε ανοιχτή την τηλεόραση μόνο και μόνο για να μας συνοδεύει κάποιος ήχος, ακόμα και όταν δεν παρακολουθούμε κάτι συγκεκριμένο.
Είμαστε ενημερωμένοι
Είναι γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά, ενδεχομένως, να γνωρίζουν πολύ περισσότερα από εμάς για την τεχνολογία. Παρ’ όλα αυτά ως γονείς πρέπει να παραμένουμε ενημερωμένοι και καταρτισμένοι.
Τόσο για τη χρήση της τεχνολογίας όσο και για τις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Είναι αρκετά βοηθητικό αν σκεφτούμε ότι δεν μπορούμε να διδάξουμε το παιδί μας για τους κινδύνους εάν πρώτα δεν τους έχουμε εντοπίσει και δεν τους ξέρουμε εμείς.
Απομακρύνουμε τις οθόνες από το δωμάτιο
Ως γονείς έχουμε ευθύνη να γνωρίζουμε τη διαδικτυακή ζωή των παιδιών μας, προκειμένου να είμαστε σε θέση να τα προστατέψουμε. Οσο δύσκολο και αν είναι, λοιπόν, πρέπει να βρούμε τρόπο να λειτουργήσουμε με τέτοιον τρόπο ώστε να διατηρούμε τον έλεγχο της κατάστασης χωρίς να εκμηδενίζουμε την ανεξαρτησία τους, την οποία έχουν όλο και μεγαλύτερη ανάγκη όσο μεγαλώνουν. Δεν είναι όμως πάντα εφικτό να υπάρχει γονικός έλεγχος για το τι βλέπουν τα παιδιά στις οθόνες τους.
Ιδίως όταν βρίσκονται σε άλλο δωμάτιο. Γι’ αυτό καλό είναι να θεσπίσουμε τον κανόνα «Οχι οθόνες στα δωμάτια». Και ενώ αυτό υπάρχει περίπτωση να δυσκολέψει και εμάς, καθώς χρειάζεται να διατηρήσουμε τον κανόνα αυτόν και να απομακρύνουμε από το δωμάτιό μας την τηλεόραση ή κάποια άλλη οθόνη, είναι κάτι που θα ωφελήσει πολύ τα παιδιά. Ενδεχομένως να γίνει μια συνήθεια που θα την «κουβαλούν» για όλη τους τη ζωή.
Οργανώνουμε ένα πλάνο technology free
* Μία άλλη μέθοδος είναι να επιλέξουμε κάποια σημεία του σπιτιού στα οποία δεν θα χρησιμοποιούμε την τεχνολογία. Για παράδειγμα μπορούμε να αφήνουμε, όλη η οικογένεια, εκτός της τραπεζαρίας ή της κουζίνας κινητά, tablets, ηλεκτρονικά παιχνίδια και laptops. Eτσι μας δίνεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να μαγειρέψουμε, να συζητήσουμε και να γευματίσουμε απερίσπαστοι.
* Καθιερώνουμε μία νέα οικογενειακή παράδοση και ορίζουμε το χρονικό διάστημα μέσα στην ημέρα στο οποίο δεν θα κάνουμε χρήση της τεχνολογίας.
Η ώρα αυτή μπορεί να είναι πάντα η ίδια ή μπορεί να αλλάζει κάθε μέρα. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε τη δυνατότητα κάθε βράδυ να συναποφασίζουμε ποιο θα είναι το διάστημα χωρίς τεχνολογία για την επομένη, ανάλογα με τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν. Αξιοποιούμε τον τεχνολογικά ελεύθερο χρόνο για να κάνουμε κάτι όλοι μαζί σαν οικογένεια, όπως για παράδειγμα να παίξουμε ένα επιτραπέζιο.
* Ενθαρρύνουμε και παρακινούμε το παιδί να κάνει κάποια άλλη δραστηριότητα που δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει οθόνη. Να παίξει με φίλους σε εξωτερικό χώρο, να ασχοληθεί με κάποιο άθλημα, να διαβάσει ένα βιβλίο ή ακόμα και να παίξουμε παρέα ένα επιτραπέζιο.
Μπορεί να μας φανεί αρκετά βοηθητικό να κατασκευάσουμε ένα αυτοσχέδιο χρονοδιάγραμμα στο οποίο θα εντάξουμε και τις δραστηριότητες αυτές. Ετσι το παιδί θα μπορέσει πιο εύκολα να οπτικοποιήσει το πότε έχει πρόσβαση στις διάφορες οθόνες και το πότε χρειάζεται να κάνει μια άλλη δραστηριότητα. Αυτό βοηθάει στο να γίνει αρκετά ξεκάθαρο στο μυαλό του το «τεχνολογικό» πρόγραμμα και έτσι αποφεύγονται σε μεγάλο βαθμό οι λογομαχίες και οι προστριβές.