Θεωρείτε πως τα παιχνίδια πρέπει να έχουν πάντα κανόνες, στόχο, συγκεκριμένη δομή; Αφήστε τη φαντασία σας και τα παιδιά ελεύθερα να ακολουθήσουν τα ένστικτα, τις ιδέες και τα ενδιαφέροντά τους και θα εκπλαγείτε από τα αποτελέσματα.
Μηδέν κανόνες-αναρίθμητα πλεονεκτήματα
Το μη δομημένο-ελεύθερο παιχνίδι ευνοεί τα παιδιά ποικιλοτρόπως:
- Προστατεύει τη σωματική υγεία
- Ενδυναμώνει τις κινητικές δεξιότητες
- Ενισχύει τις κοινωνικές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένης της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης
- Αυξάνει την αυτοεκτίμηση
- Μειώνει τον κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης
- Βελτιώνει τη σχολική επίδοση, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς στην τάξη
Είναι φανερό πως η πρόσβαση στο «ελεύθερο παιχνίδι» είναι απαραίτητη για την υγιή ανάπτυξη ενός παιδιού. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να τους παρέχεται σε εξωτερικούς χώρους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί να γίνει και σε άλλα περιβάλλοντα όπως το σπίτι και το σχολείο.
Κανόνες μόνο για.. τους γονείς
Στο «ελεύθερο παιχνίδι», οι γονείς είναι εκείνοι που πρέπει να ακολουθήσουν κάποιους κανόνες:
#1 Αφήστε το «πάνω χέρι» στο παιδί
Δώστε το ελεύθερο στα παιδιά σας να ηγηθούν. Μην παρεμβαίνετε βάζοντας έναν συγκεκριμένο στόχο. Συμπεριφερθείτε διακριτικά και κάντε μόνο την αρχή. Προτρέψτε τα και «προκαλέστε» τα, αλλά μέχρι εκεί. Προτείνετε στο παιδί μια πεζοπορία ή μια βόλτα στην παραλία και εκεί θέστε ερωτήματα για ό,τι βλέπετε γύρω σας. Η φαντασία και η περιέργεια των παιδιών ενεργοποιείται αυτόματα και ξαφνικά δημιουργούν «κόσμους» γεμάτους περιπέτεια. Συμμετέχετε στον ενθουσιασμό τους και αφήστε τον εαυτό σας να γίνει για λίγο και πάλι παιδί.
#2 Μην ανησυχείτε υπερβολικά
Πολλές φορές δεν αφήνουμε τα παιδιά να ακολουθήσουν τη φαντασία τους παίζοντας, από φόβο μήπως πάθουν κάτι. Χωρίς κανόνες δεν σημαίνει και χωρίς όρια. Το «ελεύθερο παιχνίδι» πρέπει να φαίνεται ριψοκίνδυνο, αλλά να μην είναι. Παρακολουθούμε πάντα τα παιδιά και φυσικά δεν τα αφήνουμε να δοκιμάσουν κάτι πολύ επικίνδυνο.
Μην ανησυχείτε για μια γρατζουνιά ή μια μελανιά. Είναι μέσα στο παιχνίδι. Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, πρέπει να «πάθουν» για να μάθουν. Άλλωστε ποιος από εμάς δεν έγδαρε μικρός το γόνατό του; Ποιος δεν είχε μικροατυχήματα μαθαίνοντας ποδήλατο;
Αντί να βιαστείτε να τα σώσετε από μια κατάσταση, εμπιστευτείτε τα. Αν το παιδί σας θέλει να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, αφήστε το. Τα παιδιά μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα από όσα πιστεύουμε και μάλιστα προσεκτικά! Οι επικίνδυνες δραστηριότητες όπως το γρήγορο τρέξιμο ή η αναρρίχηση, βοηθούν τα παιδιά να μάθουν πώς να κινούνται στο περιβάλλον τους και να κάνουν ασφαλείς επιλογές.
Πώς να παίξουμε ελεύθερα στην πόλη;
Αν ζείτε σε πόλη, δεν χρειάζεται να οδηγείτε ώρες για να βρεθείτε στη φύση. Το πάρκο ή η παιδική χαρά προσφέρονται για πολλά και ευφάνταστα παιχνίδια. Φτιάξτε χειροτεχνίες από φύλλα, ξύλα ή ό,τι άλλο βρείτε στο φυσικό περιβάλλον του κέντρου μιας πόλης. Παρατηρείστε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι και ίσως προκύψει ένα συναρπαστικό παραμύθι. Ακόμη και τα πολύ απλά πράγματα ενέχουν περιπέτεια στο μυαλό του παιδιού και μπορεί να τα απολαύσει εξίσου. Τα «ελεύθερα παιχνίδια περιπέτειας» προσαρμόζονται και στον αστικό σχεδιασμό, αρκεί να έχετε την διάθεση να τα ανακαλύψετε.