Ενώ ο μέσος ενήλικας έχει 10-40 ελιές (ή σπίλοι, όπως ονομάζονται κλινικά) μόλις 1% των νεογνών γεννιέται με αυτές. Επομένως, οι ελιές εμφανίζονται και μεγαλώνουν κατά την παιδική ηλικία. Οι παιδικoί σποίλοι είναι γενικά ακίνδυνοι. Συνεχίζουν να εμφανίζονται σε όλη την παιδική και εφηβική ηλικία και μπορεί να αυξάνονται καθώς μεγαλώνει το σώμα. Το χρώμα τους μπορεί επίσης να σκουρύνει, να ανοίξει, ακόμη και να ξεθωριάσει εντελώς.
Φυσιολογικοί παιδιατρικοί σπίλοι
Στατιστικά το μελάνωμα είναι σπάνιο στα παιδιά. Ωστόσο, καθώς τα μελανώματα που διαγιγνώσκονται έγκαιρα αντιμετωπίζονται πιο εύκολα, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη συμβουλή του δερματολόγου σας για ελιές που σας φαίνονται ύποπτες. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι γονείς εξετάζουν τα παιδιά τους είναι οι νέες ελιές, οι ελιές που αυξάνουν σε μέγεθος ή μεγαλώνουν σε όγκο κι εκείνες που έχουν τρίχες. Τις περισσότερες φορές, όλα αυτά είναι φυσιολογικά στα παιδιά.
Τα παιδιά γενικά έχουν «σπίλο υπογραφής», που σημαίνει ότι οι ελιές τους εμφανίζονται με το δικό τους στυλ καθώς εμφανίζονται. Το σφαιρικό σχέδιο είναι το πιο κοινό, ειδικά όταν βρίσκεται στον κορμό του σώματος. Το ανυψωμένο δεν υποδηλώνει κακοήθεια.
Ελιές του τριχωτού της κεφαλής
Οι δίχρωμοι σπίλοι είναι συνηθισμένοι μεταξύ των παιδιών που ανήκουν στην Καυκάσια φυλή. Αυτές οι ελιές εμφανίζονται συχνά στο τριχωτό της κεφαλής τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού. Οι σπίλοι του τριχωτού της κεφαλής συχνά προκαλούν νευρικότητα στους γονείς επειδή δεν γίνονται πάντα αντιληπτοί από νωρίς, οπότε το μέγεθός τους μπορεί να αποτελεί έκπληξη.
Ελιές των άκρων
Οι σπίλοι των άκρων εμφανίζονται στα χέρια και τα πόδια και συχνά φαίνονται διαφορετικοί και ανησυχητικοί. Αυτές οι ελιές χαρακτηρίζονται από ωχρές αλλοιώσεις ή είναι ελαφρώς ανυψωμένες και μπορεί να εμφανίζουν γραμμικές ραβδώσεις χρώματος καφέ. Ενώ είναι διαφορετικές, είναι απολύτως φυσιολογικές.
Ελιές των γεννητικών οργάνων
Οι σπίλοι των γεννητικών οργάνων είναι επίσης φυσιολογικοί. Σε μια μελέτη με 1.159 παιδιά, ο επιπολασμός των γεννητικών σπίλων ήταν 3,5% με αναλογία ανδρών/γυναικών 1,3: 1. Το 93% αυτών των περιπτώσεων εμφάνισαν σφαιρικούς σπίλους και στους περισσότερους παρατηρήθηκε σταδιακή αλλαγή στη διάμετρο, το ύψος, το χρώμα και την υφή. Δεν υπήρξε μελάνωμα ή άλλες ανεπιθύμητες εκβάσεις κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης.
Ελιές του Spitz
Ο σπίλος Spitz είναι μια απότομη ροζ βλατίδα που είναι κοινή στα μικρά παιδιά. Είναι καλοήθεις, αλλά κάτω από ένα μικροσκόπιο είναι μερικές φορές δύσκολο να διαφοροποιηθεί ένας σπίλος του Spitz από το μελάνωμα. Ο άτυπος σπίλος του Spitz είναι πιο ανησυχητικός. Οι διαφορές μεταξύ των άτυπων σπίλων Spitz και των κλασικών σπίλων του Spitz είναι οι εξής:
- 10-20 ετών Vs κάτω των 10 ετών
- Εμφάνιση στην πλάτη Vs πρόσωπο, άκρα, λαιμός
- Πάνω από 10 χιλιοστά Vs κάτω από 5 χιλιοστά
- Ακανόνιστοι και ασύμμετροι Vs συμμετρικοί
- Οικογενειακό ιστορικό Vs απουσία ιστορικού
Οι μελαγχρωστικοί σπίλοι του Spitz βρίσκονται πιο συχνά στα χέρια και τα πόδια και είναι πιο συχνοί σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα. Αν και είναι επίσης ανησυχητικοί, συχνά είναι καλοήθεις.
Υπονύχιες ελιές
Οι σπίλοι των νυχιών συχνά αποτελούν πρόκληση. Αν και συχνά συγχέονται με το στίγμα του Hutchinson, οι σπίλοι της μήτρας των νυχιών στα παιδιά είναι ψευδο-Hutchinson και δεν είναι κακοήθεις. Το στίγμα του Hutchinson είναι ένα μελάνωμα των νυχιών με μελάγχρωση που εκτείνεται στο δέρμα που περιβάλλει το νύχι και δεν είναι συχνό στα παιδιά. Οι βιοψίες μήτρας νυχιών είναι δύσκολες, καθώς φαίνονται πολύ διαφορετικές σε σύγκριση με τις βιοψίες δέρματος.
Πώς να αναγνωρίσετε τι δεν είναι φυσιολογικό;
Ενώ το μελάνωμα είναι σπάνιο στα παιδιά, υπάρχουν φορές που μια ελιά πρέπει να ελεγχθεί από δερματολόγο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, τα ακόλουθα συμπτώματα στις ελιές ΔΕΝ είναι φυσιολογικά:
- Αλλαγή ελιάς: ενώ είναι φυσιολογικό ένας σπίλος να μεγαλώνει με τον ίδιο ρυθμό με το παιδί, αν μεγαλώνει γρήγορα ή αλλάζει χρώμα ασυνήθιστα, αυτό μπορεί να είναι ανησυχητικό. Εάν ένας σπίλος φαίνεται διαφορετικός από τους άλλους σπίλους στο σώμα, αυτό μπορεί να είναι μια «κόκκινη σημαία» και πρέπει να ελεγχθεί από δερματολόγο.
- Ελιά σε σχήμα θόλου με διαφορετικά χρώματα και οδοντωτό περίγραμμα: Αν και ο σπίλος του Spitz είναι ακίνδυνος, μπορεί να μοιάζει πολύ με μελάνωμα. Τόσο ο σπίλος του Spitz όσο και το μελάνωμα μπορεί να αιμορραγούν, να ανοίξουν ή να έχουν σχήμα θόλου. Και τα δύο μπορούν να έχουν περισσότερα από ένα χρώματα. Αυτά τα σημεία πρέπει να εξεταστούν και είτε να αφαιρεθούν είτε να παρακολουθηθούν στενά από έναν επαγγελματία.
- Ελιά που αιμορραγεί: Ενώ είναι πιθανό οι σπίλοι να ερεθιστούν και να αιμορραγήσουν, εάν αιμορραγούν χωρίς λόγο, χρειάζεται έλεγχος. Εάν μια ελιά μοιάζει με ανοιχτή πληγή πρέπει να εξεταστεί.
- Πολλές ελιές: Εάν το παιδί σας έχει πάνω από 50 σπίλους, είναι σημαντικό να αναζητήσετε δερματολογική φροντίδα. Η ύπαρξη πολλών σπίλων μπορεί να είναι ένδειξη ότι διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο για μελάνωμα.
- Μεγάλες ελιές: Οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι γενικά δεν είναι κακοήθεις. Ωστόσο, η ύπαρξη μεγάλων ή γιγαντιαίων σπίλων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης μελανωμάτων.
Οι ελιές που θεωρούνται επικίνδυνες μπορεί να χρειαστεί βιοψία. Η βιοψία εκτομής θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου μια βλάβη είναι ύποπτη.
Συγγενείς μελαγχρωματικοί σπίλοι
Οι συγγενείς μελανογχρωματικοί σπίλοι έρχονται σε όλα τα μεγέθη και συνήθως παρουσιάζουν μικρό έως καθόλου κίνδυνο για το παιδί – με εξαίρεση τους γιγαντιαίους.
Ο γιγάντιος συγγενής μελανοκυτταρικός σπίλος χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστα σκούρο χρώμα και είναι γενικά καλοήθης. Αποτελείται από μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική ουσία στο δέρμα μας. Εντοπίζονται συχνά στον κορμό ή στα άκρα, αλλά μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα. Ο χρωματισμός κυμαίνεται από μαύρο έως μαύρο και συχνά αλλάζει πιο ανοιχτό ή πιο σκούρο με την πάροδο του χρόνου. Είναι πιθανό η επιφάνειά τους να είναι ανασηκωμένη, παχύρρευστη, τραχιά, ανώμαλη ή επίπεδη και μπορεί επίσης να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Το δέρμα του σπίλου είναι επιρρεπές σε κνησμό και ερεθισμό. Υπερτρίχωση μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον σπίλο, αλλά δεν είναι ανησυχητική. Επιπλέον σπίλοι μπορεί να είναι διάσπαρτοι στο δέρμα.
Ο γιγάντιος συγγενής μελανογχρωματικοός σπίλος μπορεί μερικές φορές να συσχετιστεί με νευροδερματική μελάνωση. Αυτό συμβαίνει όταν τα κύτταρα που παράγουν χρωστική εμφανίζονται στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό ως συστάδες. Αυτές οι αναπτύξεις μπορούν να αυξήσουν την πίεση στον εγκέφαλό μας οδηγώντας σε εμετό, πονοκέφαλο, επιληπτικές κρίσεις (σπασμοί) και κινητικά προβλήματα. Ένας επιπρόσθετος κίνδυνος του γιγαντιαίου συγγενούς μελανοκυτταρικού σπίλου είναι το μελάνωμα, σε ποσοστό 5-10%.
Παιδιά με γιγαντιαίους συγγενείς μελαγχρωματικούς σπίλους με κίνδυνο νευροδερματικής μελάνωσης, θα πρέπει να υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου/σπονδυλικής στήλης πριν από την ηλικία των 4 μηνών. Εάν η μαγνητική τομογραφία είναι ανώμαλη, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν παιδονευρολόγο.
Ποιος χρειάζεται προληπτικό έλεγχο ρουτίνας;
Δεν χρειάζονται όλοι οι ελιές της παιδικής ηλικίας έλεγχο ρουτίνας. Παιδιά με άμεσο μέλος της οικογένειας με μελάνωμα, πολλούς σπίλους, ακανόνιστους σπίλους, παιδιά με κόκκινα μαλλιά, ανοιχτόχρωμο δέρμα με φακίδες και εύκολα εγκαύματα ή ιστορικό σπίλου του Spitz, θα πρέπει να υποβάλλονται σε ετήσια εξέταση. Εάν η αισθητική είναι παράγοντας για τους συγγενείς μελαγχρωματικούς σπίλους, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν πλαστικό χειρουργό.
Δεδομένης της εξαιρετικής σπανιότητας του μελανώματος πριν από την εφηβεία δεν έχει νόημα να ανησυχείτε για τις περισσότερες ελιές. Ενώ το μελάνωμα μπορεί να προκύψει μέσα σε έναν σπίλο, οι πολλαπλές ελιές είναι πρόδρομος του μελανώματος. Γι’ αυτό τον λόγο, οι περισσότεροι σπίλοι δεν αφαιρούνται.