Πριν μάθουν τα παιδιά να μιλούν και να αρθρώνουν λέξεις, το κλάμα είναι το μοναδικό μέσο φωνητικής επικοινωνίας που μπορούν να αξιοποιήσουν. Γνωρίζουν όμως οι γονείς ενστικτωδώς πότε ένα μωρό κλαίει επειδή πονάει σε αντίθεση με το να νιώθει ελαφρώς άβολα; Νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, απαντά ότι… «εξαρτάται».

Η αποκωδικοποίηση «θέλει» εξάσκηση

«Διαπιστώσαμε ότι η ικανότητα ανίχνευσης του πόνου στο κλάμα, δηλαδή, η αναγνώριση μιας κραυγής πόνου από ένα απλό κλάμα δυσφορίας διαμορφώνεται από την εμπειρία της φροντίδας των μωρών», αναφέρουν οι ερευνητές. «Οι σημερινοί γονείς μικρών μωρών μπορούν να αναγνωρίσουν τις κραυγές πόνου ακόμα κι αν δεν το έχουν ακούσει ποτέ πριν, ενώ τα άπειρα άτομα, που δεν είναι γονείς, συνήθως δεν μπορούν να το κάνουν».

Τα ευρήματα δείχνουν ότι η ικανότητα των ανθρώπων να ερμηνεύουν τα κλάματα των μωρών δεν είναι έμφυτη αλλά μαθαίνεται από την εμπειρία. Καθώς οι γονείς μεγαλώνουν τα μωρά τους, ταυτόχρονα διαμορφώνουν και την ικανότητά τους να αποκωδικοποιούν τις πληροφορίες που μεταφέρονται από τα σήματα επικοινωνίας των μωρών, όπως το κλάμα.

Για να διερευνήσουν το ζήτημα, οι ερευνητές συγκέντρωσαν άτομα με διαφορετική πείρα στη φροντίδα των μωρών, που κυμαίνονταν από άτομα χωρίς καθόλου εμπειρία έως τους σημερινούς γονείς μικρών παιδιών. Περιλάμβαναν επίσης άτομα με περιστασιακή εμπειρία στην φύλαξη παιδιών και άτομα που ενώ δεν ήταν γονείς είχαν μεγαλύτερη επαγγελματική εμπειρία στη φροντίδα.

Βάσει εμπειρίας αναγνωρίζουμε το κλάμα

Στη συνέχεια, έδωσαν σε όλους τους συμμετέχοντες στη μελέτη μια σύντομη φάση εκπαίδευσης κατά την οποία άκουσαν οκτώ κραυγές ενοχλήσεων από ένα μωρό σε διάστημα δύο ημερών. Στη συνέχεια, δοκιμάστηκε η ικανότητά τους να αποκωδικοποιούν τις κραυγές ως ενόχληση ή πόνος.

Και αποδείχθηκε ότι η εμπειρία ήταν το παν. Οι άνθρωποι με λίγη έως καθόλου εμπειρία δεν μπορούσαν να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στα διαφορετικά κλάμα. Όσοι είχαν μικρή εμπειρία είχαν ελαφρώς καλύτερες επιδόσεις. Οι σημερινοί γονείς και οι επαγγελματίες τα πήγαν καλύτερα. Αλλά οι γονείς των νεότερων μωρών ήταν οι «νικητές».

Κατάφεραν να αναγνωρίσουν το κλάμα των μωρών ακόμα και όταν δεν είχαν ακούσει ποτέ τα κλάματα αυτού του παιδιού πριν. Οι γονείς μεγαλύτερων παιδιών και εκείνοι με επαγγελματική εμπειρία δεν τα πήγαιναν καλά αναγνωρίζοντας τα κλάματα. «Μόνο οι γονείς νεότερων μωρών ήταν επίσης σε θέση να αναγνωρίσουν το κλάμα ενός άγνωστου μωρού που δεν είχαν ακούσει ποτέ πριν», συμπληρώνουν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι το κλάμα των μωρών περιέχει σημαντικές πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες στην ακουστική τους δομή. Ενώ οι ενήλικες είναι συντονισμένοι με αυτές τις πληροφορίες, η ικανότητά μας να τις αποκωδικοποιούμε και να αναγνωρίζουμε πότε ένα μωρό πονάει βελτιώνεται με την έκθεση και την εμπειρία.