Ο έπαινος, η ενθάρρυνση και η επιβράβευση αποτελούν σημαντικά «εργαλεία» στα χέρια των γονιών. Μέσω αυτών, ένα παιδί κατορθώνει να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητές του και να «πατήσει γερά στα πόδια του», να διαχειρίζεται με πιο αποδοτικό τρόπο τις δυσκολίες, να αισθάνεται πιο ανεξάρτητο και εντέλει να υιοθετήσει καλές συμπεριφορές από μικρή ηλικία. Είναι αναγκαίο λοιπόν οι γονείς να γνωρίζουν όχι μόνο την αξία των «εργαλείων» αυτών αλλά και τον κατάλληλο τρόπο χρήσης τους στην καθημερινότητά τους με τα παιδιά.
Η αξία του επαίνου
Ο έπαινος, ή αλλιώς τα «μπράβο» που λέτε στο παιδί σας, καλλιεργεί την αυτοπεποίθησή του και το βοηθά στο να σκέφτεται και να μιλά θετικά για τον εαυτό του. Επιπλέον, το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει μόνο του πότε τα πάει καλά και κατ’ επέκταση νιώθει υπερήφανο για τον εαυτό του κάθε φορά που συμπεριφέρεται με καλό τρόπο.
Είναι ωφέλιμο λοιπόν να επαινείτε τα παιδιά με κάθε ευκαιρία: όταν για παράδειγμα μοιράζονται τα παιχνίδια τους, όταν επιστρέφουν στο σπίτι στην ώρα που συμφωνήσατε ή όταν ξεκινούν τις εργασίες τους για το σχολείο χωρίς την δική σας υπενθύμιση.
Η αξία της ενθάρρυνσης
Η ενθάρρυνση είναι μια μορφή επαίνου για την προσπάθεια του παιδιού που δεν σταματά μόνο στο «μπράβο» μα και στην γενικότερη αναγνώριση του κόπου του να φέρει εις πέρας ό,τι αναλαμβάνει. Μέσω της ενθάρρυνσης, τα παιδιά παρακινούνται να προσπαθούν περισσότερο και να μην τα παρατούν στις δυσκολίες. Εκτός αυτού, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τη σκληρή προσπάθεια ως μια θετική διαδικασία και παραμένουν πιο αισιόδοξα όταν ποίκιλλες προκλήσεις προκύπτουν στον «δρόμο» τους.
Μπορείτε να ενθαρρύνετε το παιδί σας προτού αποπειραθεί να κάνει κάτι, αναγνωρίζοντας εκ των προτέρων τη «δύναμή» του να τα καταφέρει ή «προκαλώντας» το να σας αποδείξει πως πράγματι, μπορεί.
Η αξία της επιβράβευσης
Η επιβράβευση είναι άλλος ένας τρόπος αναγνώρισης της καλής συμπεριφοράς ή μιας επιτυχίας του παιδιού. Θα μπορούσε να είναι μια υλική ανταμοιβή όπως ένα δώρο ή ένα επιπλέον προνόμιο όπως το να επιλέξει το ίδιο το μενού της ημέρας. Μέσω της επιβράβευσης, το παιδί είναι πολύ πιο πιθανό να υιοθετήσει καλές συνήθειες και συμπεριφορές αφού θα τις έχει συνδέσει με κάτι θετικό. Η κάθε είδους ανταμοιβή συνεισφέρει επίσης στο να λειτουργήσουν καλύτερα ο έπαινος και η ενθάρρυνση.
Πώς να χρησιμοποιήσετε τα «εργαλεία» σας σωστά
Ενθαρρύνετε την καλή συμπεριφορά του παιδιού σας έχοντας στο νου σας τις ακόλουθες πρακτικές συμβουλές:
- Όταν αισθάνεστε καλά με τις πράξεις και τη συμπεριφορά του, πείτε το. Μια καλή κουβέντα την ημέρα έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για την συνολική υγεία του παιδιού.
- Αναζητήστε μη λεκτικούς τρόπους να επαινέσετε ή να ενθαρρύνετε το παιδί. Ένα «απλό» χαμόγελο ή μια αγκαλιά, είναι αρκετά για να εκλάβει την έγκριση και τον ενθουσιασμό σας.
- Δώστε αξία στα «μικρά» κατορθώματα. Αντί να περιμένετε έως ότου το παιδί σας κάνει κάτι τέλεια, επαινέστε την οποιαδήποτε προσπάθεια και βελτίωσή του.
- Προσπαθήστε να επαινείτε περισσότερο και να επικρίνετε λιγότερο.
- Φροντίστε τα «μπράβο» σας να «ανταποκρίνονται» στην πραγματικότητα. Εάν υπερβάλλετε στις θετικές σας αντιδράσεις, το παιδί θα το καταλάβει και δεν θα.. πεισθεί.
- «Προσαρμόστε» τον έπαινο και την επιβράβευση στην ηλικία του παιδιού σας. Για παράδειγμα, οι έφηβοι μπορεί να μην θέλουν να τους επαινούν δημόσια για τις προσπάθειές τους, ενώ τα πιο μικρά παιδιά συνήθως το απολαμβάνουν.
Σε γενικές γραμμές, αν και μια «δύσκολη» συμπεριφορά «τραβάει» περισσότερο την προσοχή του γονέα, είναι πολύ σημαντικό για την συνολική ευημερία του παιδιού να εστιάζετε στα θετικά, ώστε όλοι μαζί να μεγαλώνετε χαρούμενα και αρμονικά.