Πώς θα κάνουμε το παιδί να μάς «ανοιχτεί»

Όλοι θέλουμε να είμαστε κοντά στα παιδιά μας, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να ανακαλύψουμε τι συμβαίνει στα κεφάλια και τις καρδιές τους. Ενώ μερικά παιδιά είναι φλύαρα, ανυπόμονα να μας μαγέψουν με κάθε λεπτομέρεια της ζωής τους, άλλα είναι αμίλητα και συγκρατημένα. Διατηρούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους ιδιωτικά κι εμείς αναρωτιόμαστε τι πραγματικά συμβαίνει μέσα τους. Πώς μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά μας να μάς «ανοιχτούν»; Δείτε δέκα αποτελεσματικές στρατηγικές για να ενθαρρύνετε την επικοινωνία μαζί τους, ακόμη και στα δύσκολα προεφηβικά κι εφηβικά χρόνια.

#1 Γίνετε… δραστήριοι

Μερικά παιδιά αισθάνονται άβολα απλώς να κάθονται και να συζητούν – δυσκολεύονται επειδή αισθάνονται ότι στριμώχνονται στη γωνία. Θα ανοιχτούν πιο εύκολα όταν κάνουν μια δραστηριότητα: παίξτε μαζί τους μπάσκετ ή ποδόσφαιρο, χρωματίστε παρέα στο τραπέζι ή δοκιμάστε να πλύνετε μαζί τα πιάτα.

#2 Πάτε μια βόλτα με το ΙΧ

Είναι δελεαστικό να ακούμε την αγαπημένη μας μουσική ή να κάνουμε τα τηλεφωνήματά μας ενώ οδηγούμε – ειδικά όταν περνάμε τη μισή μας ζωή πηγαίνοντας τα παιδιά από τη μια δραστηριότητα στην άλλη. Αλλά αυτές οι ενδιάμεσες στιγμές μπορεί να είναι μια εξαιρετική στιγμή για σύνδεση και επικοινωνία μαζί τους. Πάρτε τα λοιπόν για μια βόλτα με το αυτοκίνητο σε μια διαδρομή που αγαπούν και μπορεί να εκπλαγείτε.

#3 Ακούτε περισσότερο, μιλάτε λιγότερο

Αν τα παιδιά νιώθουν ότι θα τους αραδιάζετε συμβουλές κάθε φορά που αρχίζουν να μιλούν, μπορεί να κλειστούν στο καβούκι τους (αυτό ισχύει ιδιαίτερα καθώς τα παιδιά μπαίνουν στην προεφηβική τους ηλικία). Ακριβώς όπως οι ενήλικες, μερικές φορές τα παιδιά δεν θέλουν να διορθωθούν και δεν θέλουν να ακούσουν για λύσεις – θέλουν απλώς να ακουστούν. Εάν σάς εκμυστηρεύεται μια ανησυχία ή ένα πρόβλημα, απλά ακούστε το προσεκτικά. Κάντε ερωτήσεις όπως, «Πώς ένιωσες όταν συνέβη αυτό; Τι σκέφτεσαι τώρα να κάνεις;». Όσο περισσότερο «σκάβετε», τόσο καλύτερα θα γνωρίσετε το παιδί σας. Μόλις ακούσετε ολόκληρη την ιστορία και τους επιτρέψετε να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, μπορεί να βρείτε ένα «άνοιγμα» για να δώσετε συμβουλές και να τα βοηθήσετε να βρουν μια λύση – ή ίσως είναι καλύτερο να κρατήσετε τα λόγια σοφίας σας για μια άλλη μέρα.

#4 Κάντε ερωτήσεις που ενθαρρύνουν τη συζήτηση

Προσπαθήστε να αποφύγετε ερωτήσεις τύπου που η απάντηση θα είναι μονολεκτική, όπως «Πέρασες καλά σήμερα;» ή «Διασκέδασες με τον φίλο σου;». Αντίθετα, δοκιμάστε να κάνετε πιο συγκεκριμένες ή ανοιχτές ερωτήσεις που θα εκμαιεύσουν μια πιο λεπτομερή απάντηση, όπως «Τι συνέβη σήμερα στο διάλειμμα;» ή «Τι νέα από την ομάδα;». Εάν γνωρίζετε ότι κάτι προβληματίζει το παιδί σας, δοκιμάστε να κάνετε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση.

#5 Να ακούτε με συμπόνοια

Τα παιδιά (όπως και οι ενήλικες) πρέπει να επικυρώνουν τα συναισθήματά τους. Όταν ένα παιδί παραδέχεται ότι αισθάνεται ανασφάλεια, ανησυχία ή θυμό, αναγνωρίστε τα συναισθήματά του. Προσπαθήστε να πείτε πράγματα όπως: «Ω, μπορώ να καταλάβω γιατί αυτό σε έκανε να νιώθεις έτσι. Μάλλον θα ένιωθα το ίδιο αν συνέβαινε σε μένα».

#6 Δώστε προσοχή στη διάθεση του παιδιού σας

Όταν έχει διάθεση για φλυαρία, φροντίστε να το ακούσετε και να ασχοληθείτε μαζί του. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να του δώσετε σημασία σε μια άβολη για εσάς στιγμή, όπως όταν βγαίνετε βιαστικά από την πόρτα ή εργάζεστε για να προλάβετε μια προθεσμία. Είναι δύσκολο να μην αγνοήσετε τα παιδιά σε αυτές τις στιγμές. Αντ’ αυτού θα μπορούσατε όμως να πείτε: «Δώσε μου λίγα λεπτά για να ολοκληρώσω αυτό που κάνω και μετά θα είμαι όλος δικός σου». Εάν ωστόσο έχετε ένα παιδί που συνήθως δεν μιλάει και διαλέγει μια περίεργη ώρα για να σας εκμυστηρευτεί, η αναβολή μπορεί να σημαίνει ότι… χάσατε την έναρξη.

#7 Αποφύγετε τον σαρκασμό

Αν εμπλακούμε σε υπερβολικά πειράγματα ή σαρκασμούς, ένα ευαίσθητο παιδί μπορεί να «κλειστεί» στο καβούκι του και η όποια επικοινωνία είχαμε μαζί του να τερματιστεί, αφού δεν αισθάνεται ότι είμαστε ένα ασφαλές μέρος για αυτό.

#8 Δείξτε στο παιδιά ότι νοιάζεστε για ό,τι τα ενδιαφέρει

Αν αγαπά ένα βιβλίο, ρωτήστε για τα αγαπημένα του αποσπάσματα (σκεφτείτε να διαβάσετε μόνοι σας το βιβλίο, για να μοιραστείτε την εμπειρία). Αν του αρέσει ένα άθλημα, αφήστε το να εξηγήσει όλους τους κανονισμούς και να δείξει ποια δεξιότητα προσπαθεί να κατακτήσει. Αν του αρέσουν οι κάρτες Pokémon (κουράγιο φίλοι), κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να εκφράσετε τον ενθουσιασμό σας στο λεπτομερές τους σχέδιο για την κατάκτηση του σύμπαντος των anime.

#9 Δείξτε αμέριστη προσοχή

Εάν το τηλέφωνο χτυπά ή έρχονται μηνύματα στον υπολογιστή ενώ μιλάτε στο παιδί σας, αγνοήστε συνειδητά τους περισπασμούς. Αυτή η απλή «άσκηση» πειθαρχίας δείχνει στα παιδιά μας ότι είναι σημαντικά για εμάς, άξια της πλήρους, αδιάκοπης προσοχής μας. Παρέχει επίσης ένα παράδειγμα καθορισμού των κατάλληλων ορίων για την τεχνολογία.

#10 Πείτε ιστορίες από την παιδική σας ηλικία

Τα παιδιά λατρεύουν τις ιστορίες που τα κάνουν να γελούν ή που αποκαλύπτουν τις δικές μας αδυναμίες, λάθη και ντροπιαστικές στιγμές. Τα παιδιά αισθάνονται πιο ασφαλή όταν μας εμπιστεύονται, όταν ξέρουν ότι είμαστε σαν αυτά κι ότι έχουμε κάνει κι εμείς λάθη.