Όλοι γνωρίζουμε ότι το άγχος αποχωρισμού είναι συχνό στα παιδιά. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα σημαντικό αναπτυξιακό ορόσημο για τα παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών. Γνωρίζετε όμως ότι και οι γονείς, ειδικά οι μαμάδες, μπορεί να υποφέρουν από άγχος αποχωρισμού;
Ανησυχία Vs. άγχος αποχωρισμού
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το να αισθάνεστε ανησυχία για την ευημερία του παιδιού σας είναι απολύτως φυσιολογικό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μεγάλες μεταβάσεις στην ανάπτυξη του παιδιού σας ή στη δομή του νοικοκυριού σας. Για παράδειγμα, αν επιστρέφετε στη δουλειά και πρέπει να αφήσετε το παιδί σας στον παιδικό σταθμό, φυσικά θα αισθάνεστε ανήσυχοι για τον αποχωρισμό από το μικρό σας. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι το άγχος εξυπηρετεί έναν συγκεκριμένο σκοπό, που είναι να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τον άμεσο κίνδυνο και να μάθουμε να προβλέπουμε μελλοντικούς κινδύνους.
Ωστόσο, από καιρό σε καιρό, ο εγκέφαλός μας υπερεκτιμά το μέγεθος του κινδύνου σε μια δεδομένη κατάσταση ή ακόμα και τον αναπληρώνει πλήρως όταν δεν υπάρχει καμία απειλή. Όταν αυτό συμβαίνει μόνο περιστασιακά, δεν σημαίνει κάτι. Σε τελική ανάλυση, είναι καλύτερο να ανιχνεύσετε τον κίνδυνο όταν δεν υπάρχει, παρά να μην αντιλαμβάνεστε ενώ είναι ακριβώς μπροστά σας. Αλλά μερικές φορές, ο εγκέφαλός μας υπερτερεί και σηματοδοτεί πάρα πολλούς ψευδείς «συναγερμούς» – ειδικά όταν είμαστε ήδη αγχωμένοι.
Πώς θα καταλάβω εάν έχω άγχος αποχωρισμού;
Εάν είστε μαμά, οι πιθανότητες να έχετε βιώσει κάποια στιγμή άγχος αποχωρισμού είναι μεγάλες – ειδικά την πρώτη φορά που θα αφήσετε το μικρό σας στη φροντίδα ενός φροντιστή ή στον παιδικό σταθμό, ώστε να επιστρέψετε στην εργασία σας. Κι ενώ κάθε μαμά βιώνει διαφορετικά το άγχος αποχωρισμού, τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη ευερεθιστότητα
- Υπερβολική ανησυχία
- «Πεσμένη» διάθεση
- Θυμός ή οργή
- Καταστροφικές σκέψεις
- Ενοχές όταν αφήνετε το παιδί σας στη φροντίδα άλλων, ακόμα και του συντρόφου σας
- Αυξημένη ανάγκη ελέγχου κάθε πτυχής της φροντίδας του παιδιού σας
- Σωματικά συμπτώματα όπως ναυτία, πονοκέφαλος, ταχυκαρδία και πανικός
Πώς θα ξεπεράσω το άγχος αποχωρισμού;
Ευτυχώς, πολλά από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να απαλύνετε το δικό σας άγχος αποχωρισμού μπορούν να βοηθήσουν και το μωρό σας:
#1 Να ξέρετε ότι το άγχος αποχωρισμού του μωρού είναι ένα στάδιο
Το ακραίο άγχος δεν είναι ωφέλιμο, αλλά το να μην θέλετε να αφήσετε το μωρό σας σημαίνει ότι υπάρχει ένας υγιής δεσμός μητέρας-παιδιού. Επιπλέον, υπάρχει ένας καλός λόγος για να μην αισθάνεστε ένοχοι: Αν ενδώσετε στην ενοχή, το παιδί σας δεν θα μάθει να ξεπερνά το δικό του άγχος. Για παράδειγμα, εάν τρέχετε πίσω στο δωμάτιο ή αρνηθείτε να φύγετε όταν κλαίει, θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί αυτό το κόλπο για να σας φέρει πίσω κάθε φορά.
#2 Αυξήστε σταδιακά τον αποχωρισμό
Εάν γνωρίζετε ότι πρέπει να επιστρέψετε στη δουλειά τους επόμενους δύο μήνες, ξεκινήστε από τώρα να προγραμματίζετε κάποιες ώρες μέσα στην εβδομάδα που θα αφήνετε το μωρό με ένα άλλο μέλος της οικογένειας. Αυξήστε σιγά-σιγά αυτό το χρόνο σε κάθε έξοδο, φτάνοντας μέχρι το χρόνο που θα λείπετε συνήθως μια εργάσιμη ημέρα. Προσπαθήστε να αφήνετε το παιδί σας με το ίδιο άτομο κάθε φορά. Αυτό θα βοηθήσει το μωρό σας να νιώσει άνετα και οικεία και, παράλληλα, θα βοηθήσει εσάς να αισθανθείτε ασφάλεια να το αφήσετε.
#3 Περάστε χρόνο με τη μπέιμπι σίτερ
Το να αφήσετε το πιο πολύτιμο άτομο στη ζωή σας στη φροντίδα ενός ξένου μπορεί να προκαλέσει άγχος. Πώς μπορείτε να είστε σίγουροι ότι αυτό το άτομο έχει τις δεξιότητες να φροντίσει το μωρό σας; Πώς μπορείτε να είστε σίγουροι ότι τίποτα δεν θα πάει στραβά; Ένας τρόπος για να ηρεμήσετε τα νεύρα σας είναι να πάρετε συνέντευξη από πολλές μπέιμπι σίτερ για να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε την καλύτερη για εσάς. Στη συνέχεια, αφού επιλέξετε μία, να είστε παρόντες τις πρώτες φορές. Επιτρέψτε στον εαυτό σας, την μπέιμπι σίτερ και το μωρό σας να κάνουν παρέα και να βολευτούν ο ένας με τον άλλον. Μετά από λίγο, φύγετε από το δωμάτιο για να κάνετε κάποιες δουλειές κι επιστρέψτε, αυξάνοντας το χρόνο που μένετε μακριά, σε κάθε μεσοδιάστημα.
#4 Χρειάζεστε χρόνο για τον εαυτό σας
Αν σκοπεύετε να μεγαλώσετε το μωρό στο σπίτι, πρέπει να αφιερώσετε χρόνο για τον εαυτό σας. Παρόλο που αγαπάτε το μικρό σας, το να μην κάνετε ένα διάλειμμα μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, κατάθλιψη και κόπωση. Ένα διάλειμμα θα μπορούσε απλώς να είναι ένας σύντομος περίπατος ή χρόνος μακριά για να δουλέψετε σε ένα χόμπι. Θα μπορούσε επίσης να είναι κάτι μεγαλύτερο όπως μια μέρα ή βραδινή έξοδος με φίλους στο spa. Ακόμα κι αν σας κάνει να αισθάνεστε άγχος, η εξισορρόπηση της ζωής σας ως μητέρας με τη ζωή σας ως άτομο μπορεί να αποτρέψει την υπερένταση και να γίνεται ευκολότερη κάθε φορά. Το να είστε απασχολημένοι μπορεί επίσης να βοηθήσει το μυαλό σας να μείνει μακριά από το άγχος.
#5 Καταγράψτε τους φόβους σας
Εάν αγχώνεστε να αφήσετε το μωρό σας με έναν άλλο φροντιστή, πιθανότατα έχετε ένα σωρό φόβους να επιπλέουν στο κεφάλι σας. Ένας τρόπος για να μειώσετε αυτό το συναίσθημα θα μπορούσε να είναι ο εντοπισμός και η ανάλυση κάθε σκέψης. Ξεκινήστε αναφέροντας κάθε φόβο ή σκέψη στην αριστερή στήλη σε ένα κομμάτι χαρτί. Στη συνέχεια, στη δεξιά στήλη, σκεφτείτε την πραγματικότητα της κατάστασης και αν υπάρχουν τρόποι να ελαχιστοποιήσετε αυτόν τον φόβο. Μπορεί να είναι χρήσιμο να το κάνετε αυτό με έναν έμπιστο φίλο, τον σύντροφό σας ή κάποιον που μπορεί να σας δώσει μια ευρύτερη προοπτική. Από την άλλη, ίσως οι φόβοι σας είναι πιο βαθιά ριζωμένοι. Για παράδειγμα, εάν ένας γονέας σας άφησε και δεν επέστρεψε ποτέ, μπορεί να έχετε προβλήματα προσκόλλησης και χωρισμού. Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια γυναίκα που είχε αρκετές αποβολές. Μετά από τόση απώλεια, μπορεί να αισθάνεστε αφύσικο να «αποχωριστείτε» κάτι που προσπαθούσατε τόσο καιρό να αποκτήσετε. Η συνειδητοποίηση των ριζών αυτών των ζητημάτων και του ότι δεν ισχύουν στην πραγματικότητα μπορεί να είναι ένα ισχυρό πρώτο βήμα.
#6 Ενσυνειδητότητα
Αν και δεν μπορείτε απαραίτητα να σταματήσετε τις σκέψεις του παρελθόντος ή του μέλλοντος, μπορείτε να τις αφήσετε απλά να περάσουν χωρίς να αφιερώσετε πολύ χρόνο σε αυτές. Αυτό σας επιτρέπει να εστιάσετε στην πραγματικότητα: είστε εντάξει αυτή τη στιγμή, όπως και το μωρό σας. Αν και είναι μια απλή ιδέα, μπορεί να είναι δύσκολο να την εξασκήσετε. Στην αρχή, μπορεί να υπενθυμίζετε συνεχώς στον εαυτό σας και να νιώθετε απογοήτευση για εμμονικές σκέψεις. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, θα σας έρχεται πιο φυσικά και τα επίπεδα άγχους σας μπορεί να αρχίσουν να μειώνονται.
#7 Μιλήστε με ένα αξιόπιστο άτομο
Μερικές φορές, το να έχετε απλώς ένα «αυτί» για να εκφράσετε τις ανησυχίες σας μπορεί να βοηθήσει. Για παράδειγμα, εάν περνάτε δύσκολες στιγμές στη δουλειά και έχετε έναν έμπιστο συνάδελφο, προσπαθήστε να εκφράσετε τις ανησυχίες σας. Πιθανότατα θα σας καθησυχάσει, κάτι που μπορεί να κάνει την ανησυχία να διαλυθεί προσωρινά. Εάν μπορείτε, θα πρέπει επίσης να προσπαθήσετε να κάνετε ανοιχτές συζητήσεις σχετικά με αυτό με τον σύντροφό σας. Το να είστε σε θέση να εκμυστηρεύεστε ο ένας στον άλλον τις γονεϊκές σας ανησυχίες μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα άγχους και των δύο σας.
#8 Αναζητείστε θεραπεία
Εάν δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το άγχος αποχωρισμού σας και αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να φύγετε από το σπίτι, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας ή έναν θεραπευτή. Ενώ το να είστε νευρικοί είναι φυσιολογικό, οι κρίσεις πανικού δεν είναι. Ένας θεραπευτής μπορεί να ακούσει τις ανησυχίες σας και να αναπτύξει ένα σχέδιο θεραπείας που θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τον φόβο σας.