Η επιστήμη δεν μπορεί να προσδιορίσει ποιες εικόνες δημιουργεί ο εγκέφαλος ενός μωρού κατά τη διάρκεια του ύπνου και τα μωρά δεν μπορούν να μας πουν τα ίδια. Ωστόσο, οι ερευνητές μπορούν να παρατηρήσουν βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με τα όνειρα, με κυριότερη την γρήγορη κίνηση των ματιών – γνωστή ως REM. Η γρήγορη κίνηση των ματιών είναι το κύριο χαρακτηριστικό του ύπνου REM, ενός σταδίου στον κύκλο του ύπνου κατά το οποίο οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να ονειρεύονται.
Με βάση τα υπερηχογραφήματα εμβρύου σε πραγματικό χρόνο, έχει φανεί ότι τα μωρά στη μήτρα βιώνουν τυπικούς κύκλους ύπνου που περιλαμβάνουν τόσο περιόδους ύπνου REM όσο και περιόδους ύπνου μη REM. Μάλιστα, μία από τις πρώτες μελέτες για την παρατήρηση του εμβρυϊκού REM δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Early Human Development το 1992 από Ιάπωνες ερευνητές. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η γρήγορη κίνηση των ματιών ήταν ανιχνεύσιμη μεταξύ των 28 και των 30 εβδομάδων κύησης και ότι οι περίοδοι ύπνου REM αυξάνονταν καθώς προχωρούσε η εγκυμοσύνη.
Αυτό σημαίνει ότι τα έμβρυα ονειρεύονται; Και τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό;
Λοιπόν, γνωρίζουμε ότι ο ύπνος REM είναι απίστευτα σημαντικός για τη μάθηση. Αυτό το καταφέρνει καθώς έχει επανορθωτική δράση για τον εγκέφαλο, ο οποίος στη φάση αυτή αφομοιώνει την νέα γνώση και την μετατρέπει σε μνήμη.
Γνωρίζουμε επίσης ότι η μήτρα είναι ένα απίστευτα ζωντανό μέρος και ότι οι αισθητηριακές ικανότητες του εμβρύου όπως η όραση, η όσφρηση, η γεύση και η αφή έχουν αναπτυχθεί αρκετά καλά κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Επομένως, είναι πιθανό θεωρητικά, ένα έμβρυο να μπορεί να ονειρεύεται κατά τη διάρκεια του ύπνου REM και τα όνειρα αυτά να ενσωματώνουν εμπειρίες της μήτρας, όπως φωνές γονέων και απτικές αισθήσεις. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην κωδικοποίησή τους στον εγκέφαλο και να δώσει στα νεογέννητα ένα γνωστικό ξεκίνημα.
Πώς μπορεί να ονειρεύονται τα μωρά
Οι κύκλοι ύπνου των νεογνών μπορεί να διαρκούν μόλις 45 λεπτά, με περιόδους εγρήγορσης ενδιάμεσα. Παρόλο που οι κύκλοι είναι σύντομοι, εξακολουθούν να περιέχουν περιόδους ύπνου REM και βαθύτερου ύπνου (μη REM). Καθώς τα μωρά μεγαλώνουν, οι κύκλοι ύπνου αυξάνονται σταδιακά μέχρι να φτάσουν τους τυπικούς κύκλους 90 λεπτών ενός ενήλικα, με περιόδους εγρήγορσης ενδιάμεσα.
Οι κύκλοι ύπνου REM στα μωρά είναι σημαντικοί για την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, όπως και στη μήτρα. Αλλά είναι επίσης και πολύ χαριτωμένοι. Οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν τον ύπνο REM ενώ παρακολουθούν ένα μωρό να κοιμάται, βλέποντας τα βλέφαρα να κινούνται μπρος-πίσω και πάνω-κάτω. Μαζί με αυτές τις κινήσεις των ματιών, οι γονείς μπορεί να δουν το μωρό τους να κάνει πιπιλιστικές κινήσεις ή ακόμα και να χαμογελά. Αυτά μπορεί να είναι ενδείξεις ότι ένα βρέφος ονειρεύεται. Αλλά εάν έχετε σκοπό να παρακολουθήσετε το μωρό σας ενώ ονειρεύεται, κάντε το ήσυχα καθώς ο ύπνος REM δεν είναι ιδιαίτερα βαθύς και μπορεί να ξυπνήσουν εύκολα από αυτόν.
Τα μωρά έχουν πολλά να ονειρευτούν και να επεξεργαστούν με την τεράστια ποσότητα δεδομένων που λαμβάνουν όταν είναι ξύπνια. Είναι πιθανό να ονειρεύονται τα πρόσωπα και τις φωνές των γονιών τους ή τα περιβάλλοντα στα οποία έχουν περάσει χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι ακόμη πιθανό να ονειρεύονται να θηλάζουν. Ωστόσο, δεν θα μάθουμε ποτέ, γιατί πολύ απλά δεν μπορούν να μας πουν. Μέχρι να μπορέσουν να μιλήσουν, τα όνειρα ενός παιδιού θα παραμείνουν πιθανότατα ένα μυστήριο για τους γονείς. Επομένως, είναι ένα παιχνίδι εικασίας μέχρι τα παιδιά να μπορέσουν να συνδυάσουν αρκετές λέξεις για να περιγράψουν τα νυχτερινά τους οράματα.