Κατά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα παιδιά μαθαίνουν να περπατούν, μαθαίνουν να μιλούν, αρχίζουν να καταλαβαίνουν πώς λειτουργεί ο κόσμος και δημιουργούν κοινωνικές σχέσεις. Συνεπώς, οι αλλαγές στο περιβάλλον τους – όπως το διαζύγιο των γονιών τους – μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξή τους. Αλλά οι γονείς έχουν τη δύναμη να βοηθήσουν τα νήπιά τους να προσαρμοστούν στις οικογενειακές αλλαγές.
Πώς να μιλήσετε στα νήπια για το διαζύγιο
Πρέπει να κατανοήσετε τους περιορισμούς του παιδιού σας όταν του μιλάτε για το διαζύγιο. Να θυμάστε ότι τα νήπια δεν έχουν ιδέα για τον χρόνο και η κατανόησή τους για τον κόσμο είναι πολύ βασική. Γι’ αυτό:
Καθησυχάστε τα
Δώστε τους να καταλάβουν ότι τα αγαπάτε και θα τα αγαπάτε πάντα ό,τι κι αν συμβεί. Αυτό είναι κάτι που θα ισχύει για πάντα, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεστε.
Μιλήστε απλά
Χρησιμοποιήστε σύντομες και απλές προτάσεις. Δώστε τους να καταλάβουν ότι θα κατοικείτε σε ένα σπίτι μαζί τους και ο μπαμπάς σε ένα άλλο. Επίσης, διαβεβαιώστε τα ότι και οι δύο θα συνεχίσετε να παίζετε και να τρώτε μαζί τους και να κάνετε όλα όσα κάνατε.
Βρείτε τη σωστή στιγμή
Μην μιλάτε στο παιδί για το διαζύγιο μέχρι να ολοκληρωθεί. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αυξήσετε το στρες του. Το ίδιο θα συμβεί εάν φύγετε από το σπίτι, χωρίς να του δώσετε κάποιο χρόνο να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να το προετοιμάσετε για την αλλαγή. Εάν δεν αλλάξετε περιβάλλον, τα πράγματα θα είναι πιο απλά για το παιδί.
Πώς το διαζύγιο επηρεάζει τα νήπια
Το διαζύγιο μπορεί να επηρεάσει συναισθηματικά και ψυχολογικά τα παιδιά. Κατά τη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας, ο κύριος δεσμός του παιδιού είναι με τους γονείς του, επομένως οποιαδήποτε σημαντική αναστάτωση στη ζωή του μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή και κατανοητή.
Επιπλέον, τα νήπια είναι εγωκεντρικά και μπορεί να πιστεύουν ότι προκάλεσαν τον χωρισμό των γονιών τους. Συχνά θα κλαίνε και θα θέλουν περισσότερη προσοχή από τη συνηθισμένη, ίσως αναπτύξουν φόβο ότι θα εγκαταλειφθούν, ή θα δυσκολεύονται να κοιμηθούν μόνα το βράδυ.
Άλλα σημάδια στρες στα νήπια, μετά από το διαζύγιο των γονέων, μπορεί να είναι:
- Πεπτικές διαταραχές, όπως απώλεια όρεξης
- Αλλαγές συμπεριφοράς, όπως να είναι πιο ήσυχα ή πιο άτακτα από το συνηθισμένο, να δαγκώνουν, να τσιμπάνε και να κλοτσάνε περισσότερο, να δυσκολεύονται υπερβολικά κάθε φορά που τα αφήνετε (για να πάτε στη δουλειά, για ψώνια, κ.λπ.), να αρνούνται πεισματικά να ακολουθήσουν οδηγίες
- Βρεφική συμπεριφορά, όπως πιπίλισμα του αντίχειρα, απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου ή η απαίτηση να τα ταΐζετε αντί να τρώνε μόνα τους
- Σωματικά συμπτώματα, όπως πόνοι στο στομάχι ή πονοκέφαλοι
Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να είναι φυσιολογικές για τα νήπια εν γένει, επομένως αναζητήστε συμπεριφορές που είναι ασυνήθιστες για το δικό σας παιδί. Εάν παρατηρήσετε σημάδια στρες, μιλήστε πρώτα με τον παιδίατρό σας. Εάν δεν υπάρχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα, ο γιατρός μπορεί να ξέρει πώς πρέπει να σας κατευθύνει για να λάβετε βοήθεια.
Τι να κάνετε μετά το διαζύγιο
Ως γονείς θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να δώσετε προτεραιότητα στις ρουτίνες του παιδιού σας για να διευκολύνετε τη μετάβασή του στην καθημερινότητα μετά το διαζύγιο. Εάν είναι δυνατόν, θα πρέπει να συνεργαστείτε για να αναπτύξετε κανονικές, προβλέψιμες ρουτίνες που μπορεί εύκολα να ακολουθήσει το παιδί σας.
Είναι επίσης σημαντικό να περνάτε ποιοτικό χρόνο με το παιδί σας και να του προσφέρετε επιπλέον προσοχή, παίζοντας μαζί του, διαβάζοντάς του τις αγαπημένες του ιστορίες, περνώντας χρόνο μαζί στο πάρκο, κ.ο.κ. Συζητήστε μαζί του για τα συναισθήματά του (αν είναι αρκετά μεγάλο για να μιλήσει), καθησυχάστε το ότι το αγαπάτε και διαβεβαιώστε το ότι δεν ευθύνεται για το διαζύγιο.
Και να θυμάστε ότι το παιδί σας προσβλέπει σε εσάς για καθοδήγηση. Είναι πολύ πιθανό να αντιδράσει στο διαζύγιο με τον ίδιο τρόπο που αντιδράτε εσείς. Εάν είστε συνεχώς θυμωμένοι και λέτε άσχημα λόγια για τον μπαμπά τους, μην εκπλαγείτε εάν το παιδί αντιγράψει κάποιες από αυτές τις συμπεριφορές.