Τα μωρά μας μεγαλώνουν τόσο γρήγορα! Και μέρος αυτής της ανάπτυξης περιλαμβάνει αλλαγές στα καθιερωμένα πρότυπα ύπνου τους. Κι ενώ τα περισσότερα παιδιά εγκαταλείπουν τον μεσημεριανό ύπνο στην ηλικία των 4 ετών, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονται πού και πού έναν υπνάκο εάν νιώσουν κουρασμένα. Αυτή η μεταβατική περίοδος ονομάζεται χρόνος ησυχίας και περιλαμβάνει ήρεμες δραστηριότητες για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας το μεσημέρι ή και ύπνο δύο-τρεις φορές την εβδομάδα, όταν το ζητήσουν.
Πότε το παιδί μπορεί να παραλείψει τον μεσημεριανό ύπνο
Όλα τα παιδιά, από την ηλικία των 4 ετών εγκαταλείπουν σταδιακά τον μεσημεριανό ύπνο. Αυτή είναι μια φυσιολογική διαδικασία που ολοκληρώνεται το αργότερο στην ηλικία των 7 ετών. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν εξακολουθούν να επωφελούνται από μερικές στιγμές ηρεμίας προκειμένου να ξεκουράζονται, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.
Πώς θα ξέρετε ότι ο καθημερινός μεσημαριανός ύπνος όχι μόνο δεν του χρειάζεται πια, αλλά μπορεί να αναστατώνει και το πρόγραμμά του; Τα ακόλουθα μπορεί να είναι ενδείξεις:
- Παραλείπει όλο και συχνότερα τον μεσημεριανό ύπνο
- Αργεί όλο και περισσότερο να κοιμηθεί το βράδυ
- Σηκώνεται από το κρεβάτι του αρκετές φορές προτού τελικά κοιμηθεί το βράδυ
Πώς θα κάνει το παιδί τη μετάβαση
*Εισάγετε τον χρόνο ησυχίας σταδιακά
Δώστε στο παιδί σας να παίξει με πλαστελίνη, να ζωγραφίσει με κηρομπογιές ή να χαζέψει το αγαπημένο του βιβλίου με εικόνες και κάντε έναν χρονομετρημένο έλεγχο – ίσως κάθε 15-20 λεπτά. Δώστε του συγχαρητήρια για το γεγονός ότι παίζει ήρεμα και αν πιστεύετε ότι χρειάζεται, προτείνετέ του εναλλακτικές δραστηριότητες (π.χ. τουβλάκια, παζλ, μαριονέτες).
*Ενθαρρύνετε το ανεξάρτητο παιχνίδι
Το ανεξάρτητο παιχνίδι είναι σημαντικό για την ανάπτυξη του παιδιού σας και είναι επίσης βασικό για τον αποτελεσματικό χρόνο ησυχίας. Αν διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεται να μείνει αφοσιωμένο για περισσότερα από λίγα λεπτά χωρίς τη βοήθειά σας, ίσως θέλετε να το βοηθήσετε να ασκήσει τη φαντασία του. Ζητήστε του να φτιάξει μια γέφυρα με τουβλάκια, βάλτε το να σας πει ένα παραμύθι ή να ανεβάσει μια παράσταση κουκλοθεάτρου και, στη συνέχεια, αποσυρθείτε αργά και αφήστε το να παίξει ανεξάρτητα.
*Δημιουργήστε μια ρουτίνα για τον χρόνο ησυχίας
Μπορείτε να δημιουργήσετε τη βάση για τον χρόνο ησυχίας, χρησιμοποιώντας ιδέες από την ρουτίνα για τον ύπνο του παιδιού σας – όπως ένα χάδι και μια ιστορία – αλλά δίνοντάς του να καταλάβει ότι επιτρέπεται να παίζει ήσυχα στο δωμάτιό του ή να χαλαρώνει στο κρεβάτι του και να παρακολουθεί την αγαπημένη του παιδική εκπομπή αντί να κοιμάται, αν το επιλέξει.
*Ορίστε ένα δωμάτιο για τον χρόνο ησυχίας
Το καλύτερο μέρος βεβαίως είναι το δωμάτιο του παιδιού σας, όπου μπορείτε να βάλετε μια χαλαρωτική μουσική για να το διευκολύνετε να παίζει ή να διαβάζει ήσυχα. Η ησυχία στο δωμάτιό του θα επιτρέψει επίσης στο παιδί σας να κοιμηθεί άνετα αν το επιλέξει. Αν διαπιστώσετε ότι το δωμάτιό του έχει πάρα πολλά παιχνίδια, σκεφτείτε να περάσετε ήσυχο χρόνο σε άλλο δωμάτιο ή να μετακινήσετε τα παιχνίδια ώστε να μην τονωθεί υπερβολικά ενώ προσπαθεί να ξεκουραστεί.
*Επισημάνετε ότι ο χρόνος ησυχίας τελείωσε
Η διάρκεια του χρόνου ησυχίας μπορεί να κυμαίνεται από 45 λεπτά έως 2 ώρες, ανάλογα με το παιδί και τις ανάγκες του. Αλλά ως γονείς πρέπει να του το επισημάνετε όταν έρχεται η ώρα για το επόμενο μέρος της καθημερινότητάς τους. Για να σηματοδοτήσετε ότι ο χρόνος ησυχίας τελείωσε, θα πρέπει να μπείτε στο δωμάτιό του, να του πείτε ότι είστε περήφανοι που έπαιξε ήσυχα και να του ζητήσετε να συμμετάσχει σε μια οικογενειακή στιγμή – όπως να απολαύσετε μαζί ένα σνακ. Εάν το παιδί σας είναι αρκετά ανεξάρτητο, ένα ξυπνητήρι, το ραδιόφωνο ή το άναμμα ενός φωτός μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα.
Προσδοκίες για τον χρόνο ησυχίας
Η ώρα της ησυχίας δεν είναι ίδια με την ώρα του ύπνου. Το παιδί σας είναι ξύπνιο και παίζει ανεξάρτητα, πράγμα που σημαίνει ότι οι κανόνες πρέπει να αλλάξουν λίγο. Μερικές βασικές προσδοκίες για τον χρόνο ησυχίας για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι:
- Πρέπει να μείνει στο δωμάτιό του
- Αν χρειάζεται κάτι, θα πρέπει να έρθει να σας το πει αντί να φωνάζει
- Οι δραστηριότητες πρέπει να είναι ήσυχες
Είναι σημαντικό επίσης να ορίσετε τι θα γίνεται όταν χρειάζεται τη βοήθειά σας ή όταν θέλει να πάει τουαλέτα. Θα τσιμπολογάει την ώρα του χρόνου ησυχίας ή θα φάει ένα σνακ αργότερα;
Να είστε συνεπείς κι ευέλικτοι
Ακριβώς όπως ήσασταν συνεπείς με τον μεσημεριανό ύπνο, να είστε συνεπείς με τον χρόνο ησυχίας. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι το παιδί σας θα ανυπομονεί τελικά για αυτή την ώρα της ημέρας.
Να περιμένετε επίσης ότι κάποιες μέρες θα παίζει ήσυχα για δύο ολόκληρες ώρες κι ότι άλλες θα μπορεί να μπορεί να διαχειριστεί το πολύ 45 λεπτά παίζοντας ανεξάρτητα. Μάθετε τι λειτουργεί για την οικογένειά σας και απολαύστε την ησυχία και την ηρεμία.