Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που κάνουμε ως γονείς επειδή πιστεύουμε ότι ενεργούμε προς το συμφέρον των παιδιών μας. Άλλες φορές, κάνουμε πράγματα επειδή νιώθουμε πίεση να ενεργήσουμε με συγκεκριμένο τρόπο για να διασφαλίσουμε ότι ευθυγραμμιζόμαστε με τις κοινωνικές, πολιτιστικές, εκπαιδευτικές ή ακόμα και οικογενειακές προσδοκίες. Αλλά η επιστήμη λέει ότι το να πιέζουμε τα παιδιά μας υπέρμετρα μπορεί να αυξήσει την αναζήτησή τους για τελειότητα, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν μια στάση αυστηρής αυτοκριτικής μεγαλώνοντας.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2016 έδειξε ότι τα παιδιά που υιοθετούν μια στάση αυστηρής αυτοκριτικής στη ζωή τους, ως αποτέλεσμα της έντονα παρεμβατικής ανατροφής τους, ζουν με τον φόβο της αποτυχίας και της ανεπάρκειας, τείνοντας να κατηγορούν τον εαυτό τους για τα λάθη τους. Ακόμη χειρότερα, η έρευνα διαπίστωσε ότι καθώς μεγάλωναν, η τάση τους προς την τελειομανία αυξάνονταν, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους.
Τα καλά νέα είναι ότι πολλές στρατηγικές γονικής μέριμνας μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της παρεμβατικής ανατροφής. Δείτε τι πρέπει να αποφεύγετε για να αποτρέψετε τα παιδιά σας από το να αναπτύξουν μια στάση αυτοκριτικής.
Μην τα πιέζετε υπέρμετρα
Όταν θέτουμε προσδοκίες για τα παιδιά, πρέπει να λάβουμε υπόψη το επίπεδο ανάπτυξής τους και τι είναι πραγματικά ικανά να κάνουν. Το να έχετε μη ρεαλιστικές προσδοκίες θα κάνει το παιδί σας πιο επικριτικό με τον εαυτό του.
Είναι σημαντικό επίσης να μην δίνετε μεγάλη έμφαση στην αριστεία, είτε αφορά την εκπαίδευση είτε αφορά τις εξωσχολικές δραστηριότητες του παιδιού. Διαφορετικά θα αυξήσετε την εγγενή δυσκολία του να παραδεχτεί ή ακόμα και να αντιμετωπίσει λάθη και αποτυχίες και άρα να λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται.
Μην αντιδράτε υπερβολικά στα λάθη τους
Όταν εστιάζετε στα λάθη – και διδάσκετε το παιδί σας να επικεντρώνεται επίσης σε αυτά – το ενθαρρύνετε να αναπτύξει αυτό που η πρωτοποριακή καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Carole Dweck, αναφέρει ως «σταθερή νοοτροπία». Τα άτομα με σταθερή νοοτροπία βλέπουν τα λάθη ως αμετάβλητα.
Αντί να εστιάζετε στα λάθη, βοηθήστε το να αναπτύξει μια «νοοτροπία ανάπτυξης» ενθαρρύνοντάς το να βλέπει τα λάθη ως μια φυσιολογική διαδικασία μάθησης και βοηθώντας το να επικεντρωθεί σε αυτό που μπορεί να κάνει στο μέλλον — ή στις δεξιότητες που χρειάζεται να αποκτήσει — για να ξεπεράσει τις αναποδιές.
Μην ζείτε τη ζωή σας μέσω των παιδιών σας
Πολλές από τις επιλογές που κάνουμε για τα παιδιά μας βασίζονται σε δικές μας προηγούμενες εμπειρίες. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτές οι επιλογές είναι απαραίτητα καλές για τα παιδιά μας.
Τα συμφέροντα του παιδιού σας δεν είναι απαραίτητα αυτά που πιστεύετε ότι είναι. Πριν τα πιέσετε σε μια δεδομένη κατεύθυνση, πρέπει να σκεφτείτε αν το κάνετε για αυτά ή το κάνετε για να πετύχετε τα ανεκπλήρωτα όνειρά σας.
Μην είστε παρεμβατικοί γονείς
Πληθώρα στοιχείων υποδηλώνουν ότι τα παιδιά ωφελούνται όταν εμπλέκονται οι γονείς στη ζωή τους, εκτός από τις περιπτώσεις που είναι υπερβολικά παρεμβατικοί (έλεγχος και προσοχή σε υπερβολικό βαθμό). Σύμφωνα με την επιστήμη, το να κάνουμε ή να δίνουμε πάρα πολλά στα παιδιά, μπορεί να τα εμποδίσει να πάρουν απαραίτητα μαθήματα για τη ζωή κι ως εκ τούτου να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
Για να αποφύγετε την παρεμβατική ανατροφή, είναι σημαντικό να αφήνετε το παιδί σας να παίρνει αποφάσεις κατάλληλες για την ηλικία του. Είναι επίσης σημαντικό να αποφεύγετε την καθοδήγηση για κάθε απόφαση που παίρνει. Για παράδειγμα, μπορείτε να το αφήσετε να αποφασίσει πότε θα κάνει τα μαθήματά του, πότε θα κάνει μπάνιο, πότε θα παίξει videogames, κ.λπ., αρκεί να παρέχετε μια δομή εντός της οποίας θα λαμβάνει αυτές τις αποφάσεις (π.χ. «πρέπει να έχεις ολοκληρώσει τα μαθήματά σου ως τις 6 το απόγευμα» ή «κάθε μέλος της οικογένειας πρέπει να βοηθά στις δουλειές του σπιτιού τουλάχιστον μία φορά την ημέρα/εβδομάδα».
Αν θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που είναι λιγότερο επικριτικά με τον εαυτό τους, πρέπει να τους διδάξουμε ότι τα εμπόδια είναι φυσιολογικά και, το πιο σημαντικό, πρέπει να τους δείξουμε ότι πιστεύουμε ότι έχουν ό,τι χρειάζεται για να τα ξεπεράσουν.
