Ο καθορισμός ορίων στα παιδιά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως μια μορφή τέχνης που απαιτεί λεπτό χειρισμό. Είναι μια «πρόκληση» τόσο περίπλοκη, όσο και απαραίτητη με την οποία ο κάθε γονιός έρχεται τακτικά αντιμέτωπος. Η δυσκολία τους ίσως έγκειται στο γεγονός πως πράγματι, σχεδόν σε κανέναν δεν αρέσουν τα «όχι» όταν κάτι επιθυμεί, επομένως γιατί να περιμένουμε από ένα παιδί να συμβιβαστεί;
Εάν νιώθετε πως το παιδί σας μονίμως επαναστατεί στην επιβολή ορίων και πως ο έλεγχος στην ανατροφή του χάνεται, έχετε κατά νου πως το να εντείνετε την αυστηρότητα σας είναι ναι μεν μια λύση, όχι όμως και η πιο αποδοτική.
Η σημασία της θέσπισης ορίων στην ανατροφή των παιδιών
Τα όρια είναι οι διαχωριστικές εκείνες γραμμές που καθορίζουν το «πού» μπορεί το παιδί να φτάσει και ποιες είναι οι επιτρεπτές ή μη, συμπεριφορές. Αποτελούν τα απαραίτητα «εργαλεία» για τη μετέπειτα ενήλικη ζωή του παιδιού ώστε να μπορεί να συμβιώνει αρμονικά με τους γύρω του, μα να ισορροπεί και με τον ίδιο τον εαυτό του.
Η αξία επομένως των ορίων στη γονική μέριμνα είναι αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο, η σωστή επιβολή τους είναι μια απαιτητική διαδικασία κι αυτό γιατί όταν προσπαθούμε να θέσουμε όρια, συχνά καταλήγουμε να έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα.
Γιατί τα παιδιά επαναστατούν όταν τίθενται όρια;
Η επαναστατικότητα των παιδιών και κυρίως των εφήβων είναι αναμενόμενη διότι, μέσω αυτής, προσπαθούν να διαφοροποιηθούν από τους γύρω τους και να «χτίσουν» τη δική τους ταυτότητα. Με άλλα λόγια, τα παιδιά επαναστατούν επειδή «εξερευνούν» την ατομικότητά τους και προσπαθούν να «κατακτήσουν» την ανεξαρτησία τους. Από αυτή την άποψη, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα παιδιά επικοινωνούν μαζί μας μέσω της επαναστατικής συμπεριφοράς τους.
Επιπλέον, τα μικρά κυρίως παιδιά παραβιάζουν τους κανόνες για να κατανοήσουν τις συνέπειες της υπέρβασης των επιτρεπόμενων συμπεριφορών. Πολλές φορές δηλαδή, παρακούν τους γονείς τους για να τους «δοκιμάσουν» και να παρατηρήσουν τις αντιδράσεις τους.
Τι να κάνετε όταν το παιδί ξεπερνά τα όρια
Καλό θα ήταν να αποφύγετε να συμμετάσχετε σε έναν «αγώνα» εξουσίας με τα παιδιά. Όσο «προκλητικά» κι αν σας ενθαρρύνουν να χάσετε τον έλεγχο, είναι σημαντικό να μην επιτρέψετε στον εαυτό σας να συμβεί.
- Διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας αποφεύγοντας εκρήξεις θυμού και φωνές.
- Προσπαθήστε να είστε πάντοτε συνεπείς. Εάν εσείς οι ίδιοι παραβιάζετε τους «κανόνες», πώς θα ενθαρρύνετε το παιδί να τους σεβαστεί;
- Εξηγήστε τον λόγο «πίσω» από κάθε κανόνα. Είναι σημαντικό τα παιδιά να κατανοήσουν το «γιατί» τίθεται ένα όριο.
- Προτείνετε «εναλλακτικές» στις απαγορεύσεις. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε στο παιδί: «Ήρθε η ώρα να απενεργοποιήσεις το tablet. Θέλεις να φτιάξουμε μαζί ένα παζλ»;
Τέλος, φροντίστε να επιβραβεύετε το παιδί με θετικά λόγια κάθε φορά που επιδεικνύει καλή και εντός των ορίων, συμπεριφορά.