Καθώς προετοιμάζεστε να καλωσορίσετε στον κόσμο το παιδί σας, μπορεί να έχετε ακούσει από φίλους ή γνωστούς πως όταν έρθει το μωρό σας, «απλώς θα ξέρετε» τι να κάνετε. Συχνά ακούμε για το λεγόμενο μητρικό ένστικτο, που μας συνδέει εξελικτικά με τα ζώα (όπως η μαμά αρκούδα με τα μικρά της).
Η ιδέα είναι ότι, τη στιγμή που θα γίνετε μαμά, θα αισθανθείτε εγγενώς τι είναι καλύτερο για τη φροντίδα του παιδιού σας. Αλλά τα μωρά δεν έρχονται με οδηγούς και η γέννησή τους μπορεί να μην γυρίσει έναν “διακόπτη” στον εγκέφαλό σας, που θα σας ενημερώνει ξαφνικά πώς να τα μεγαλώσετε, είτε πρόκειται για την αλλαγή της πάνας του είτε για την εκπαίδευση ύπνου.
Η αλήθεια είναι ότι το μητρικό ένστικτο είναι σε μεγάλο βαθμό ένας μύθος.
Αν δεν νιώσετε, αμέσως μόλις γεννήσετε το μωράκι σας, ότι γνωρίζετε όλα όσα πρέπει να κάνετε, μην ανησυχείτε, μιας και μέσα από την καθημερινότητά σας με το μωρό θα μάθετε όλα όσα χρειάζεστε.
Τι είναι το μητρικό ένστικτο και πόσο αληθινό είναι;
Δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός του μητρικού ενστίκτου. Για ορισμένες γυναίκες, αντιπροσωπεύει την επιθυμία να γίνουν μητέρες, ενώ για άλλες σχετίζεται με την ηθική ή συναισθηματική πυξίδα των μητέρων γύρω από το τι είναι σωστό και τι λάθος στην ανατροφή των παιδιών τους.
Άλλοι πάλι το σκέφτονται ως μια προσπάθεια να προστατέψετε τα παιδιά σας από το κακό. Ωστόσο, για τους σκοπούς της επιστήμης και της έρευνας, δεν έχουν τεθεί επίσημες παράμετροι γύρω από το τι καθορίζει ή όχι ένα μητρικό ένστικτο.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός τόσο το σώμα σας όσο και ο εγκέφαλός σας θα περάσουν από μια σειρά αλλαγών κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη.
Τα επίπεδα χημικών ουσιών μετά τον τοκετό όπως η ωκυτοκίνη (η «ορμόνη της ευτυχίας») επηρεάζουν τον δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στις μητέρες και τα μωρά τους. Άλλες έρευνες αποκαλύπτουν ότι η εγκυμοσύνη αλλάζει ουσιαστικά τη δομή του εγκεφάλου των γυναικών.
Σε επιστημονική μελέτη για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι ο βαθμός αλλαγής στη φαιά ουσία του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προέβλεπε πόσο κοντά θα ένιωθαν οι μαμάδες με τα μωρά τους, μόλις γεννηθούν.
Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές δεν υποδεικνύουν απαραιτήτως ένα ένστικτο, μέσα από το οποίο θα γνωρίζετε τα πάντα για το μωρό και την φροντίδα του.
Κι εάν δεν το νιώσω;
Εάν δεν αισθανθείτε αυτό το ένστικτο κατά τη γέννηση του παιδιού σας, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και σίγουρα δεν πρέπει να νιώσετε τύψεις.
Αντί να βασίζεστε στο ένστικτο για να απαντήσετε στις ερωτήσεις, που κάθε νέα μαμά έχει, αναζητήστε υποστήριξη από άλλους, όπως:
- Έναν εγκεκριμένο παιδίατρο, που μπορείτε να καλέσετε όταν ανησυχείτε για την υγεία του παιδιού σας.
- Έναν σύμβουλο γαλουχίας όταν αντιμετωπίζετε προβλήματα με το θηλασμό.
- Έναν ψυχοθεραπευτή, που ειδικεύεται στην περιγεννητική ψυχική υγεία εάν αισθάνεστε άγχος ή κατάθλιψη.
- Μια ομάδα υποστήριξης από άλλες μαμάδες που αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολη είναι η μητρότητα.
Ακόμα κι αν γνωρίζετε ότι το μητρικό ένστικτο είναι λίγο πολύ ένας μύθος, είναι μια βαθιά πολιτιστική πεποίθηση που μπορεί να είναι δύσκολο να ξεπεραστεί. Καθώς πλησιάζετε τη μητρότητα —είτε για πρώτη φορά είτε όχι— θυμηθείτε ότι δεν υπάρχει ένας σωστός τρόπος για να γίνετε μαμά και δεν είναι ντροπή να ζητήσετε βοήθεια όταν δεν έχετε διαισθητικά τις απαντήσεις.