Στρεπτόκοκκος Α: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται το βακτήριο

Το βακτήριο που προκάλεσε σηπτικό σοκ και τελικά τον θάνατο σε ένα εξάχρονο παιδί στην Ελλάδα είναι ένα κοινό μικρόβιο που ζει στον φάρυγγα και το δέρμα πολλών ανθρώπων χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.

Μπορεί όμως να προκαλέσει μια ποικιλία λοιμώξεων, από ήπια φαρυγγίτιδα και αμυγδαλίτιδα μέχρι οστρακιά και θανατηφόρο βακτηριαιμία, ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλει.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος Α

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, το παιδί που απεβίωσε είχε προσβληθεί από τον στρεπτόκοκκο τον πυογόνο (Streptococcus pyogenes), βακτήριο που ονομάζεται και στρεπτόκοκκος Τύπου Α.

Μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, παρόλα αυτά όμως προκαλεί όμως περίπου μισό εκατομμύριο θανάτους τον χρόνο σε όλο τον κόσμο, κυρίως σε παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και ασθενείς χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης.

Εμβόλιο δεν υπάρχει και το καλύτερο μέσο πρόληψης είναι το πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή της σωματικής επαφής με ασθενείς και τα αντικείμενά τους.

Το παιδί που απεβίωσε στην Ελλάδα διαγνώστηκε με διεισδυτικό στρεπτόκοκκο Α (iGAS), σοβαρή αλλά σπάνια ασθένεια που εκδηλώνεται όταν το βακτήριο περάσει στην κυκλοφορία του αίματος.

Απότομη αύξηση των κρουσμάτων iGAS καταγράφηκε πέρυσι στη Βρετανία, όπου οι 38 από τους 260 θανάτους αφορούσαν παιδιά, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία, σύμφωνα με το ECDC.

Η αιτία της ασυνήθιστης αύξησης παραμένει ασαφής, ωστόσο το φαινόμενο ενδεχομένως σχετίζεται με τη μετα-πανδημική έξαρση της γρίπης και του συγκυτιακού αναπνευστικού ιού (RSV), λοιμώξεων που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από στρεπτόκοκκο.

Καθησυχάζει ο ΕΟΔΥ

Το περιστατικό στην Ελλάδα «είναι πρώτο περιστατικό θανάτου από στρεπτόκοκκο Α μετά την έξαρση κρουσμάτων στην Ευρώπη και τα επιδημιολογικά δεδομένα δεν υποδεικνύουν ότι υπάρχει ανησυχία για τη δημόσια υγεία της χώρας», αναφέρει ο ΕΟΔΥ στην ανακοίνωσή του.

Ο στρεπτόκοκκος Α μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες λοιμώξεις αν περάσει στις μήνιγγες του εγκεφάλου (βακτηριακή μηνιγγίτιδα), τους πνεύμονες ή άλλα εσωτερικά όργανα.

Πολύ πιο συχνές αλλά σχετικά ήπιες είναι οι λοιμώξεις του δέρματος, οι οποίες μπορεί να είναι επώδυνες.

Η πιο απλή περίπτωση είναι το «μολυσματικό κηρίο», μια επιφανειακή δερματική λοίμωξη που μπορεί να καλύπτεται από κιτρινωπή κρούστα.

Αν το μικρόβιο περάσει στο ανώτερο στρώμα της δερμίδας, η τοπική λοίμωξη ονομάζεται ερυσίπελας, ενώ αν φτάσει βαθύτερα στη δερμίδα και το υποδόριο λίπος προκαλεί κυτταρίτιδα, η οποία μπορεί τελικά να προκαλέσει νέκρωση ιστών.

Ο στρεπτόκοκκος Α είναι επίσης ένας από τους στρεπτόκοκκους που προκαλούν οστρακιά, λοίμωξη που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και προκαλεί συνήθως πονόλαιμο, πυρετό, διόγκωση των λεμφαδένων και χαρακτηριστικό εξάνθημα.

Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα η οστρακιά ήταν συνήθης αιτία θανάτου στα παιδιά, σήμερα όμως αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με αντιβιοτικά.