Ορισμένα παιδιά έχουν την τάση να σκέφτονται αρνητικά, συγχέοντας τις απαισιόδοξες σκέψεις τους με την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, ένα παιδί που παίζει ποδόσφαιρο και σκοράρει λίγα γκολ σε σχέση με τους συμπαίκτες του, μπορεί τελικά να πιστέψει πως δεν μπορεί να βάλει κανένα, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας όταν «κατακλύζετε» από αρνητικότητα;
Διαβάστε επίσης: Παιδί: Τι να του πούμε όταν παίζει μα… χάνει;
Τι χαρακτηρίζει ένα απαισιόδοξο παιδί
Ένα παιδί που διακατέχεται από απαισιοδοξία, συνήθως:
- Θυμώνει εύκολα με τον εαυτό του.
- Δυσκολεύεται να ανεχθεί αποτυχίες, απώλειες ή απογοητεύσεις.
- Μπροστά σε οποιοδήποτε εμπόδιο συναντήσει, τα παρατά.
- Νομίζει ότι πάντα συμβαίνουν άσχημα πράγματα.
- Υπερθεματίζει τα δυσάρεστα γεγονότα.
- Γενικεύει δηλώνοντας ότι, επειδή κάτι του συνέβη μια φορά, θα γίνεται πάντα.
- Κατηγορεί τον εαυτό του για πράγματα που το ίδιο δεν ευθύνεται.
- Δε συμμετέχει σε δραστηριότητες στις οποίες πιστεύει ότι δεν θα τα πάει καλά.
Πώς να βοηθήσουμε το παιδί μας όταν είναι απαισιόδοξο
Μπορεί να υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί υιοθετεί μια απαισιόδοξη στάση. Συχνά, οι αρνητικές του σκέψεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα εμπειριών που τους οδηγούν στο να γενικεύσουν και να καταλήξουν σε λάθος συμπεράσματα.
Είναι σημαντικό ως γονείς να διερευνήσουμε τι μπορεί να προκαλεί αυτή τη στάση στο παιδί μας και να προσπαθήσουμε να την αλλάξουμε.
Βοηθήστε το να διαχωρίσει τις αρνητικές από τις ρεαλιστικές σκέψεις
Εάν είναι δύσκολο για τους ενήλικες να διακρίνουν τις ρεαλιστικές από τις αρνητικές σκέψεις, φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι για ένα παιδί. Για να εξηγήσουμε τη διαφορά στα παιδιά, μπορούμε να καταφύγουμε σε ένα παιχνίδι. Μπορούμε για παράδειγμα να πάρουμε μερικά από τα αγαπημένα του παιχνίδια και να αναδημιουργήσουμε μια κατάσταση στην οποία ο «πρωταγωνιστής» έχει ρεαλιστικές σκέψεις και μια άλλη στην οποία έχει αρνητικές.
Μπορείτε να παίξετε με δυο αρκουδάκια. Έχουμε τη χαρούμενη αρκούδα και τη γκρινιάρα αρκούδα. Και οι δυο έχουν να αντιμετωπίσουν την ίδια κατάσταση: Προσπάθησαν να μαζέψουν λίγο μέλι, αλλά τους έπεσε. Ωστόσο, βλέπουν αυτήν την περίσταση με διαφορετικούς τρόπους: Η χαρούμενη αρκούδα σκέφτεται: «Δεν πειράζει, θα προσπαθήσω ξανά, όλοι κάνουμε λάθη» ενώ η γκρινιάρα αρκούδα λέει: «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά, δε θα πετύχω και δε θα καταφέρω ποτέ να φάω το μεσημεριανό μου».
Με αυτόν τον τρόπο βοηθάμε το παιδί να καταλάβει τη διαφορά μιας ρεαλιστικής από μια αρνητική σκέψη.
Γινόμαστε αισιόδοξοι… παίζοντας
Άλλα παιχνίδια που μπορείτε να δοκιμάσετε να παίξετε με το παιδί είναι:
«Ευτυχώς- δυστυχώς»
Καταγράψτε 5 δύσκολες καταστάσεις σε 5 χαρτάκια και βάλτε τις σε ένα κουτί. Εναλλάξ ο καθένας θα πάρει ένα κομμάτι χαρτί και θα διαβάσει την ατυχή κατάσταση. Για παράδειγμα: «Δυστυχώς, το βιβλίο που ήθελα δεν υπήρχε πια στο κατάστημα». Στη συνέχεια, ο άλλος συμμετέχων (το παιδί ή εσείς) θα πρέπει να απαντήσει με μια θετική προοπτική: «Ευτυχώς, μπορώ να το αγοράσω διαδικτυακά».
Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί συνειδητοποιεί πως πάντοτε υπάρχει και η θετική πλευρά και σταδιακά αρχίζει να τη βλέπει.
«Πες μου 5 καλά πράγματα»
Όταν το παιδί μας βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση, ζητήστε του να βρει 5 καλά πράγματα να πει εκείνη τη στιγμή. Αν δυσκολεύεται, ξεκινήστε εσείς.
Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε
Έλεγχος πραγματικότητας
Τις περισσότερες φορές, οι αρνητικές σκέψεις δεν ανταποκρίνονται όπως είπαμε στην πραγματικότητα. Για να το βοηθήσουμε, μπορούμε να κάνουμε στο παιδί μας τις εξής ερωτήσεις:
- Πού θα σε ωφελήσει μια τέτοια σκέψη;
- Για ξανασκέψου… Είναι όντως έτσι τα πράγματα;
- Αντί να κάνεις αυτές τις σκέψεις, τι θα μπορούσες να κάνεις για να αλλάξει η κατάσταση;
- Τι θα έκανε ο μπαμπάς (ή η μαμά) πιστεύεις αν ήταν στη θέση σου;
Με αυτές τις ερωτήσεις, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να διευρύνει τον τρόπο σκέψης του ώστε να συνάδει περισσότερο με την πραγματικότητα.
Αποστασιοποιώντας τον εαυτό του από αρνητικές σκέψεις
Είναι σημαντικό για το παιδί μας να αποστασιοποιείται από αυτές τις αρνητικές σκέψεις και, για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να αποφύγουμε να του πούμε ότι είναι απαισιόδοξο. Αντίθετα, θα πρέπει να του πούμε ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό μερικές φορές να σκεφτόμαστε αρνητικά.
Θα μπορούσατε να προσωποποιήσετε τις κακές σκέψεις και να τους δώσετε ένα όνομα όπως «Ο κύριος αρνητικός» ή η «Δεσποινίς καταστροφή» για να μετατρέψετε το βάρος που ενδεχομένως νιώθει σε κάτι αστείο και ευχάριστο.
Έτσι, το παιδί θα πάψει να φοβάται τέτοιου είδους σκέψεις αφού με το χρόνο θα αρχίσει να τις αντιμετωπίζει και τελικά να τις ελαχιστοποιήσει σε βαθμό που να μην αποτελούν πια «απειλή».