Οι άνθρωποι φαίνεται να είμαστε μοναδικοί ως προς το βαθμό στον οποίο βασιζόμαστε στον πολιτισμό: στα εργαλεία, τις λέξεις και τις ιδέες που αποκτούμε από τους άλλους. Μέσω της μίμησης και της διδασκαλίας, η κουλτούρα λειτουργεί ως ένα δεύτερο σύστημα κληρονομικότητας πέρα και πάνω από τη βιολογική κληρονομικότητα.
Έχει μάλιστα υποστηριχθεί ότι έχουμε εξελιχθεί βιολογικά για την πολιτιστική εξέλιξη, καθώς φαίνεται ότι γεννιόμαστε με την ικανότητα να μιμούμαστε.
Ενώ παρέμενε μυστηριώδες το πώς ένα νεογέννητο θα μπορούσε αμέσως να ταιριάξει αυτό που βλέπει να κάνουν οι άλλοι με τις δικές του κινητικές ενέργειες, η νεογνική μίμηση είχε γίνει κεντρικό στοιχείο πολλών θεωριών για τη φυσιολογική κοινωνική γνωστική ανάπτυξη.
Διαβάστε επίσης: Μωρό: Πώς βοηθά το να το ξαπλώνουμε μπρούμυτα
Ο ισχυρισμός αυτός, ωστόσο, ότι ακόμη και τα μωρά μπορούν να αντιγράψουν, έχει πλέον αμφισβητηθεί σοβαρά.
Η μεγαλύτερη μελέτη για τη νεογνική μίμηση
Για πάνω από τέσσερις δεκαετίες, οι γονείς ενημερώνονται ότι τα νεογέννητα μωρά τους μπορούν να μιμηθούν τις κινήσεις τους. Η πιο συνηθισμένη χειρονομία που αναφέρθηκε ήταν το να βγάζουν έξω τη γλώσσα.
Το Πανεπιστήμιο του Queensland ξεκίνησε να εξετάσει τις ατομικές διαφορές στη νεογνική μίμηση. Σκοπός τουτς ήταν να εκτιμήσουν τι μπορεί να προβλέπει για τη μετέπειτα κοινωνική μάθηση και γνώση. Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχουν κάποια αδιάσειστα στοιχεία.
Ναι, μερικές φορές τα βρέφη έβγαζαν τη γλώσσα τους όταν οι γονείς είχαν κάνει το ίδιο. Αλλά τα μωρά ήταν εξίσου πιθανό να το κάνουν ως απάντηση σε άλλες χειρονομίες. Είχαν υπάρξει προηγούμενες αποτυχίες στην αναπαραγωγή της νεογνικής μίμησης. Όμως καμία άλλη μελέτη δεν είχε εξετάσει τόσο ολοκληρωμένα αυτή την «υποτιθέμενη» ικανότητα.
Επαναξιολόγηση προηγούμενων μελετών
Εξετάζοντας δεδομένα των τελευταίων 40 ετών που περιλαμβάνουν πάνω από 300 μεγέθη αποτελέσματος, ανακάλυψαν ότι μόνο μια επιλεγμένη ομάδα εργαστηρίων αναφέρει ότι βρίσκει αυτό το αποτέλεσμα. Και δεν φαίνεται να το κάνει λόγω συγκεκριμένων μεθόδων που χρησιμοποιούνται.
Μήπως όντως το από καιρό φημισμένο φαινόμενο δεν είναι αληθινό; Διάφορες άλλες γραμμές αποδείξεων ενισχύουν τώρα αυτό το συμπέρασμα. Μελέτες ΗΓΜ δείχνουν τώρα ότι η μίμηση εμφανίζεται για πρώτη φορά όχι κατά τη γέννηση αλλά μεταξύ τεσσάρων και επτά μηνών.
Μια συναρπαστική ανάλυση της ανθρώπινης αεροδιατροφικής ανάπτυξης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ανθρώπινα νεογνά δεν διαθέτουν καν εκούσιο φλοιώδη έλεγχο των ενεργειών του προσώπου που υποτίθεται ότι μιμούνται.
Η νεογνική μίμηση είχε προηγουμένως υποστηριχθεί από αναφορές ότι και οι νεογέννητοι μακάκοι μιμούνται εκφράσεις του προσώπου. Όμως και αυτή η υπόθεση έχει υπονομευθεί από μια στατιστικά ισχυρή εκ νέου ανάλυση όλων των δημοσιευμένων δεδομένων για τους μακάκους, η οποία δεν έδωσε κανένα σημάδι μίμησης.
Όπως έχουν τα πράγματα, δεν υπάρχει καμία πειστική υπόθεση ότι τα νεογέννητα μπορούν να μιμηθούν. Αυτό βέβαια, δεν χρειάζεται να σημαίνει ότι η μίμηση δεν είναι στα γονίδιά μας. Εξάλλου, δεν είναι απαραίτητο όλα τα έμφυτα χαρακτηριστικά να είναι παρόντα κατά τη γέννηση.
Σημαίνει όμως ότι οι γονείς μπορούν να σταματήσουν να ανησυχούν για το αν τα νεογέννητά τους δεν αντιγράφουν τις εκφράσεις και τις χειρονομίες τους.