Οι εκρήξεις θυμού δεν είναι καθόλου ευχάριστες για τους γονείς ούτε όμως για το παιδί που τις βιώνει. Συνήθως, κάνουν την εμφάνισή τους στην ηλικία μεταξύ 2 έως 5 ετών και προκαλούνται από ασήμαντες για εμάς τους ενήλικες αφορμές που όμως προκαλούν πολύ έντονα συναισθήματα στα παιδιά.
Στην πραγματικότητα, αυτά τα ξεσπάσματα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα είδος συναισθηματικής έκφρασης. Αν και, όπως είπαμε, στα μάτια μας δεν βγάζουν νόημα, οι ειδικοί εξηγούν πως αυτή είναι μια απολύτως φυσιολογική αναπτυξιακή διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, ο εγκέφαλος των παιδιών σε αυτές τις ηλικίες είναι ακόμα ανώριμος. Επομένως, ένα μικρό γεγονός μπορεί να διεγείρει υπερβολικά τις συναισθηματικές περιοχές του εγκεφάλου που το παιδί δεν είναι σε θέση ακόμα να διαχειριστεί.
Το αποτέλεσμα; Kλάμα, φωνές ακόμα και χτυπήματα έτσι ώστε να εκτονωθεί η ένταση που τα παιδιά νιώθουν. Ευτυχώς όμως, καθώς μεγαλώνουν, «μεγαλώνει» και ο συναισθηματικός τους έλεγχος.
Διαβάστε επίσης: Παιδί: «Μαμά δεν θέλω να πάω σχολείο»
Οι 5 κύριες αιτίες των εκρήξεων θυμού
#1 Έλλειψη ελέγχου
Μεταξύ 2 και 4 ετών, τα παιδιά έχουν αναπτύξει μια σειρά από γνωστικές και κινητικές δεξιότητες που τους επιτρέπουν να είναι πιο ανεξάρτητα και που βέβαια θέλουν να τις χρησιμοποιήσουν. Θέλουν να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις σχετικά με το πού να πάνε ή τι να κάνουν, και αν δεν τους επιτρέπεται, ξεσπούν.
Παραδείγματα καταστάσεων όπου το παιδί νιώθει έλλειψη ελέγχου είναι όταν του λέμε τι να φάει, τι να φορέσει ή πώς να περάσει τον ελεύθερο χρόνο του.
#2 Αδιαπραγμάτευτη υπακοή
Νιώθοντας όπως είπαμε πιο ικανά, τα παιδιά απαιτούν αυτονομία και συχνά αμφισβητούν την «εξουσία». Σε αυτές τις ηλικίες, το «όχι» είναι για πολλά, η πιο αγαπημένη τους λέξη…
Όταν λοιπόν επιδιώκουμε να κάνουμε τα παιδιά να μας υπακούν, χωρίς όμως ενσυναίσθηση και χωρίς πρώτα να δημιουργήσουμε μια σύνδεση μαζί τους, είναι πιθανό να ενεργοποιηθούν έντονα, δυσάρεστα συναισθήματα.
#3 Ανυπομονησία
Μία από τις κύριες δυσκολίες του ανώριμου παιδικού εγκεφάλου είναι η υπομονή. Το να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους και να περιμένουν κάτι που θέλουν, είναι για τα παιδιά πραγματικά, μια πρόκληση.
Αν ζητήσετε λοιπόν από το παιδί σας να περιμένει μερικές ώρες για να φάει ένα μπισκότο ή να κατέβει στο πάρκο, δεν είναι απίθανο να υπάρξει ένα ξέσπασμα.
#4 Αίσθημα απογοήτευσης και αποτυχίας
Δεν επιτρέπετε στο παιδί να παίξει με τη μπάλα στο σπίτι ή να πάει σχολείο φορώντας τα καινούρια του ρούχα; Τότε μπορεί να προκύψει ένα αίσθημα αδυναμίας και αποτυχίας που δεν του είναι καθόλου ευχάριστο. Η αντιμετώπιση μιας άρνησης ή ενός γεγονότος που δεν πάει όπως είχε προγραμματιστεί συχνά πυροδοτεί το θυμό στα μικρά παιδιά.
#5 Φόβος και άγνοια
Πολλά παιδιά εκτονώνουν την ένταση που τους προκαλεί ο φόβος και το άγχος μέσω του κλάματος ή αυτού που λανθασμένα ονομάζουμε «κακή συμπεριφορά», σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Early Childhood Research & Practice.
Εάν λοιπόν το παιδί βρεθεί αντιμέτωπο με μια νέα και άγνωστη κατάσταση που κατά κάποιο τρόπο την αντιλαμβάνεται ως απειλητική, μπορεί να «απαντήσει» με οργή.
Πώς διαχειριζόμαστε αυτές τις εκρήξεις
Συμπερασματικά, είναι φανερό πως οι εκρήξεις θυμού δεν είναι κάτι που μπορούμε ή πρέπει να αποφεύγουμε. Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, έχουν συναισθήματα και πρέπει να τα εκφράζουν.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να μειώσουμε τη συχνότητα και την ένταση τέτοιων συναισθηματικών εκρήξεων.
- Προειδοποιήστε το παιδί εκ των προτέρων για αλλαγές που πρόκειται να συμβούν. Για παράδειγμα, πείτε του: «Σε πέντε λεπτά, φεύγουμε από το πάρκο» αντί να το πάρετε απευθείας.
- Επιτρέψτε στο παιδί να κάνει ασφαλείς επιλογές. Για παράδειγμα, μπορεί να επιλέξει αν θα φορέσει το πράσινο ή το μπλε μπουφάν.
- Προσφέρετε επεξηγήσεις και δημιουργήστε μια σύνδεση όταν θέλετε να ακολουθήσει μια εντολή ή οδηγία.
- Επιτρέψτε το ξέσπασμα και συμπαρασταθείτε στο παιδί με το να είστε παρόντες και ήρεμοι.
- Προβλέψτε το συναίσθημα και προσφέρετε συγκεκριμένες, εναλλακτικές λύσεις.