Τα περισσότερα παιδιά στην εφηβεία δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν τις ανάγκες και τις αξίες τους με τους γύρω τους. Ακόμη και όταν το ένστικτό τους τους λέει ότι κάποιος ξεπερνά τα όριά τους, μπορεί να δυσκολεύονται να εκφράσουν ότι μια κατάσταση τους κάνει να νιώθουν άβολα. Για αυτόν το λόγο, χρειάζεται η βοήθεια και η καθοδήγηση των γονιών τους.
Αν και τα όρια είναι διαφορετικά για τον καθένα, όταν καθορίζονται με τον κατάλληλο τρόπο, βοηθούν τους εφήβους να τα θέτουν προκειμένου να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Ο καθορισμός ορίων επιτρέπει στους εφήβους να επικοινωνούν σε φίλους και φλερτ τι κάνει τους ίδιους να νιώθουν καλά και άνετα και τι όχι. Τα όρια βέβαια είναι χρήσιμα και για τις σχέσεις των παιδιών με ενήλικες φιγούρες στη ζωή τους, όπως δάσκαλοι και συγγενείς.
Διαβάστε επίσης: Πανεπιστήμιο: To παιδί είναι πια φοιτητής… Και τώρα τι κάνουμε σε μια «άδεια φωλιά»;
Τι εννοούμε όταν λέμε όρια
Τα όρια υπάρχουν προκειμένου να προστατευτεί ένα παιδί από το να πληγωθεί, να χειραγωγηθεί ή να πέσει θύμα εκμετάλλευσης. Είναι μια έκφραση αυτοεκτίμησης που επιτρέπει στα άτομα γύρω του να γνωρίζουν ποιο είναι το παιδί και πώς επιθυμεί να του φέρονται. Επιπλέον, τα όρια βοηθούν στη δημιουργία «χώρου» μεταξύ του εφήβου και των άλλων ατόμων στη ζωή του όταν το παιδί το χρειάζεται.
Τα υγιή όρια είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία κάθε είδους ανθρώπινης σχέσης. Η διαδικασία καθορισμού τους, βοηθά στο μεταξύ το παιδί να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του και να μάθει καλύτερα τον εαυτό του.
Φυσικά, ο καθορισμός ορίων δεν είναι εύκολος όπως επίσης ούτε η έκφρασή τους από το έφηβο παιδί. Χρειάζεται χρόνος και υπομονή.
Πώς να βοηθήσουμε το παιδί να μάθει να βάζει τα όριά του
Όπως οι ενήλικες, οι έφηβοι μπορεί να αντιμετωπίσουν διάφορες καταστάσεις όπου τα όρια είναι απαραίτητα. Ίσως χρειαστεί να πουν σε έναν φίλο ότι δεν αισθάνονται άνετα να μοιραστούν την εργασία τους ή σε έναν άλλο ότι δεν θέλουν να κουτσομπολεύουν άλλα παιδιά. Ίσως ένας φίλος είναι ιδιαίτερα αυταρχικός και κάποιος άλλος δανείζεται χρήματα όλη την ώρα. Οι έφηβοι μπορεί ακόμη και να βρεθούν σε καταστάσεις όπου πρέπει να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους σχετικά με καταχρήσεις και τη σεξουαλική επαφή.
Για να παραμείνει το παιδί ασφαλές και πιστό στις απόψεις του:
Βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του
Το να μάθει κανείς να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Χρειάζεται δουλειά για να σταματήσει ο έφηβός σας και να σκεφτεί πώς νιώθει στην εκάστοτε κατάσταση. Νιώθει με κάτι που συμβαίνει θυμό; Απογοήτευση; Λύπη;
Το να βοηθήσετε το παιδί να προσδιορίσει με ακρίβεια το πώς αισθάνεται είναι το πρώτο βήμα για τον καθορισμό ορίων.
Μάθετε στο παιδί να εμπιστεύεται το ένστικτό του
Σε μια κατάσταση, αν κάτι νιώθουμε πως πάει στραβά, τότε πιθανότατα έτσι είναι.
Μοιραστείτε με το παιδί σας τη σημασία της διαίσθησης.
Βοηθήστε το να εντοπίζει μη αποδεκτές συμπεριφορές
Πολλές φορές οι έφηβοι χρειάζονται βοήθεια για να καθορίσουν το τι σημαίνει υγιής σχέση.
Μιλήστε τους τακτικά για τα στοιχεία μιας υγιούς φιλίας και μιας ερωτικής σχέσης και αναλύστε το πώς εκφράζεται ο σεβασμός από τον έναν άνθρωπο στον άλλον.
Υπενθυμίστε τους ότι ο καθένας αξίζει να του φέρονται με καλοσύνη και ότι μια σχέση χωρίς αυτό το στοιχείο, κάνει κακό.
Επιτρέψτε του να «εξασκηθεί» στο σπίτι
Οι έφηβοι είναι σημαντικό να εξασκούνται με τα όρια σε ένα ασφαλές περιβάλλον με άτομα που γνωρίζουν ότι τους αγαπούν άνευ όρων.
Αφήστε τον έφηβό σας να πει «όχι» σε πράγματα και να θέσει προσωπικά όρια. Ενθαρρύνετέ τον να αναπτύξει αυτονομία και ανεξαρτησία στο σπίτι, επιτρέποντάς του να εκφράζει τις απόψεις του και να παίρνει αποφάσεις.
Φιλία δεν σημαίνει «είμαστε ίδιοι»
Πολλές φορές, οι έφηβοι πέφτουν στην παγίδα να πιστεύουν ότι πρέπει να είναι σε όλα ίδιοι με τους φίλους τους. Τονίστε στο παιδί ότι κάθε φιλία είναι διαφορετική και πως το να είσαι καλός φίλος, δεν απαιτεί συμφωνία σε κάθε θέμα. Στην πραγματικότητα, οι διαφορετικές απόψεις είναι αυτές που κάνουν τις σχέσεις ενδιαφέρουσες.
Επιπλέον:
- Βεβαιωθείτε πως το παιδί είναι ασφαλές στο διαδίκτυο
- Δώστε το καλό παράδειγμα σε σχέση με τα όρια
- Υπενθυμίστε του να σέβεται τα όρια των άλλων