«Αυτό το φόρεμα δεν σου πάει», «Στα μαθηματικά τα πήγες χάλια ενώ εγώ…», «Καλά, πώς είναι έτσι σήμερα τα μαλλιά σου;». Ξεκινώντας από το δημοτικό ακόμα, τα παιδιά κάνουν συχνά προσβλητικά σχόλια ακόμη και στους φίλους τους χωρίς να το σκεφτούν.

Μερικά παιδιά αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι σωστό αυτό που λένε και άλλα πάλι δεν αναγνωρίζουν καν πως είναι αγενή.

Τέτοιου είδους λόγια μπορεί να είναι ένας τρόπος για να μετατοπιστεί η στενοχώρια ενός παιδιού σε ένα συνομήλικό του. Ο μετωπιαίος λοβός, το τμήμα δηλαδή του εγκεφάλου που ελέγχει τον παρορμητισμό, δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως κατά την παιδική ηλικία, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να «εκτοξευθούν» προσβολές.

Όταν αυτό επαναλαμβάνεται σε τακτική βάση και φτάνει στα όρια του εκφοβισμού, τότε απαιτείται άμεση παρέμβαση του ενήλικα.

Αν περιορίζεται σε κάποιες ανούσιες δηλώσεις, ένα ευαίσθητο παιδί μπορεί και πάλι έως ένα βαθμό να πληγωθεί και να μην ξέρει πώς να αντιδράσει.

Τα αρχικά βήματα για να διαχειριστείτε την κατάσταση

Στην περίπτωση της στεναχώριας εξαιτίας ενός αρνητικού σχολίου, αρχικά είναι σημαντικό να επικυρώσετε τα συναισθήματα του παιδιού σας.

Ένα άσχημο σχόλιο είναι ένα άσχημο σχόλιο. Είναι λογικό να προκαλέσει στον καθένα λύπη ή εκνευρισμό.

Επιπλέον, μην αποπειραθείτε να προσβάλλετε το χαρακτήρα του «δράστη». Ένας ενοχλητικός συνομήλικος μπορεί άλλωστε να γίνει καλός φίλος μέσα σε μια εβδομάδα… Επικεντρωθείτε στο σχόλιο, όχι στο άτομο.

Βέβαια, δεν χρειάζεται να φτάσετε στο άλλο άκρο. Πολύ συχνά οι ενήλικες προσπαθούν να καταλάβουν την πλευρά του άλλου παιδιού. Για παράδειγμα, μπορεί να σκεφτείτε και να πείτε στο παιδί σας: «Οι γονείς του παιδιού παίρνουν διαζύγιο και επομένως ίσως γι’ αυτό συμπεριφέρεται έτσι». Η ενσυναίσθηση είναι σημαντική ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση μάλλον δεν βοηθά το παιδί αφού δεν είναι σε θέση να καταλάβει.

Να εμπλακείτε ή όχι;

Γενικά, είναι καλό για κάθε παιδί να μάθει πώς να ανταποκρίνεται μόνο του σε τέτοιες καταστάσεις αντί να εμπλέκει αμέσως τον μπαμπά και τη μαμά.

Εάν το παιδί που προκαλεί την ενόχληση δεν αλληλεπιδρά συχνά με το παιδί σας, εάν τα σχόλια είναι παροδικά ή εάν έχει ιστορικό κλιμάκωσης της οποιασδήποτε αντιπαράθεσης, η καλύτερη στρατηγική είναι μάλλον να αγνοήσετε την πρόκληση, όπως ακριβώς θα κάνατε απέναντι σε έναν θυμωμένο οδηγό στο δρόμο.

Από την άλλη, εάν τα ειρωνικά σχόλια προέρχονται από ένα παιδί με το οποίο το δικό σας αλληλεπιδρά συχνά, η αγνόηση μπορεί έχει κόστος αφού οι αγενείς παρατηρήσεις μπορεί να κλιμακωθούν.

Πώς εντέλει να απαντήσει το παιδί;

Το χιούμορ ή μια απάντηση με θετική χροιά όπως «Σε ευχαριστώ για τα… καλά σου λόγια» μπορεί να είναι αποτελεσματικές στρατηγικές αλλά απαιτούν ένα επίπεδο ωριμότητας. Ένα παιδί είναι προτιμότερο να εκπαιδευτεί στο να την έχει έτοιμη.

Δοκιμάστε να παίξετε παιχνίδια ρόλων κατά τα οποία θα παίζετε εναλλάξ τους ρόλους του αγενή και του ατόμου που δέχεται την κακή συμπεριφορά.

Κατά τη διάρκεια αυτών, το παιδί μπορεί να διδαχθεί ποικίλες απαντήσεις που ταιριάζουν σε ποικίλες καταστάσεις. Στην «πρόβα» σας, ενθαρρύνετε την άμεση επαφή και έναν τόνο αυτοπεποίθησης.

Ορισμένες κλασικές απαντήσεις που ταιριάζουν σε διαφορετικά σενάρια είναι:

  • «Γιατί σε νοιάζει τόσο»;
  • «Και λοιπόν»;
  • «Ποιο είναι το νόημα αυτού που μου λες»;
  • «Μην ασχολείσαι μαζί μου όπως δεν ασχολούμαι κι εγώ».
  • «Δεν έχεις κάτι καλύτερο να κάνεις»;

Προσθέστε λοιπόν μερικές απαντήσεις στο λεξιλόγιο του παιδιού ώστε να νιώθει ασφαλές και να μην αποθαρρύνεται όταν αντιμετωπίζει ανώριμα λόγια που αποτελούν αναπόφευκτο κομμάτι της παιδικής ηλικίας.