Τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει το κατάλληλο λεξιλόγιο ώστε να εκφράζουν τα συναισθήματά τους ούτε διαθέτουν τους κατάλληλους ψυχολογικούς μηχανισμούς για να καθησυχάσουν τον εαυτό τους όταν αυτά τα κατακλύζουν. Ανάμεσα στα ποικίλα δύσκολα διαχειρίσιμα που μπορεί να βιώνει ένα παιδί είναι ο θυμός και η λύπη.
Ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα ενόχλησης, δυσαρέσκειας ή εχθρότητας. Για τα νήπια, τα οποία μπορούν πολύ εύκολα να εκνευριστούν όταν το αδερφάκι τους αρπάξει το παιχνίδι τους, ο θυμός προκύπτει επειδή πυροδοτείται η αντίδραση «πάλης ή φυγής». Όταν το παιδί σας ξεσπάει, χτυπάει ή συμπεριφέρεται λάθος, αντιδρά σε ερεθίσματα που το έκαναν να αισθανθεί κάποιο είδος πόνου ή απογοήτευσης.
Διαβάστε επίσης: Παιδί: 16 βασικοί κανόνες συμπεριφοράς που πρέπει να διδαχθεί
Ο θυμός του μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικός ή ακόμη και παράλογος, αλλά για ένα παιδί που δεν έχει μάθει ακόμα πώς να διαχειρίζεται τα συναισθήματα, είναι μια άμεση φυσική αντίδραση σε κάποιο είδος αδικίας που νιώθει.
Η λύπη από την άλλη μπορεί να προκύψει επειδή λείπει στο παιδί κάποιο αγαπημένο πρόσωπο ή πράγμα, επειδή έχει απογοητευτεί, είναι φοβισμένο ή επειδή βιώνει μια δύσκολη περίοδο. Τα δάκρυα είναι το πιο προφανές σημάδι ότι το παιδί σας είναι λυπημένο, αλλά τα παιδιά μπορεί να εκδηλώσουν τη θλίψη τους και με άλλους τρόπους όπως ο θυμός, η απομόνωση ή ακόμη και η προσκόλληση.
Για να βοηθήσετε το παιδί να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί τη λύπη του
Καθοδηγήστε το προς την αιτία
Αν κάθε φορά που το παιδί σας κλαίει προσπαθείτε να το κατευνάσετε, απλώς καλοπιάνοντάς το αντί να το βοηθήσετε να λύσει το πρόβλημά του, δεν το βοηθάτε να μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του και τους πραγματικούς λόγους για τη λύπη του.
Καθοδηγήστε λοιπόν τη συζήτηση ώστε να καταλήξετε στην ολοκλήρωση της φράσης: «Είμαι λυπημένος γιατί…», μαζί.
Μοιραστείτε τις δικές σας εμπειρίες
Εάν το παιδί σας χάσει το αγαπημένο του λούτρινο και αισθάνεται λυπημένο, ακούστε το και δείξτε του με τις πράξεις σας ότι είστε εκεί για εκείνο είτε θέλει μια αγκαλιά είτε να κλάψει.
Μπορείτε επίσης να ομαλοποιήσετε τα συναισθήματά του, λέγοντάς του μια ιστορία για το πώς βιώσατε μια παρόμοια κατάσταση όταν ήσασταν στην ηλικία του. Να είστε ειλικρινείς για το πόσο λυπημένοι ήσασταν και μιλήστε για αυτό που σας βοήθησε να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας.
Οι γονείς προσπαθούν συχνά να είναι δυνατοί για τα παιδιά τους ώστε να τους δείξουν ότι όλα θα πάνε καλά. Ωστόσο, μπορεί πραγματικά να είναι ωφέλιμο για ένα παιδί να βλέπει τους γονείς του να παραδέχονται τα συναισθήματά τους.
Αντιμέτωποι με το έντονο συναίσθημα του θυμού
Εξηγήστε στο παιδί το συναίσθημα
Πείτε του: «Μερικές φορές τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως θέλουμε και αυτό μας κάνει να νιώθουμε θυμωμένοι και αναστατωμένοι.»
Στη συνέχεια, διδάξτε στο παιδί σας πώς μπορεί να εκφράζεται όταν εμφανίζονται αυτά τα συναισθήματα. Βοηθήστε το να εξασκηθεί στο να εκφράζει επί τόπου την ενόχλησή του με φράσεις όπως: «Δεν μου αρέσει όταν αρπάζεις το παιχνίδι από το χέρι μου.»
Έτσι, θα βοηθήσετε στην οικοδόμηση του συναισθηματικού λεξιλογίου του παιδιού σας. Με αυτόν τον τρόπο, σταδιακά θα μπορεί να χρησιμοποιεί τις λέξεις για να εκφραστεί αντί να αντιδράει έντονα.
Επισημάνετε το συναίσθημα σε άλλους
Όταν διαβάζετε βιβλία ή παρακολουθείτε ταινίες, ρωτήστε το παιδί σας πώς πιστεύει ότι μπορεί να αισθάνεται ο χαρακτήρας. Αυτό όχι μόνο εμπλουτίζει το συναισθηματικό του λεξιλόγιο, αλλά παράλληλα του διδάσκει την ενσυναίσθηση.
Αναγνωρίστε το θυμό του
Δοκιμάστε να του πείτε: «Φαίνεται ότι είσαι πραγματικά θυμωμένος» και μιμηθείτε τα χαρακτηριστικά ενός θυμωμένου προσώπου.
Καλό είναι να μην δίνετε ακριβείς λέξεις στα συναισθήματα του παιδιού σας αφού δεν μπορείτε πάντα να είστε απολύτως σίγουροι για το πώς ακριβώς αισθάνεται. Χρησιμοποιώντας πιο αόριστες λέξεις, δίνετε στο παιδί την ευκαιρία να σας διορθώσει, συνειδητοποιώντας περισσότερο ό,τι νιώθει.
