Στη ροή της καθημερινότητας είναι λογικό να μην αρμόζουν όσα θα πείτε στο παιδί σας στην περίσταση. Κάποιες κοινές φράσεις που μπορεί να χρησιμοποιείτε συχνά, στην πραγματικότητα είναι προβληματικές και δεν ωφελούν τα παιδιά.
Ενδεικτικά, συγκεντρώσαμε 10 από τις φράσεις που οι γονείς χρησιμοποιούν πιο συχνά, απευθυνόμενοι στα παιδιά τους, και οι οποίες ίσως έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχισμό τους.
10 κοινές φράσεις που δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά μας
#1 Έκανες φοβερή δουλειά
Τα γενικά σχόλια, όπως «Καλό παιδί» ή «Καλή/φοβερή δουλειά», κάθε φορά που το παιδί σας πετυχαίνει κάτι, ίσως επηρεάζει αρνητικά την αυτοεκτίμησή του. Γιατί, ουσιαστικά δημιουργείται μια εξάρτηση από την επιβράβευση και την επιβεβαίωσή σας και όχι από δικά του κίνητρα. Μην είστε υπερβολικοί με τους επαίνους. Να τους εκφράζετε όταν είναι απαραίτητο και προσπαθήστε να είστε συγκεκριμένοι. Για παράδειγμα, μην πείτε «Ωραίο παιχνίδι, έκανες φοβερή δουλειά», για ένα παιχνίδι που ποδοσφαίρου που παρακολουθείτε. Μπορείτε να πείτε, «Το τελευταίο γκολ σου ήταν πολύ καλό τεχνικά» κ.ο.κ.
#2 Η εξάσκηση θα σε οδηγήσει στην τελειότητα (η τελειομανία βλάπτει όχι μόνο τα παιδιά)
Πράγματι, όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνει ένα παιδί στο να μάθει κάτι, τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχει. Αλλά μην το πιέζετε, δημιουργώντας τον στόχο της τελειότητας. Έτσι, αποκλείετε από το μυαλό του τη δυνατότητα να κάνει λάθη και καταλήγει να τα βάζει με τον εαυτό επειδή ίσως, δεν δούλεψε σκληρά. Είναι πιο ωραίο να το ενθαρρύνετε να προσπαθεί και να εργάζεται, δίνοντας τον καλύτερο του εαυτό και απολαμβάνοντας την πρόοδό του. Η τελειότητα θα έρθει σταδιακά και δεν πρέπει να γίνει αυτοσκοπός.
#3 Είσαι εντάξει (ακόμα κι αν πονά)
Αν το παιδί σας πέσει και χτυπήσει το χέρι του και ενώ κλαίει εσείς επιμένετε να του λέτε, «Είσαι εντάξει, είσαι καλά», του μεταφέρετε αντιφατικά μηνύματα. Το παιδί κλαίει επειδή πονάει και αφού πονάει δεν είναι και καλά. Καλύτερα να μάθει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, να τα επικυρώνετε και να το βοηθήσετε να τα διαχειριστεί, αφού όντως παραδεχτείτε ότι, για παράδειγμα έπεσε άσχημα και ότι κατανοείτε τον πόνο που μπορεί να αισθάνεται.
#4 Βιάσου
Μπορεί το παιδί σας να τρώει αργά το πρωινό του ή να δυσκολεύεται να βάλει τα παπούτσια του και να πιάσει και την τσάντα του ταυτόχρονα, ενώ η ώρα για το σχολείο περνάει και μπορεί να καθυστερήσει. Μην αρχίζετε επαναλαμβάνοντας συνεχώς, «Βιάσου, κάνε γρήγορα». Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να το γεμίσετε με άγχος.
Διαβάστε επίσης:Χαρούμενα παιδιά: Το σουηδικό μυστικό των 164 ετών
Αλλάξτε τον τόνο της φωνής σας και βάλτε και τον εαυτό σας στο παιχνίδι για να μειώσετε το άγχος. Πείτε ας πούμε, «Μήπως να βιαστούμε λιγάκι;» ή «Χρειάζεσαι βοήθεια σε κάτι, μια που θα πρέπει να φύγουμε για το σχολείο;».
#5 Πρόσεχε (όταν δεν υπάρχει λόγος)
Εξαρτάται πότε χρησιμοποιείτε τη φράση «Πρόσεχε». Αν το παιδί σας βρίσκεται κρεμασμένο ανάποδα σε ένα μονόζυγο και από το άγχος σας αρχίζετε να φωνάζετε «Πρόσεχε!», είναι πολύ πιθανόν το παιδί να χάσει τη συγκέντρωσή του από το στρες που του δημιουργείτε και να πέσει. Σε τέτοιες στιγμές πρέπει να διατηρείτε την ψυχραιμία σας, να το παρακολουθείτε φυσικά μήπως χρειαστεί υποστήριξη, και όταν ολοκληρώσει την δραστηριότητά του, μπορείτε να τους εκφράσετε τις δυσκολίες και τους κινδύνους.
#6 Είμαι σε δίαιτα
Εάν το παιδί σας σας βλέπει να ασχολείστε καθημερινά και επίμονα με το σώμα σας, μετρώντας θερμίδες, ανεβαίνοντας στη ζυγαριά και μιλώντας συνεχώς για το τι δεν μπορείτε να φάτε, ίσως αυτό επηρεάσει και τη δική του εικόνα για το σώμα του και το φαγητό. Δεν πρέπει το παιδί να αναπτύξει αρνητικά συναισθήματα ως προς το φαγητό και το σώμα του.
Μιλήστε για το φαγητό ως κάτι απαραίτητο και πολύτιμο για τον οργανισμό μας, που μας δίνει ενέργεια και είναι απολαυστικό. Μην το συνδέεται με την εικόνα που έχει το σώμα σας και μην το χρησιμοποιείτε ως ανταμοιβή. Μην διαχωρίζετε τα τρόφιμα σε «καλά» και «κακά» και μην αναφέρετε μπροστά του ότι είστε σε δίαιτα και δεν πρέπει να φάτε το ένα ή το άλλο γιατί θα σας κάνει να νιώσετε άσχημα. Προσπαθήστε να εμφυσήσετε στο παιδί μια ισορροπημένη αντίληψη για τις τροφές. Οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να ξεκινήσουν από πολύ μικρή ηλικία και από τα πρότυπα των γονιών μας.
#7 Δεν μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά
Όταν τα παιδιά νιώσουν ότι δεν μπορείτε να ελέγχετε τα οικονομικά σας, πιθανόν να τους δημιουργηθεί το αίσθημα της ανασφάλειας και το άγχος για την επιβίωση. Μην μιλάτε απόλυτα για τα χρήματα συνεχώς και με βαριές λέξεις. Αντί για τη φράση «Δεν μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά» όταν το παιδί σας ζητάει να αγοράσετε κάτι, μπορείτε να πείτε εναλλακτικά, «Δεν θα το αγοράσουμε γιατί εξοικονομούμε χρήματα αυτή την περίοδο». Ευκαιρία να τους μάθετε τα βασικά σημεία του οικονομικού προϋπολογισμού, μια σημαντική δεξιότητα για να διαχειρίζονται τα χρήματά τους στο μέλλον, και είναι σημαντικό να την αναπτύξουν από πολύ νωρίς.
#8 Μην μιλάς σε ξένους (φροντίστε να μην παρερμηνευθεί από τα παιδιά)
Αυτός ο σωστός από τη μία κανόνας, μπορεί να παρερμηνευθεί από κάποιο παιδί. Μπορεί κάποια στιγμή να χρειαστούν βοήθεια, να μην ειστε εσείς κοντά τους και να μην την δεχτούν επειδή το μυαλό τους έχει κολλήσει στον κανόνα «Μην μιλάς σε ξένους». Περιγράψτε τους κάποια σενάρια και μαζί ακούστε τις αντιδράσεις τους. Ρωτήστε τους για παράδειγμα, «Τι θα έκανες αν ένα άγνωστος σε πλησίαζε στο σχολείο ή στο δρομο και σου προσέφερε καραμέλες και να σε πάει μια βόλτα ή στο σπίτι;». Ανάλογα με την αντίδρασή τους, εξηγήστε τους τι είναι σωστό και τι λάθος και πώς επιβάλλεται να αντιδράσουν σε κάθε περίπτωση.
#9 Δεν έχει επιδόρπιο αν δεν τελειώσεις το φαγητό
Με αυτό τον τρόπο θα καταφέρετε να δώσετε περισσότερη αξία στο επιδόρπιο και ίσως στερήστε στο παιδί σας την απόλαυση του δείπνου ή του μεσημεριανού του. Οι τροφές δεν είναι ούτε ανταμοιβή ούτε τιμωρία. Αλλάξτε το ύφος σας και διατυπώστε ως εξής: «Πρώτα τρώμε γεύμα και μετά επιδόρπιο. Θα δεις ότι είναι καλύτερο και θα το προτιμάς κι εσύ έτσι».
#10 Άφησέ με να βοηθήσω (καλό είναι τα παιδιά να προσπαθούν και μόνα τους)
Βλέπετε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να ολοκληρώσει ένα παζλ ή να φτιάξει ένα σπιτάκι με τα τουβλάκια του και αμέσως τρέχετε να βοηθήσετε. Μην το κάνετε. Επηρεάζει αρνητικά την ανεξαρτησία και την αυτοπεποίθησή του. Πρέπει να μάθει να τα καταφέρνει μόνο του ακόμα και όταν ζορίζεται. Αν θέλετε να συνδράμετε, απλώς καθοδηγήστε και πειραματιστείτε με τα κομμάτια μαζί του. Αυτό θα ενισχύσει τη δημιουργικότητα και την ευελιξία του, ενώ δεν υπονομεύει τη ανεξαρτησία του.
Η ροή της καθημερινότητας μπορεί να σας παρασύρει, αλλά αν έχετε λίγα λεπτά σκεφτείτε τι ετοιμάζεστε να πείτε και πώς θα μπορούσε να επηρεάσει το παιδί. Μικρές αλλαγές στον τόνο, στις λέξεις, στο ύφος και στον τρόπο μετατρέπουν όλο το νόημα μιας φράσης.