Multitasking: Το πρόβλημα των περισπασμών στη μάθηση των παιδιών

Οι ακαδημαϊκές επιδόσεις των περισσότερων παιδιών μειώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και οι επιπτώσεις φαίνεται να είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα. Χαρακτηριστικά, μελέτη που διεξήχθη από το Northwest Evaluation Association εξέτασε τις βαθμολογίες των μαθητών σε 6,7 εκατομμύρια δημόσια σχολεία των ΗΠΑ και διαπίστωσε ότι οι σημερινοί μαθητές προχωρούν πιο αργά σε σύγκριση με πριν. Συγκεκριμένα, χρειάζονται 4,1 επιπλέον μήνες διδασκαλίας ανάγνωσης και 4,5 μήνες διδασκαλίας μαθηματικών κατά μέσο όρο για να φτάσουν τα επίπεδα επιδόσεων που είχαν πριν από την πανδημία. Ένας παράγοντας που μπορεί να συνέβαλε στα ακαδημαϊκά ελλείμματα των μαθητών κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν η μετάβαση στη διαδικτυακή μάθηση, μια μαθησιακή εμπειρία που δύσκολα συγκρίνεται με την παραδοσιακή. Τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά το multitasking;

Διαβάστε επίσης: Επιστροφή στο σχολείο: Τα σημάδια που φανερώνουν άγχος

O ψυχολόγος του Χάρβαρντ Ντάνιελ Σάκτερ αποκαλεί το πρόβλημα του multitasking ως «απουσία σκέψης». Πρόκειται για έναν τύπο λήθης που προκύπτει από κενά στην προσοχή τα οποία δυσκολεύουν την πλήρη επεξεργασία των πληροφοριών. Παρά την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι μπορούμε να εκτελούμε πολλαπλές εργασίες με επιτυχία, αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι παρουσιάζουμε κακή μνήμη και απόδοση όταν η προσοχή μας διχάζεται. Αυτό το φαινόμενο απεικονίζεται εύστοχα από το πείραμα του αόρατου γορίλα.

Multitasking: Το πείραμα του αόρατου γορίλα

Το πείραμα του αόρατου γορίλα είναι μια παλαιότερη μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ψυχολόγους του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα βίντεο που δείχνει δύο ομάδες των τριών ατόμων. Η μία ομάδα φορούσε άσπρες φανέλες και η άλλη μαύρες. Κατά τη διάρκεια του βίντεο, κάθε ομάδα πετούσε μια μπάλα μπάσκετ. Από τους συμμετέχοντες στη μελέτη ζητήθηκε να παρακολουθήσουν το βίντεο και να μετρήσουν πόσες φορές η μπάλα πέρασε μεταξύ των μελών της λευκής ομάδας. Κατά τη διάρκεια του βίντεο, ένας άνδρας ντυμένος με κοστούμι γορίλα μπαίνει, γυρίζει προς την κάμερα και χτυπά το στήθος του με τα χέρια του 3 φορές και μετά φεύγει περίπου 9 δευτερόλεπτα αργότερα.

Μετά το τέλος του βίντεο, οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν σε θέση να αναφέρουν με ακρίβεια τις πάσες που έγιναν μεταξύ των μελών της λευκής ομάδας. Ωστόσο, όταν ρωτήθηκαν αν είδαν κάτι ασυνήθιστο κατά τη διάρκεια του βίντεο, σχεδόν οι μισοί ανέφεραν «όχι». Όταν το βίντεο προβλήθηκε ξανά, οι συμμετέχοντες σοκαρίστηκαν που έχασαν τον γορίλα. Επειδή η προσοχή τους ήταν επικεντρωμένη στις πάσες, οι πληροφορίες για τον γορίλα δεν κωδικοποιήθηκαν στη μνήμη τους.

Αυτό το πείραμα δείχνει ότι όταν η προσοχή μας εστιάζεται σε μια εργασία, συχνά αποτυγχάνουμε να αναγνωρίσουμε άλλες πληροφορίες στο περιβάλλον μας και να τις κωδικοποιήσουμε στη μνήμη μας.

Κινητά και μάθηση

Σας έχει συμβεί ποτέ κάτι παρόμοιο ενώ παίζετε ένα παιχνίδι στο κινητό; Μελέτη που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια αποκάλυψε ότι οι φοιτητές αφιέρωσαν πολύ περισσότερο χρόνο στις οθόνες και τα τηλέφωνα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Και ο χρόνος οθόνης επηρεάζει τη μάθηση. Πώς;

Στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, οι επιστήμονες ζήτησαν από τους μαθητές να παρακολουθήσουν μια διάλεξη σε βίντεο για να αξιολογήσουν τι είχαν μάθει. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μαθητές που δεν χρησιμοποιούσαν τα κινητά τους τηλέφωνα συγκράτησαν κατά 62% περισσότερες πληροφορίες, κρατούσαν πιο λεπτομερείς σημειώσεις, ήταν σε θέση να τις ανακαλέσουν και σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε ένα τεστ πολλαπλών επιλογών από τους μαθητές που χρησιμοποιούσαν ενεργά τα κινητά τους τηλέφωνα κατά τη διάρκεια της διάλεξης.

Περαιτέρω στοιχεία για τον αρνητικό αντίκτυπο της χρήσης των κινητών στην ακαδημαϊκή επιτυχία δόθηκε από μια μελέτη στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Νέας Υόρκης και στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Οι ερευνητές σε αυτή τη μελέτη διαπίστωσαν ότι οι μαθητές που έκλειναν τα κινητά τους τηλέφωνα κατά τη διάρκεια του μαθήματος είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα κατανόησης στο μάθημα.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η αύξηση της διαδικτυακής μάθησης και η έλλειψη εποπτείας συνέβαλαν σε υψηλότερα επίπεδα χρήσης των κινητών τηλεφώνων κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Αυτό ήταν πιθανότατα ένας σημαντικός παράγοντας στην εξασθενημένη μάθηση λόγω της διαίρεσης της προσοχής, η οποία προκαλεί μακροχρόνιες μαθησιακές καθυστερήσεις.

Όλες αυτές οι μελέτες προτείνουν δυνητικούς παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην εξασθενημένη μάθηση. Δείχνουν επίσης ότι η διαδικτυακή μάθηση μπορεί να είναι πιο προκλητική για τους μαθητές που χρησιμοποιούν τα κινητά τους ή που αποσπώνται από δραστηριότητες γύρω τους.

Ίσως όλα αυτά μας βοηθήσουν να ενισχύσουμε τις γνώσεις των παιδιών μας στο εξής, δημιουργώντας για εκείνα ένα πιο ελκυστικό περιβάλλον μάθησης χωρίς περισπασμούς.