Σήμερα είμαστε κατά κύριο λόγο συνεχώς… συνδεδεμένοι. Σε μια οθόνη κινητού τηλεφώνου, σε ένα τάμπλετ, στο λάπτοπ. Εξάλλου χρησιμοποιούμε τα smartphone για τα πάντα. Από τον καφέ και το φαγητό μας και να μιλήσουμε σε έναν φίλο, μέχρι να περιηγηθούμε στο δρόμο και να καταγράψουμε την ποιότητα του ύπνου μας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ερευνητικό κέντρο Pew, τόσο οι έφηβοι όσο και οι γονείς τους παραδέχονται ότι περνούν πολύ χρόνο στο διαδίκτυο. Το 38% των εφήβων λένε ότι αφιερώνουν πολύ χρόνο στις συσκευές τους, ενώ το 47% των γονιών επιβεβαιώνουν, επίσης, ότι αφιερώνουν πολύ χρόνο στο κινητό τους τηλέφωνο.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των εφήβων (70%) παραδέχεται ότι τα οφέλη από την κατοχή ενός smartphone υπερτερούν των κινδύνων για αυτούς. Από την άλλη, τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι η επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των γονιών τους δυσχεραίνει εξαιτίας των κινητών τηλεφώνων.

Συνδεσιμότητα και εφηβεία 

Με βάση τη μελέτη ανάμεσα σε σχεδόν 1.500 Αμερικανούς εφήβους μεταξύ 13 και 17 ετών και τους γονείς τους το φθινόπωρο του 2023, περίπου τα δύο τρίτα των εφήβων αναφέρουν ότι κατάφεραν να ακολουθήσουν κάποιο χόμπι και να είναι πιο δημιουργικοί μέσω του κινητού τους. Λιγότεροι από το 30%, όμως, σημειώνουν ότι η χρήση του κινητού τηλεφώνου δεν διευκολύνει την εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων.
Από την άλλη 4 στους 10 έφηβους τονίζουν ότι τα smartphone τους διευκολύνουν να αναπτύξουν υγιείς φιλίες. Επιπλέον, το 45% ομολογεί ότι έχει καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι έφηβοι λένε πως παραμένουν συνδεδεμένοι με τους φίλους τους μέσω του κινητού τηλεφώνου, γεγονός πολύ σημαντικό για τη συγκεκριμένη περίοδο.
Σε γενικές γραμμές η πλειοψηφία ένιωθε θετικά συναισθήματα στην ενασχόληση με το κινητό του τηλέφωνο, όπως χαρά (74%), ηρεμία (72%). Μάλιστα, κάποιοι αισθάνονταν άγχος (44%), αναστάτωση (40%) ή μοναξιά (39%) όταν δεν είχαν τα τηλέφωνα μαζί τους.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος ανάπτυξης για το παιδί, οι γονείς θα πρέπει να έχουν πάντα υπόψη τους και υπό τον έλεγχό τους τον χρόνο που δαπανούν οι έφηβοι στην οθόνη του κινητού. Οι γνωστικές τους ικανότητες ακόμα αναπτύσσονται. Το μέτρο είναι απαραίτητο.

Διδάξετε στους εφήβους τη σωστή χρήση 

Επιπλέον, ο χρόνος με το κινητό δεν πρέπει να υπερτερεί έναντι των δραστηριοτήτων των παιδιών. Η άσκηση και οι εξωτερικές δραστηριότητες, το διάβασμα κ.λπ. είναι πολύ σημαντικό μέρος της συνολικής σωματικής και ψυχικής υγείας των εφήβων. Το παράδειγμα καλό είναι να ξεκινάει από τους ίδιους τους γονείς, οι οποίοι δεν πρέπει να ξεχνούν ότι η ζωή τρέχει πέρα από τις οθόνες.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου τα τρία τέταρτα των γονέων (76%) λένε ότι η διαχείριση του χρόνου που αφιερώνει ο έφηβός τους στη συσκευή τους είναι σημαντική, ενώ το 19% των γονέων δεν το θεωρούν προτεραιότητα. Οι γονείς νεότερων εφήβων είναι πιο πιθανό να ρυθμίζουν τον χρόνο οθόνης των παιδιών τους (62%) σε σύγκριση με τους γονείς μεγαλύτερων εφήβων (37%). Άρα, κάθε έφηβος χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση.
Είναι σημαντικό να μην ξεχνάτε και τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις του κινητού τηλεφώνου, μέσω της υπερβολικής έκθεσης στα social media. Να παρατηρείτε προσεκτικά τα παιδιά σας, χωρίς να τα καταπιέζετε. Αν υποψιάζεστε συμπτώματα κατάθλιψης, κοινωνική απόσυρση, αυτοτραυματιστικές σκέψεις και συμπεριφορές, ευερεθιστότητα και ακραίες αντιδράσεις όταν τους ζητάτε να απομακρυνθούν από την οθόνη τους, μιλήστε μαζί τους και αν χρειαστεί συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Σημασία έχει να διδάξετε στα παιδιά σας να θέτουν σε προτεραιότητα την ευημερία τους και πως η ζωή δεν βρίσκεται πίσω από την οθόνη του κινητού. Ενθαρρύνετε μια υγιή διαχείριση του χρόνου τους στην οθόνη και στην υπόλοιπη ζωή τους με τους φίλους και τις δραστηριότητές τους.
Οι οθόνες, τα κινητά τηλέφωνα και τα social media και βρίσκονται πάντα στην καθημερινότητα των παιδιών σας. Είναι πολύτιμο να μάθουν να στέκονται απέναντι σε αυτά και να τα διαχειρίζονται μόνο προς όφελός τους με ισορροπημένο και εποικοδομητικό τρόπο. Χρειάζονται γονική καθοδήγηση και υπομονή.