Όλοι λίγο πολύ είμαστε εξοικειωμένοι με τα στερεότυπα που αφορούν τα πρωτότοκα παιδιά καθώς και τα μοναχοπαίδια. Τα πρωτότοκα παιδιά συχνά θεωρούνται υπεύθυνα και… ηγέτες με υψηλές επιδόσεις, ενώ τα μοναχοπαίδια φημίζονται για την ανεξαρτησία και την αυτοπεποίθησή τους. Παράλληλα, μπορεί να έχουν μια τάση προς την τελειομανία και να κουβαλούν το βάρος των υψηλών προσδοκιών. Σύμφωνα με νέα έρευνα, αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να κάνουν τα πρωτότοκα παιδιά και τα μοναχοπαίδια πιο επιρρεπή στο άγχος και την κατάθλιψη.
Συγκεκριμένα, η μελέτη αποκάλυψε ότι, μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών, τα πρωτότοκα παιδιά με αδέρφια έχουν 48% περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν άγχος και 35% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με κατάθλιψη σε σύγκριση με τα μικρότερα αδέρφια τους. Παρόμοιο αντίκτυπο βιώνουν και τα μοναχοπαίδια, με 42% υψηλότερη πιθανότητα άγχους και 38% αύξηση του κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης σε σύγκριση με τα παιδιά που έχουν αδέρφια.
Διαβάστε επίσης: Πότε να αφήσουμε το παιδί να παίρνει αποφάσεις; Χθες…
Αλλά προτού αρχίσετε να ανησυχείτε για το τι σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί για το μέλλον του παιδιού σας, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο τι κρύβεται πίσω από τα δεδομένα και πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτές τις πληροφορίες για να υποστηρίξετε την ευημερία του.
«Το σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης»
Το «σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης» είναι ένας μη κλινικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση των μεγαλύτερων παιδιών να ηγούνται και να διέπονται από ένα ισχυρό αίσθημα ευθύνης απέναντι στις οικογένειές τους. Από νεαρή ηλικία, ενδέχεται να αναλαμβάνουν ρόλους φροντίδας και ικανοποίησης προσδοκιών. Ενώ όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε μια δυνατή και υπεύθυνη προσωπικότητα, μπορούν επίσης να αυξήσουν το στρες.
Παρόμοιες πιέσεις αντιμετωπίζουν συχνά και τα μοναχοπαίδια με τις γονικές προσδοκίες να επικεντρώνονται αποκλειστικά σε αυτά, σύμφωνα με την έρευνα η οποία ανέλυσε δεδομένα για 182.477 παιδιά.
Οι ερευνητές έλεγξαν παράγοντες όπως η γονική ψυχική υγεία, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και οι δημογραφικές μεταβλητές, ενισχύοντας την υπόθεση ότι η σειρά γέννησης από μόνη της μπορεί να συμβάλλει σε προβλήματα ψυχικής υγείας. Αν και τα ακριβή αίτια είναι περίπλοκα, η μελέτη προτείνει ότι υπάρχει ένας συνδυασμός παραγόντων οικογενειακής δυναμικής, γονεϊκών προσεγγίσεων και φυσιολογικών παραγόντων, μοναδικών για τις πρώτες εγκυμοσύνες. 
Μοναχοπαίδια και πρωτότοκα παιδιά- Καλλιεργώντας ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον
Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι μια περίοδος κατά την οποία οι γονείς προσπαθούν να μάθουν και να ισορροπήσουν στους νέους τους ρόλους και το άγχος που βιώνουν μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά τους. Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η δυναμική των γονέων, ακόμη και οι πρώιμες εμπειρίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορούν να διαμορφώσουν την ψυχική υγεία ενός παιδιού.
Τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης τονίζουν τη σημασία της καλής ανατροφής. Μερικοί πρακτικοί τρόποι που μειώνουν το άγχος, περιλαμβάνουν:
- Μείωση των προσδοκιών: Γιορτάστε τα επιτεύγματα του παιδιού χωρίς να περιμένετε την τελειότητα. Κάντε τα παιδιά να καταλάβουν ότι είναι ok να κάνουν λάθη και να μαθαίνουν από αυτά.
- Δώστε χρόνο και προσφέρετε ευκαιρίες στα παιδιά να συμμετάσχουν σε χαλαρές και ευχάριστες δραστηριότητες που απολαμβάνουν.
- Δημιουργήστε κοινωνικά δίκτυα. Τα παιδιά είναι ωφέλιμο να δένονται με άλλα παιδιά.
- Προωθήστε ανοιχτές συζητήσεις για τα συναισθήματα. Το παιδί θα πρέπει να νιώθει ασφαλές να μιλήσει για τις ανησυχίες του. Αναγνωρίστε τις προσπάθειές του και υπενθυμίστε του ότι είστε εκεί για να το βοηθήσετε.
- Αναζητήστε εξωτερική υποστήριξη όταν χρειάζεται συμβουλευόμενοι έναν ειδικό.
Η ουσία είναι πως η σειρά γέννησης μπορεί να διαμορφώσει τις εμπειρίες των παιδιών μας, αλλά δεν καθορίζει την πορεία τους. Αυτή η μελέτη παρέχει ένα πλαίσιο για την κατανόηση των παραγόντων κινδύνου, υπενθυμίζοντας στους γονείς τη σπουδαιότητα του να καλλιεργήσουν ένα υγιές και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον.
