Μπορεί να φαίνεται «φυσιολογική» η έκθεσή μας σε τόσα ερεθίσματα και οι περισσότεροι να την έχουμε συνηθίσει. Ωστόσο, μερικές φορές, ο έλεγχος μοιάζει πολύ δύσκολος και στο μυαλό μας συμβαίνει κάτι σαν «έκρηξη» καθώς ο εγκέφαλος προσπαθεί να αναλύσει και ερμηνεύσει τις πληροφορίες που λαμβάνει.
Η αισθητηριακή υπερφόρτωση αναφέρεται σε μια περίσσεια λήψη πληροφοριών μέσω μίας ή περισσότερων αισθήσεων. Βιώνεται ως «εισβολή», καθώς πολλαπλά μηνύματα τραβούν την προσοχή μας ταυτόχρονα. Γενικά, η υπερφόρτωση είναι πιο συχνή σε άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, ωστόσο, μπορούν να εμφανιστούν και σε άλλες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, σε άτομα με ινομυαλγία και σε άτομα με υψηλή ευαισθησία (HSP).
Γίνεται επίσης λόγος για αισθητηριακή υπερφόρτωση στα πρώτα χρόνια της μητρότητας. Οι μητέρες που αφιερώνουν πολύ χρόνο φροντίζοντας τα παιδιά τους, εκτεθειμένες σε ήχους, παιχνίδια, φώτα, επαφή και πολλά άλλα, αναφέρουν συχνά αυτή την υπερφόρτωση, η οποία επιβαρύνει το άγχος και την κούραση, προκαλώντας δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων, τη συγκέντρωση και τη συναισθηματική διαχείριση.
Διαβάστε επίσης: Τα υπέρ και τα κατά των social για τους εφήβους
Τέλος, σε κατάσταση κόπωσης, οποιοδήποτε ερέθισμα μπορεί να γίνει συντριπτικό.
Ως προς τα παιδιά, μπορεί να αισθανθούν αγωνία, στρες και επιθυμία για απομόνωση όταν νιώθουν πως μια κατάσταση τα ξεπερνάει. Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις, οι διαταραχές της αισθητηριακής επεξεργασίας δεν εντοπίζονται επειδή τα σημάδια τους είναι διακριτικά και συχνά συμπίπτουν με άλλες δυσκολίες ή διαταραχές.
Εάν το παιδί σας αντιμετωπίζει αισθητηριακή υπερφόρτωση
Βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα προειδοποιητικά σημάδια
Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μπορούν να μάθουν να αποσύρονται σε ορισμένες καταστάσεις. Στις περιπτώσεις που είναι αδύνατο να αποφευχθεί κάτι και γνωρίζετε ότι θα υπάρξουν έντονα ερεθίσματα, μπορείτε να τους εξηγήσετε τι θα συμβεί ακριβώς για να προετοιμαστούν.
Διδάξτε το μερικές στρατηγικές για να βρίσκει την ηρεμία του
Για παράδειγμα, εάν αισθάνεται καταβεβλημένο, μπορεί να απομακρυνθεί από ένα μέρος ή να επικεντρωθεί σε ασκήσεις αναπνοής.
Έχετε ένα ήσυχο μέρος στο σπίτι όπου το παιδί μπορεί να χαλαρώσει
Ένα δωμάτιο, ίσως το υπνοδωμάτιο του παιδιού, με απαλά φώτα, ήχους περιβάλλοντος και απαλά χρώματα, μπορεί να βοηθήσει. Μαζί, μπορείτε επίσης να απαλλαγείτε από ορισμένα αντικείμενα που είναι «πάρα πολλά» στο δωμάτιό τους.
Παράλληλα, συνιστάται και η επαφή με τη φύση.
Επιλέξτε μαζί με το παιδί σας ένα μοναδικό ερέθισμα στο οποίο θα συγκεντρωθεί
Σε ένα εξαιρετικά περιβάλλον με πολλά ερεθίσματα, μπορείτε να προτείνετε στο παιδί σας να χρησιμοποιεί ακουστικά και να ακούει μουσική.
Προγραμματίστε μικρές στιγμές σιωπής κατά τη διάρκεια της ημέρας
Είναι σημαντικό σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, να δίνεται χώρος και χρόνος για σιωπή στο παιδί.
Αφήστε κενά στο πρόγραμμα
Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά κάνουν πάρα πολλά. Πηγαίνουν από το σχολείο στην προπόνηση, από την προπόνηση στο κέντρο ξένων γλωσσών, ύστερα στους παππούδες τους και ούτω καθεξής. Είναι ωφέλιμο να μην προγραμματίζετε τόσες πολλές δραστηριότητες και να επιτρέπετε στα παιδιά να έχουν ελεύθερο χρόνο κατά τον οποίο δεν είναι υποχρεωμένα να συμμορφώνονται σε οδηγίες ή υποχρεώσεις.
Περιορίστε τη χρήση αντικειμένων που προκαλούν αισθητηριακή υπερφόρτωση
Για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο-παιχνίδι που έχει χρωματιστά φώτα, κινείται και κάνει ήχους. Αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί δεν μπορεί να παίξει με αυτό, αλλά ίσως είναι καλύτερη ιδέα να παίξει για λιγότερη ώρα.
Τα ερεθίσματα σήμερα αποτελούν πρόκληση για όλους μας
Αν και η αισθητηριακή υπερφόρτωση είναι πιο συχνή στις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, αξίζει να σκεφτούμε για λίγο τις συνθήκες της καθημερινής ζωής. Φανταστείτε το εξής: φεύγετε από το σπίτι με το αυτοκίνητο και ξεκινάτε να οδηγείτε σε έναν κεντρικό δρόμο. Έχετε μπροστά σας πολλά οχήματα που πρέπει να προσέξετε, καθώς και μια οθόνη που διαφημίζει τις καλύτερες προσφορές της ημέρας σε ένα σούπερ μάρκετ. Έχετε παράλληλα ανοιχτό το ραδιόφωνο και, καθώς σταματάτε στο κόκκινο φανάρι, ένα αυτοκίνητο με δυνατή μουσική σταματάει δίπλα σας. Εν τω μεταξύ, στο πίσω κάθισμα, το παιδί σας παίζει βιντεοπαιχνίδια…
Αυτή η σκηνή αφορά εκατομμύρια ανθρώπους που, επιπλέον, έχουν τις δικές τους σκέψεις και ανησυχίες σε καθημερινή βάση. Είναι σημαντικό λοιπόν, να μπορούμε να αποσυνδεθούμε σε έναν κόσμο που συνεχώς μας «αναγκάζει» να ζούμε σε έναν ιλιγγιώδη και υπερδιεγερμένο ρυθμό.