Πράγματα που φαίνονται ακίνδυνα στους ενήλικες μπορεί να είναι τρομακτικά για τα παιδιά. Με διορατικότητα, κατανόηση και υπομονή, οι ενήλικες μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να διαχειριστούν τους φόβους τους.

Αναγνωρίζουμε τους κοινούς φόβους των παιδιών, ανάλογα με την ηλικία

Σε κάθε ηλικία υπάρχουν κάποιοι χαρακτηριστικοί φόβοι οι οποίοι εξαρτώνται από τη βιοσωματική και νοητική ωριμότητα του παιδιού και από τις αλλαγές που παρουσιάζονται στο παιδί σε σχέση με τον τρόπο που βιώνει τον κόσμο γύρω του.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό Paediatrics & Child Health, στην ηλικία των 2 έως 3 ετών, τα παιδιά μπορεί να φοβούνται πράγματα που κάνουν δυνατό θόρυβο που δεν μπορούν να καταλάβουν. Μπορεί επίσης να αναστατώνονται όταν τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως τα έχουν συνηθίσει: αν τα έπιπλα έχουν μετακινηθεί, αν ένα πιάτο έχει ραγίσει ή αν οι ενήλικες είναι θυμωμένοι.

Τα παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών συχνά αγχώνονται για φανταστικούς κινδύνους, επειδή δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τις πραγματικές από τις προσποιητές καταστάσεις. Άλλοι συνηθισμένοι φόβοι είναι ο φόβος για το σκοτάδι ή μια μάσκα που καλύπτει ένα οικείο πρόσωπο.

Γενικά, οι φόβοι των παιδιών σχολικής ηλικίας βασίζονται περισσότερο στην πραγματικότητα, όπως καταιγίδες, πυρκαγιές ή τραυματισμοί. Αλλά ο φόβος τους μπορεί να είναι δυσανάλογος με την πιθανότητα να συμβούν αυτά τα πράγματα. Καθώς ωριμάζει η κατανόησή τους, αυτές οι σκέψεις μειώνονται.

Τα παιδιά συχνά ανησυχούν για το γάμο ή την υγεία των γονέων τους και μπορούν εύκολα να υπερβάλλουν σε ήπιες διαφωνίες ή παράπονα που ακούνε.

Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς

Αφού εντοπίσουμε τους φόβους των παιδιών, όσο παράλογοι κι αν μας φαίνονται, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι είναι πραγματικοί για εκείνα. Παραμένουμε ήρεμοι και δεν αναγκάζουμε τα παιδιά να κάνουν πράγματα που τα ταράζουν – π.χ. δεν πιέζουμε το παιδί που φοβάται τους σκύλους να χαϊδέψει έναν.

Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να παίρνουν αργές, βαθιές αναπνοές για να μειωθεί η σωματική αντίδραση του φόβου. Τα κρατάμε από το χέρι ή τα αγκαλιάζουμε όταν χρειάζονται να νιώσουν ασφάλεια.

Συζητάμε, μιλάμε, διαβάζουμε ή ζωγραφίζουμε έναν φόβο. Αυτή η τεχνική μπορεί να βοηθήσει το παιδί να διακρίνει το φόβο από την πραγματικότητα. Επιπλέον, το θεατρικό παιχνίδι μπορεί να είναι χρήσιμο για να νιώσει το παιδί το παιδί ότι έχει αποκτήσει τον έλεγχο της κατάστασης.

Μη… φοβάστε

Συνήθως, οι παιδικοί φόβοι με τον καιρό υποχωρούν, επομένως δε χρειάζεται να ανησυχείτε. Όταν όμως βλέπετε πως οι φόβοι επιμένουν σε σημείο να δυσκολεύουν το παιδί στην καθημερινότητά του, καλό είναι να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού για κατάλληλη αντιμετώπιση και καθοδήγηση.