Πολλές φορές οι γονείς, σε μία δύσκολη μέρα ή επειδή είναι πιεσμένοι από την καθημερινότητα, προσπαθώντας σκληρά να αντεπεξέλθουν στον απαιτητικό και πολυδιάστατο ρόλο τους, κάνουν λάθη και μπορεί να πληγώσουν τα παιδιά τους, χωρίς να το θέλουν ή χωρίς καλά – καλά να το καταλαβαίνουν. Αυτό μπορεί να γίνει, όχι μόνο με πράξεις, αλλά και με λόγια, που όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικός είναι ο αντίκτυπός τους στην ψυχολογία μας, πόσω μάλλον όταν μιλάμε για την ευαίσθητη παιδική ηλικία.
Μάλιστα, ένας γονέας συχνά αντιλαμβάνεται τον πόνο που έχει προκαλέσει στα παιδιά του, μετά από καιρό, μόνον όταν εκείνα μοιράζονται μαζί του τις μη ευχάριστες αναμνήσεις που κουβαλούν στην παιδική τους ψυχή, αναμνήσεις που έχουν καταγραφεί μέσα τους εξαιτίας κάποιων φράσεων που έχουν ακούσει από τη μητέρα ή τον πατέρα τους.
Διαβάστε επίσης: Έχετε δίδυμα; Από τι μπορεί να κινδυνεύετε
Κάποιες φράσεις, σε πρώτο επίπεδο, φαίνονται ανώδυνες και έτσι μπορεί πάνω στα νεύρα μας ή στην πίεση της καθημερινότητας να τις πούμε, χωρίς να υπολογίσουμε τι επίδραση μπορεί να έχουν σε ένα παιδί. Άλλες πάλι τις θεωρούμε άκριτα σωστές και τις λέμε, δίχως να σκεφτόμαστε ότι ενδέχεται να επηρεάσουν τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού, τη συμπεριφορά του, ακόμη και να μειώσουν την αυτοεκτίμησή του.
Δεν βοηθάει να συγκρίνουμε τα παιδιά μεταξύ τους
Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Για παράδειγμα, είναι λάθος να λέμε: «Γιατί δεν φέρεσαι όπως ο αδελφός σου;». Οι συγκρίσεις τέτοιου είδους προκαλούν στα παιδιά δυσφορία και αγανάκτηση και ενισχύουν τον ανταγωνισμό στις αδελφικές σχέσεις. Τέτοιες φράσεις συνήθως οδηγούν σε συναισθήματα μη εκτίμησης και τεταμένο κλίμα μέσα στην οικογένεια.
Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι φορές που ένας γονιός μπορεί να πει στο παιδί του: «Κοίτα πόσο καλά τα πηγαίνει ο φίλος σου. Γιατί δεν μπορείς να κάνεις το ίδιο;». Αυτό σίγουρα δεν θα βοηθήσει το παιδί να γίνει καλύτερο σε κάτι, πολύ περισσότερο θα το κάνει να αντιδράσει, να γίνει ανταγωνιστικό ή να μην έχει αυτοεκτίμηση.
Δεν είμαστε απόλυτοι απέναντι στα παιδιά
Καλό είναι να αποφεύγουμε τη χρήση απόλυτων δηλώσεων για να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας ή την αντίθεσή μας. Αν π.χ. πούμε: «Πάντα ξεχνάς αυτά που σου λέω!», μπορεί να κάνουμε το παιδί μας να νιώσει ανίκανο να αλλάξει και πιθανόν αυτό το συναίσθημά του να επηρεάσει την αυτοπεποίθησή του.
Δεν εκφράζουμε απογοήτευση χωρίς υποστήριξη
Τι εννοούμε με αυτό; Για παράδειγμα, δεν είναι κομψό να λέμε: «Πιστεύαμε ότι θα τα πήγαινες καλύτερα», αντί αυτού θα μπορούσαμε να πούμε: «Δεν πειράζει, όλοι κάνουμε λάθη, την άλλη φορά μπορεί να τα πας καλύτερα, είμαστε εδώ αν χρειαστείς τη βοήθειά μας». Δεν είναι παράλογο να έχουμε προσδοκίες, όμως αν δεν χρησιμοποιήσουμε τα κατάλληλα λόγια, όταν εκφραζόμαστε για μια αποτυχία του παιδιού μας, υπάρχει ο κίνδυνος να του δημιουργήσουμε συναισθήματα ανεπάρκειας και άγχους.
Δεν απορρίπτουμε τα συναισθήματά τους
Κάποιος γονιός στην προσπάθειά του να αποτρέψει το παιδί του από το να απογοητεύεται εύκολα, αν για παράδειγμα δεν σταματάει να κλαίει, μπορεί να του πει κάτι του στυλ: «Μην υπερβάλεις! Ήταν απλώς ένα αστείο.». Αυτή η δήλωση θα μπορούσε να έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ακυρώνοντας αυτά που νιώθει το παιδί, ενδέχεται να εμποδίσουμε την ικανότητά του να εκφράζεται, να το οδηγήσουμε στην καταπίεση των συναισθημάτων του, ακόμη και να υποβαθμίσουμε τη συναισθηματική του νοημοσύνη.
Δεν βάζουμε αρνητικές ταμπέλες στα παιδιά
Χρησιμοποιώντας φράσεις όπως: «Είσαι τεμπέλης!», οι γονείς μπορεί να προκαλούν στα παιδιά τους συναισθήματα ματαίωσης. Με τα συγκεκριμένα λόγια, θα μπορούσαν να καταστρέψουν την αυτοεικόνα του παιδιού και τα κίνητρά του, εμποδίζοντάς το να αναπτύξει στο μέλλον εργασιακή ηθική και αίσθημα ευθύνης.
Ελέγχουμε τον θυμό μας
Αν οι γονείς αναλογιστούν πόσο βλαβερή για την ψυχοσύνθεση ενός παιδιού μπορεί να είναι μία δήλωση του τύπου: «Εύχομαι να μην ήσουν εδώ τώρα», κανείς δεν θα έλεγε ξανά τόσο ελαφρά τη καρδία κάτι αντίστοιχο. Τέτοιες φράσεις χαράσσονται βαθιά μέσα στην ψυχή των παιδιών και είναι περισσότερο από πιθανό να προκαλέσουν συναισθηματικές πληγές που δύσκολα γιατρεύονται.
Το να είσαι γονιός είναι σίγουρα δύσκολο και απαιτεί μία σειρά από πολλές δεξιότητες, μεταξύ αυτών και κάποιες συναισθηματικές. Το ταξίδι της γονεϊκότητας, εκτός από τις χαρές, έχει και τις δύσκολες στιγμές του, οπότε πιθανόν σε μία από αυτές να είναι απόλυτα κατανοητό το να μην έχετε πάντα τη διαύγεια και την ηρεμία να μιλήσετε με τον σωστό τρόπο στο παιδί σας. Δεν χρειάζεται να μετανιώνουμε για ό,τι έχει γίνει, αρκεί από εδώ και έπειτα να βάλουμε τα δυνατά μας για να σταθούμε όσο καλύτερα μπορούμε ως γονείς και να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά!