Τα βρέφη μπορούν να μάθουν λέξεις πολύ νωρίτερα από ό,τι νομίζουμε. Και μάλιστα υπό συνθήκες που ίσως δεν μπορούσαμε καν να φανταστούμε. Όπως για παράδειγμα, όταν τους μιλάμε την ώρα που τα κοιμίζουμε!

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα βρέφη μπορούν να μάθουν λέξεις μέσα από τις επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις με τους γύρω τους.

Αυτές τις αλληλεπιδράσεις τις συναντάμε στις καθημερινές δραστηριότητες ενός βρέφους, όπως είναι τα γεύματα ή τα νανουρίσματά του. Οι γονείς κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς τους να ταΐσουν ή να κοιμίσουν το μωρό τους, ακολουθούν συνήθως σταθερά μοτίβα.

Διαβάστε επίσης: Η μουσική ηρεμεί την καρδιά του μωρού, ακόμα και μέσα στη μήτρα

Τα εν λόγω μοτίβα επιτρέπουν στα παιδιά να προβλέπουν τι θα συμβεί κάθε φορά, ενώ η κατανόησή τους τα βοηθά να μάθουν ακόμη και τις συγκεκριμένες λέξεις που χρησιμοποιούνται συχνά σε αυτές τις καταστάσεις.

Υπάρχουν τρεις παράγοντες που χαρακτηρίζουν τις επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις κατά τις οποίες τα παιδιά μαθαίνουν λέξεις.

  • Το χωρικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λέγονται οι λέξεις. Δηλαδή η τοποθεσία. Για παράδειγμα, αν τα βρέφη τις ακούνε στο τραπέζι του φαγητού ή στο μπάνιο.
  • Το χρονικό πλαίσιο. Δηλαδή η ώρα της ημέρας κατά την οποία συμβαίνει η εκάστοτε αλληλεπίδραση. Ας πούμε, μετά από το βραδινό μπάνιο και πριν από τον ύπνο, σε ένα παραμύθι που ακούνε καθημερινά.
  • Ο συνδυασμός των λέξεων. Για παράδειγμα, η λέξη «κουτάλι» είναι προφανές ότι θα ακουστεί πιο συχνά μαζί με τις λέξεις «γιαούρτι» ή «σούπα».

Πώς αντιδρούν τα βρέφη

Πώς μπορούμε αλήθεια να «συζητήσουμε» με ένα νεογέννητο; Τα νεογέννητα δεν έχουν αναπτύξει ακόμη συγκεκριμένες σταθερές συνήθειες. Είναι απρόβλεπτο ακόμη και το πότε θα πεινάσουν. Κάποια πεινάνε κάθε έξι ώρες, κάποια άλλα θέλουν γάλα κάθε 10 λεπτά. Όσο οι γονείς τα ταΐζουν, τα νεογέννητα είναι ήδη αρκετά «φορτωμένα» , στην προσπάθειά τους να συντονίσουν όλες τις φυσικές διαδικασίες που πρέπει να τεθούν σε λειτουργία για να φάνε, όπως είναι η κατάποση ή η αναπνοή, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η δυνατότητά τους να αντιληφθούν κάποια νέα λέξη που ακούνε από τη μαμά ή τον μπαμπά εκείνη τη στιγμή.

Μια καλή ευκαιρία να μιλάμε στο μωρό μας είναι την ώρα που του αλλάζουμε την πάνα του. Τότε, οι συνθήκες είναι αρκετά ευνοϊκές, όσο και αν αυτό μοιάζει ίσως κάπως παράξενο. Ο γονιός και το βρέφος έχουν οπτική επαφή, τα χέρια του γονιού είναι ελεύθερα, ώστε να μπορούν να κάνουν χειρονομίες ή να αγγίζουν το μωρό, ενώ εκείνο είναι ξαπλωμένο άνετα.

Τρεις τρόποι για να μάθουν λέξεις 

Για να ενισχύσουμε τη γλωσσική ανάπτυξη του μωρού μας μπορούμε να καταφύγουμε σε μια σειρά από παιχνίδια και επαναλήψεις κατά τη διάρκειας συγκεκριμένων φροντίδων που του παρέχουμε:

  • Μπορούμε να πιάνουμε τα ποδαράκια του, λέγοντας κάτι για αυτά, όπως για παράδειγμα «πρώτα το ένα ποδαράκι, μετά το δεύτερο». Έτσι θα μάθει λέξεις που σχετίζονται με το σώμα του.
  • Μπορούμε, αφού το κάνουμε μπάνιο, να το χαϊδέψουμε, μιλώντας του με λόγια θαυμασμού για το πόσο μεγαλώνει και δυναμώνει. Η χρήση του τραγουδιού ίσως βοηθήσει ακόμη περισσότερο στο να τραβήξουμε την προσοχή του και έτσι να καταφέρουμε πιο εύκολα να συνδέσουμε τις γλωσσικές αναφορές με την καθημερινή του φροντίδα.
  • Μπορούμε να του λέμε τι φοράει, κάθε φορά που το ντύνουμε. Για παράδειγμα «αυτό το κόκκινο φόρεμα σού πηγαίνει πολύ». Αυτό αποτελεί ακόμη μια ευκαιρία να εισάγουμε στην καθημερινότητά του γλωσσικά ερεθίσματα, με στόχο την ανάπτυξη του λόγου του.

Ας αρχίσουμε να μιλάμε περισσότερο στα μωράκια μας και να παρατηρούμε πώς αυτό επιδρά τελικά στη γλωσσική τους ανάπτυξη. Θα εκπλαγούμε από το πόσο επηρεάζει η επανάληψη και η σύνδεση συγκεκριμένων στιγμών της καθημερινότητας με συγκεκριμένες λέξεις, τη δυνατότητα του βρέφους να τις μάθει!