Η εγκυμοσύνη είναι η πιο ωραία, η πιο ενθουσιώδης και ταυτόχρονα η πιο ανασφαλής περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Οι συμβουλές πολλές και διαφορετικές, οι συστάσεις, οι απόψεις, οι απαγορεύσεις, οι θεωρίες και οι προκαταλήψεις ακόμα περισσότερες. Ποιον να ακούσει μια γυναίκα που είναι έγκυος; Η απάντηση είναι απλή: Το γιατρό της φυσικά και μόνο αυτόν. Να αγνοήσει και να κλείσει τα αφτιά της σε όλους όσοι νουθετούν, καθοδηγούν ή, απλώς, εκφράζουν κάποια γνώμη. Συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες εικασίες και αντιλήψεις για την εγκυμοσύνη και τη γέννα και διευκρινίζουμε αν εμπεριέχουν κάποια αλήθεια και κατά πόσον θα πρέπει να τις λαμβάνουμε υπόψη μας τελικά.
Μύθος
Η έγκυος δεν πρέπει να ασκείται:
Αντίθετα με το παρελθόν, στις μέρες μας οι γυναικολόγοι πιστεύουν πως μια γυναίκα, στη διάρκεια μιας φυσιολογικής εγκυμοσύνης, μπορεί να κάνει –στα όρια του μέτρου όμως– ό,τι έκανε και πριν. Η σωματική άσκηση όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά επιβάλλεται για να είναι η έγκυος σε καλή φυσική κατάσταση. Αυτό που απαγορεύεται είναι η υπερβολή. Το περπάτημα, το κολύμπι και η ελαφριά γυμναστική ωστόσο θα βοηθήσουν τη γυναίκα να διατηρείται σε φόρμα και να γεννήσει πιο εύκολα.
Διαβάστε επίσης: Εγκυμοσύνη με επιπλοκές; Με τι συνδέονται, σύμφωνα με νέα έρευνα
Μύθος & αλήθεια
Όσο πιο νέα είναι μια γυναίκα τόσο το καλύτερο για να πάρει την απόφαση να μείνει έγκυος:
Η κατάλληλη στιγμή για μια εγκυμοσύνη είναι όταν νιώθουμε έτοιμες και το επιθυμούμε πραγματικά. Παρ’ όλα αυτά, οι γυναικολόγοι εξηγούν ότι οι νεότερες γυναίκες έχουν καλύτερη γονιμότητα και, κατ’ επέκταση, περισσότερες πιθανότητες σύλληψης. Η γονιμότητά μας είναι στην κορύφωσή της ανάμεσα στα 20 και τα 30. Οπότε, αν μια γυναίκα θελήσει να μείνει έγκυος σε αυτή την ηλικία, θα τα καταφέρει πιο εύκολα απ’ ό,τι αν προσπαθήσει μετά τα 35, όταν δηλαδή αλλάζει το ορμονικό της σύστημα. Με τα χρόνια, η ωορρηξία γίνεται σπανιότερη, η ποιότητα των ωαρίων σημειώνει πτώση και γενικά οι ωοθήκες αρχίζουν σταδιακά να ατροφούν.
Στον αντίποδα, οι αντιρρήσεις των γιατρών για τις εγκυμοσύνες σε πολύ μικρή ηλικία εντοπίζονται στο ότι ένα κορίτσι 13 ή 14 χρονών μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες καθώς το ορμονικό του σύστημα δεν είναι αρκετά ώριμο και το μυοσκελετικό του δεν είναι αρκετά δυνατό για να υποστηρίξει μια κύηση και έναν τοκετό. Επιπλέον, σε αυτές τις περιπτώσεις, συνυπάρχουν και άλλα προβλήματα – τόσο ψυχολογικά, αφού η μέλλουσα μητέρα είναι πολύ μικρή για να αποκτήσει παιδί, όσο και κοινωνικά, αφού δεν έχει τακτοποιήσει τη ζωή της και ο ερχομός ενός μωρού την περιπλέκει ακόμα περισσότερο.
Aλήθεια
Το αλκοόλ και το κάπνισμα απαγορεύονται στην εγκυμοσύνη:
Όλοι οι γιατροί τονίζουν ότι πρέπει να απέχουμε εντελώς από αυτές τις δύο συνήθειες όταν περιμένουμε παιδί. Μεταξύ άλλων, αυξάνουν τις πιθανότητες για αποβολή, πρόωρο τοκετό ή να γεννηθεί το μωρό μας λιποβαρές.
Μύθος & αλήθεια
Η έγκυος μπορεί να ταξιδέψει:
Τα ταξίδια επιτρέπονται εφόσον δεν υπάρχει κάποια επιπλοκή (π.χ., φόβος για αποκόλληση σάκου στο διάστημα προτού σχηματιστεί ο πλακούντας, πριν από την ένατη εβδομάδα δηλαδή, συσπάσεις της μήτρας, κολπική αιμόρροια κ.λπ.), η έγκυος δεν κάνει πολλούς εμετούς και δεν βρίσκεται κοντά στην ημερομηνία του τοκετού, στον ένατο μήνα δηλαδή.
Μύθος
Δεν χρειάζονται συμπληρώματα στην εγκυμοσύνη:
Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνουν οι έγκυοι κάποια συμπληρώματα που θα καθορίσει ο γυναικολόγος τους και μόνο αυτός. Στις συνηθισμένες περιπτώσεις, αυτά είναι το φυλλικό οξύ, ο σίδηρος και το ασβέστιο.
Τα ευεργετικά ω-3
Η οδηγία για το γενικό πληθυσμό είναι να καταναλώνουμε τουλάχιστον δύο μερίδες ψαριών και θαλασσινών την εβδομάδα –κατά προτίμηση, η μία μερίδα να είναι κάποιο λιπαρό ψάρι, όπως σαρδέλα, κολιός, σκουμπρί κ.ά.– καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι τα πολύτιμα ω-3 λιπαρά που παίρνουμε από αυτά –ειδικά από τα λιπαρά ψάρια– μπορεί να δρουν προστατευτικά για την καρδιά και τον εγκέφαλό μας. Υπάρχουν όμως και κάποιες ομάδες, μεταξύ αυτών και οι γυναίκες που θέλουν να επιτύχουν μια εγκυμοσύνη, οι εγκυμονούσες, αλλά και όσες θηλάζουν, που χρειάζονται περισσότερες από δύο μερίδες ψαριών και θαλασσινών εβδομαδιαίως. Τα ευεργετικά ω-3 βοηθούν στην ομαλή λειτουργία της καρδιάς και γενικότερα στην υγεία της μέλλουσας μητέρας, καθώς και στην καλή ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει όλοι να αποφεύγουμε τα μεγάλα ψάρια (π.χ., τον κόκκινο τόνο, τον ξιφία) λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς τους σε βαρέα μέταλλα (π.χ., σε υδράργυρο). Όσον αφορά τα θαλασσινά, τόσο οι έγκυοι και οι θηλάζουσες όσο και τα παιδιά θα πρέπει να προσέχουν πολύ την κατανάλωσή τους: να μην τα τρώνε ωμά και να αποκλείουν όσα είναι αμφιβόλου ποιότητας και φρεσκάδας.
Μύθος & αλήθεια
Η έγκυος μπορεί να πάει διακοπές:
Εφόσον ο γιατρός συμφωνεί –που είναι το πιθανότερο αν εξελίσσεται καλά η εγκυμοσύνη– και η γυναίκα δεν βρίσκεται στο μήνα της, μπορεί να πάει διακοπές, αλλά κι εκεί θα πρέπει να τηρείται το μέτρο.
Ο προορισμός έχει επίσης σημασία καθώς μέρη απομακρυσμένα και χωρίς άμεση πρόσβαση σε νοσοκομείο δεν είναι καλή επιλογή. Επιπλέον, η γυναίκα θα πρέπει να έχει υπόψη της ότι χρειάζεται να επικοινωνήσει αμέσως με το γιατρό της αν παρατηρήσει οτιδήποτε διαφορετικό από τα συνηθισμένα (π.χ., αίμα, πόνους που εκτείνονται σε όλη την κοιλιά, συσπάσεις κ.λπ.).
Μύθος
Πρόωρος θεωρείται ο τοκετός όταν το μωρό ζυγίζει λιγότερο από 2.500 γραμμάρια:
Σε αντίθεση με το παρελθόν, πλέον οι ειδικοί συμφωνούν ότι κάθε τοκετός που προκύπτει νωρίτερα από την 37η εβδομάδα, από τις φυσιολογικές 40 της κύησης, θεωρείται πρόωρος. Παλαιότερα υπήρχε και η αντίληψη πως όποιο παιδί γεννιόταν με σωματικό βάρος μικρότερο των 2.500 γραμμαρίων ήταν πρόωρο. Σήμερα, όμως, οι γιατροί έχουν σταματήσει να κάνουν αυτήν τη διάκριση και κρίνουν αν ένα μωρό είναι πρόωρο ή όχι μόνο από το πόσο νωρίτερα από την καθορισμένη ημερομηνία τοκετού γεννιέται. Πρόωρο είναι δηλαδή κάθε παιδί που γεννιέται πριν από την έναρξη του ένατου μήνα της κύησης.
Aλήθεια
Η έγκυος μπορεί να κάνει μπάνιο στη θάλασσα:
Με την προϋπόθεση ότι η θάλασσα δεν είναι πολύ κρύα ή βρόμικη. Σημαντικό είναι επίσης οι έγκυοι να κολυμπούν ήρεμα, χωρίς απότομες κινήσεις και έντονα παιχνίδια, και να μην καταβάλλουν ιδιαίτερη προσπάθεια.
Aλήθεια
Η γυναίκα πρέπει να περπατά τους δύο τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης:
Πρέπει να εκμεταλλευτεί τη βαρύτητα, ιδίως τους συγκεκριμένους μήνες, και να περπατά ώστε το μωρό να κατέβει και να πάρει θέση.
Αλήθεια
Το σεξ στην εγκυμοσύνη επιτρέπεται:
Αρκεί να είναι ήπιο και να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα (π.χ., προδρομικός πλακούντας ή συσπάσεις).
Μύθος
Η έγκυος μπορεί να κάνει ηλιοθεραπεία:
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο ήλιος μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση πανάδων, που ίσως εξαφανιστούν αργότερα, αλλά είναι πιθανόν και να παραμείνουν. Επίσης, τόσο η ζέστη όσο και η έκθεση στον ήλιο ευνοούν την πτώση της πίεσης, με αποτέλεσμα η έγκυος να νιώσει αδυναμία, ζαλάδα ή και τάση για λιποθυμία. Ειδικά όταν διανύει το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, καθώς έχει μεγαλώσει πολύ ο όγκος της μήτρας και πιέζεται η κάτω κοίλη φλέβα, αυξάνεται ακόμα περισσότερο ο κίνδυνος της υπότασης. Έτσι, οι έγκυοι είναι σκόπιμο να προτιμούν τη σκιά, να αποφεύγουν να πηγαίνουν στη θάλασσα, αλλά και να κυκλοφορούν τις πολύ ζεστές ώρες (12 με 4 το μεσημέρι) και να μην αμελούν ποτέ να βάζουν αντηλιακό.
Μύθος & αλήθεια
Στην εγκυμοσύνη δεν επιτρέπεται κανένα φάρμακο:
Η έγκυος μπορεί να πάρει ορισμένα φάρμακα, αλλά θα πρέπει πρώτα να έχει συμβουλευτεί το γυναικολόγο που την παρακολουθεί. Αυτός, αν χρειαστεί, θα ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά της χρήσης τους και ανάλογα θα αποφασίσει αν θα επιτρέψει τη λήψη τους.
Αλήθεια
Οι αποβολές & οι πρόωροι τοκετοί αυξάνονται με την ηλικία:
Είναι στατιστικά διαπιστωμένο ότι τα ποσοστά αποβολών και πρόωρων τοκετών είναι μεγαλύτερα στις εγκύους που έχουν περάσει την ηλικία των 35 ετών.
Ευχαριστούμε τον Κωνσταντίνο Ι. Πριονιστή, μαιευτήρα-χειρουργό-γυναικολόγο, για τη συνεργασία.