Έχετε σκεφτεί ότι τα παιδιά σας ξέρουν πιο πολλά από αυτά που τους λέτε; Είναι κάπως ενήμερα για ό,τι γίνεται στο περιβάλλον τους, χωρίς απαραίτητα να τους έχουμε μιλήσει για ορισμένα πράγματα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα παιδιά παρατηρούν τα πάντα!

Καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα από ό,τι νομίζουμε, αφού πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται μόνο αυτά που τους λέμε απευθείας, αλλά λαμβάνουν μηνύματα και μέσα από τον τρόπο που μιλάμε για τον εαυτό μας ή για τους άλλους, καθώς και από τη γενικότερή μας συμπεριφορά.

Διαβάστε επίσης: Ερεθίσματα: Τι ρόλο παίζουν στη συμπεριφορά των παιδιών εντός και εκτός τάξης;

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να προσέχουμε πώς φερόμαστε, τι αξίες προωθούμε και πώς μιλάμε στους γύρω μας, μιας και είναι πολύ πιθανό το παιδί να επηρεαστεί και να μιμηθεί κάποιες από τις συμπεριφορές μας.

Κάθε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον μας καλό είναι να έχουμε στο νου μας πως μπορεί να είναι και ένα «μάθημα» για το παιδί μας, για τον τρόπο που θα διαμορφώσει τον χαρακτήρα του ή για τα συναισθήματα που θα του προκληθούν.

Παρακάτω, μερικά από αυτά που παρατηρούν τα παιδιά, χωρίς καλά – καλά να το καταλαβαίνουμε, και τι πρέπει να κάνουμε για να μην έχουν αρνητική επίδραση πάνω τους στα «τρυφερά» τους χρόνια, αλλά ακόμη και αργότερα στη ζωή τους ως ενήλικες.

Πώς νιώθουμε για τον σύντροφό μας

Μπορεί να νομίζουμε ότι είμαστε διακριτικοί, όταν ρίχνουμε μια ματιά γεμάτη νεύρα ή πικρία στον/στην σύντροφό μας ή σε κάποιο μέλος της ευρύτερης οικογένειας.

Αυτό το συμπέρασμα δεν είναι πάντα σωστό, αφού τα παιδιά «πιάνουν» τα μη λεκτικά σημάδια, ενώ παράλληλα μπορούν να αντιληφθούν την κριτική ή τις αρνητικές παρατηρήσεις για τον άλλο γονιό, ακόμη και αν προσπαθούμε να τις καμουφλάρουμε ως αστεία ή σαρκασμό.

Καλό είναι ως γονείς να μιλάμε με θετικά λόγια όχι μόνο για τον άλλο γονιό αλλά και για τους παππούδες ή τους θείους, ακόμα και όταν δεν είναι μπροστά.

Αυτό βοηθά το παιδί να νιώθει ασφάλεια, σιγουριά και εμπιστοσύνη για την οικογένεια. Μια δεμένη και αγαπημένη οικογένεια που το ένα μέλος της δείχνει εκτίμηση στο άλλο είναι ένας ασφαλής τόπος, για να αισθανθεί ότι θα αγαπηθεί και θα εκτιμηθεί και αυτό.

Πώς νιώθουμε για το σώμα μας

Τα παιδιά είναι πολύ παρατηρητικά σχετικά με το πώς μιλάμε για το σώμα μας και το σώμα των άλλων.

Παρατηρούν πώς κοιτάμε τον εαυτό σας στον καθρέφτη και βγάζουν συμπεράσματα από αυτό για την εικόνα που έχουμε για εμάς.

Αν, για παράδειγμα, δεν φοράμε ποτέ μαγιό στην παραλία ή αν διαγράφουμε συχνά στο κινητό φωτογραφίες του εαυτού μας, σίγουρα θα το παρατηρήσουν.

Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να βλέπουν το δικό τους σώμα μέσα από τις καθημερινές μας ενέργειες που σχετίζονται με το δικό μας, γι’ αυτό καλό είναι να προσπαθήσουμε να τους δείχνουμε πως όλοι είμαστε ξεχωριστοί και όμορφοι, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, και πως δεν πρέπει κανείς να ντρέπεται για το σώμα του και την εμφάνισή του γενικότερα, ούτε βέβαια να σχολιάζει τους άλλους αρνητικά.

Τα παιδιά ξέρουν τι πραγματικά εκτιμάμε

Τα παιδιά παρατηρούν τι εκτιμάμε πραγματικά, βάσει αυτού που λέμε, αλλά καμιά φορά και βάσει αυτού που κάνουμε, ακόμα κι αν λέμε άλλα πράγματα.

Για παράδειγμα, μπορεί να πούμε στο παιδί μας ότι ο αθλητισμός ενισχύει την ομαδικότητα και τη διασκέδαση, αλλά αν μετά από έναν αγώνα μάς ακούσει να ρωτάμε με αγωνία «ποιος κέρδισε;», τότε καταλαβαίνει ότι για εμάς η νίκη είναι πιο σημαντική από τη συνεργασία.

Τα παιδιά διαμορφώνουν τις δικές τους αξίες, παρατηρώντας τις συμπεριφορές μας, οπότε καλό είναι να προσέχουμε πώς εκφραζόμαστε για κάποια σημαντικά ζητήματα, όπως ο ανταγωνισμός, το δίκιο ή αλληλεγγύη.

Το αν συμπονάμε ή όχι τον εαυτό μας

Η ικανότητα των παιδιών να δίνουν και να δέχονται συμπόνοια συχνά αντικατοπτρίζει τη συμπεριφορά των ενηλίκων γύρω τους.

Αν το παιδί αγχώνεται για ένα λάθος στο σχολείο, μπορεί να το καθησυχάσουμε λέγοντας «μην το παίρνεις βαριά», αλλά αν εμείς δυσκολευόμαστε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας για τα δικά μας λάθη, τότε το μπερδεύουμε.

Σίγουρα το να είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας είναι κάτι που το έχει παρατηρήσει και εξαιτίας αυτού ενδέχεται να μάθει να είναι και αυτό το ίδιο εξίσου σκληρό με τον εαυτό του.

Τη σχέση μας με το φαγητό

Τα παιδιά παρατηρούν τις διατροφικές συνήθειες των ενηλίκων και τη γλώσσα που χρησιμοποιούν για το φαγητό.

Επηρεάζουμε άμεσα τις επιλογές φαγητού των παιδιών μας και τις πεποιθήσεις τους για κάποια τρόφιμα.

Σχόλια όπως «αυτά είναι επικίνδυνα» για τα μπισκότα ή η -αυθαίρετη κάποιες φορές- κατηγοριοποίηση των τροφίμων ως «καλά» ή «κακά», παρατηρούνται από τα παιδιά και αποτυπώνονται στην εικόνα τους για το φαγητό.

Πώς μιλάμε για τα παιδιά μας σε άλλους ενήλικες

Αν το παιδί μας έκλαιγε πολύ μια μέρα που είχαμε πάει μαζί για ψώνια και εμείς περιγράφουμε αυτό το περιστατικό στους άλλους, γελώντας σαρκαστικά για αυτή του τη συμπεριφορά, μπορεί το παιδί να το προσέξει και να πληγωθεί.

Ακόμα και αν δεν καταλαβαίνει ακριβώς τι λέμε, μπορεί να πάρει το μήνυμα ότι το βλέπουμε αρνητικά, κάτι που μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμησή του και τη σχέση μας μαζί του.

Αν μιλήσουμε για το εν λόγω περιστατικό στους άλλους, καλό είναι να εστιάσουμε στο τι μάθαμε για τα συναισθήματα του παιδιού μας από αυτό που έγινε, ότι για παράδειγμα καταλάβαμε ότι ήταν ανήσυχο γιατί ενδεχομένως κουράστηκε και ότι ίσως δεν χρειάζεται να το πιέσουμε να έρθει μαζί άλλη φορά, αν αυτό δεν το ευχαριστεί.

Δεν πρέπει να εστιάζουμε μόνο στα λάθη του ή στο πρόβλημα που δημιούργησε, αλλά να αναφέρουμε προτεινόμενες λύσεις.

Ας μην ξεχνάμε πόσο ευαίσθητα είναι τα παιδιά μας στις αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους και ας κατανοήσουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να είμαστε σε εγρήγορση σχετικά με τα ερεθίσματα που τους προσφέρουμε!