Η αγγλική τηλεοπτική σειρά τεσσάρων επεισοδίων «Adolescence», που προβάλλεται στο Netflix έχει προκαλέσει συζητήσεις για τον ρόλο που παίζουν οι επιρροές του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ανάπτυξη των παιδιών, που βρίσκονται στην εφηβεία.

Στη σειρά, παρακολουθούμε την ιστορία ενός 13χρονου αγοριού, του Τζέιμι και την επίδραση που έχουν στην ταυτότητα και τη συμπεριφορά του οι τοξικές ιδεολογίες που προωθούνται στο ίντερνετ.

Διαβάστε επίσης: Ανάπτυξη εγκεφάλου στην εφηβεία: Το ντόμινο σκέψης που οδηγεί στην ευτυχία

Αρρενωπότητα και αγόρια στην εφηβεία

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nursing Inquiry, η δυτική κουλτούρα καθορίζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να ταιριάζουν με το πατριαρχικό ιδεώδες της αρρενωπότητας.

Από την παιδική κιόλας ηλικία, καθώς και αργότερα κατά την εφηβεία, κάποια αγόρια μαθαίνουν ότι το να είσαι αρρενωπός σημαίνει, μεταξύ άλλων, σκληρότητα, έλλειψη συναισθηματικής ευαισθησίας, αταραξία και αυτονομία.

Μάλιστα, συχνά αναγκάζονται από το περιβάλλον τους να μοιάζουν με τους άντρες που έχουν στη ζωή τους, για παράδειγμα με τον πατέρα ή τον μεγάλο αδελφό τους, ακόμη και αν αυτοί δεν έχουν σωστές απόψεις, με αποτέλεσμα τα παιδιά να πιέζονται να εκδηλώνουν συχνά συμπεριφορές που ταιριάζουν με το στερεότυπο της κοινωνίας για τον «αρσενικό κώδικα».

Παιδιά στην εφηβεία και αναζήτηση ταυτότητας

Όταν τα παιδιά βρίσκονται στην ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας αναρωτιούνται διαρκώς για όλα. Κάνουν στον εαυτό τους ερωτήσεις όπως «ποιος είμαι» ή «πού ανήκω». Αναζητούν τον εσωτερικό τους κόσμο και τη θέση τους σε αυτόν τον κόσμο.

Οι απαντήσεις συνήθως διαμορφώνονται από την οικογένεια, τον πολιτισμό, τους δασκάλους και στην εποχή μας σε μεγάλο βαθμό από τους συνομηλίκους, όχι μόνο στο σχολείο και τη γειτονιά, αλλά κυρίως στα social media.

Εξίσου σημαντική επιρροή για τα παιδιά στην εφηβεία είναι οι διάφορες -πολλές φορές επικίνδυνες- γνώμες και τα trend που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Κυρίως για τα αγόρια, μάλιστα, όπως βλέπουμε και στη σειρά, οι κίνδυνοι να αποκτήσουν μία επιθετική συμπεριφορά, βασισμένη στην «τοξική αρρενωπότητα» διαφαίνονται όλο και μεγαλύτεροι.

Το ζητούμενο είναι να αναγνωρίσουμε αυτό το πρόβλημα ως γονείς και ενήλικες γενικότερα και να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε υγιείς χώρους για τα αγόρια και τους νέους άνδρες να εξερευνήσουν την ταυτότητά τους και να αποφύγουν τοξικές συμπεριφορές.

Τι αποκαλύπτει η σειρά για τις διαδικτυακές επιρροές

Η σειρά «Εφηβεία» ακολουθεί τον 13χρονο ήρωα, του οποίου η ταυτότητα και οι συμπεριφορές διαμορφώνονται σημαντικά από τον διαδικτυακό εξτρεμισμό, αποκαλύπτοντας πώς οι τοξικές ιδεολογίες μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες.

Ο Τζέιμι, από την αρχή κιόλας του πρώτου επεισοδίου, κατηγορείται για το φόνο μιας έφηβης συμμαθήτριάς τους, της Κέιτι.

Η σειρά εξελίσσεται σιγά – σιγά, με συγκινητικά πλάνα και με το συναίσθημα να κορυφώνεται, όσο περνά η ώρα, ενώ κάποιες σκηνές, όπως αυτές στο επεισόδιο με την ψυχολόγο και το σάντουιτς, είναι αρκετά αποκαλυπτικές σχετικά με την ψυχολογία του μικρού Τζέιμι, ενώ δίνουν ιδέες στους ενήλικες για την προσπάθεια αντιμετώπισης τέτοιων δύσκολων συναισθημάτων.

Το «Adolescence» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη σχέση των παιδιών με την τεχνολογία και το ίντερνετ. Υπενθυμίζει στην κοινωνία πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα και πως πρέπει να ασχοληθεί περισσότερο με τους εφήβους και την ψυχοσύνθεσή τους και να τους προστατεύσει από τους κινδύνους των καιρών μας.

Επίσης, η σειρά μάς κάνει να συνειδητοποιούμε πόσο ανεξέλεγκτη μπορεί να γίνει στις μέρες μας η εισροή πληροφοριών στο δωμάτιο ενός εφήβου ακόμη και όταν η πόρτα του είναι κλειστή. Πόσο μπορεί να επηρεαστεί και να διαμορφώσει χαρακτήρα και συμπεριφορές, μόνο και μόνο μέσα από την αλληλεπίδρασή του με τους διαδικτυακούς του φίλους στο λάπτοπ του ή μέσα από τις αναρτήσεις influencer με επικίνδυνες θεωρίες στο Instagram.

Αυτές, μπορεί να αφορούν στην προώθηση στερεοτύπων που σχετίζονται με το φύλο, να σχετίζονται με τον μισογυνισμό ή ακόμα και με τη βία.

Οι γονείς ανησυχούν

Ανά τον κόσμο, ανήσυχοι γονείς αναζητούν ξαφνικά στο Google όρους που αναφέρονται στη σειρά, όπως «ο κανόνας 80/20».

Μετά από την παρακολούθηση δε της σειράς, που δείχνει τους γονείς του κεντρικού ήρωα να αναρωτιούνται τι έκαναν λάθος, οι γονείς των εφήβων προσπαθούν να διορθώσουν τα πιθανά λάθη τους, να είναι πιο προσεκτικοί και να επαναπροσδιορίσουν τις μεθόδους ανατροφής των παιδιών τους.

Σύμφωνα με την Common Sense Media, οργανισμό που παρέχει ανεξάρτητες αξιολογήσεις και οδηγίες σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης και την τεχνολογία για παιδιά και οικογένειες, αλλά και κριτικές για τηλεοπτικά προγράμματα, ο διαδικτυακός εξτρεμισμός είναι ένα πρόβλημα της εποχής μας και δεν εμφανίζεται πάντα με μισαλλόδοξες ομάδες ή βίαιες διακηρύξεις.

Οι έφηβοι βομβαρδίζονται καθημερινά από τοξικά άμεσα και έμμεσα μηνύματα, μέσω κάποιων ειδών μουσικής, μέσω βίντεο και εικόνων.

Οι influencer «τοξικής αρρενωπότητας» συχνά χρησιμοποιούν χιουμοριστικές ατάκες, κριντζ περιεχόμενο ή προσφέρουν στους έφηβους τρόπους για να κερδίσουν χρήματα, να «χτίσουν» το σώμα τους ή να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση.

Οι ηθοποιοί της σειράς «Adolescence» μάς δείχνουν μια ακραία αλλά συγκλονιστική και συναισθηματικά ισχυρή ιστορία σχετική με την καταστροφική επιρροή αυτών των ιδεολογιών σε παιδιά που βρίσκονται στη εφηβεία.

Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι πως δεν πρέπει οι γονείς να αντιδράσουν με πανικό, ίσα – ίσα είναι μια ευκαιρία για να δώσουν μεγαλύτερη σημασία σε κάποια πράγματα και να δράσουν προτού να είναι αργά -πάντα μέσω του διαλόγου και με σεβασμό προς το παιδί τους.