Ο αστιγματισμός είναι ένα κοινό διαθλαστικό σφάλμα που προκαλεί θολή όραση παραμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο εισέρχεται το φως στο μάτι των παιδιών.
Στον αστιγματισμό ο κερατοειδής χιτώνας ή ο φακός του ματιού παρουσιάζει μία ανισομερή καμπυλότητα. Αντί να εστιάζει το φως σε ένα μόνο σημείο του αμφιβληστροειδούς, οι ακανόνιστες καμπυλότητες διασκορπίζουν το φως, δημιουργώντας μια θολή εικόνα.
Επειδή ο αστιγματισμός διαταράσσει τόσο τη κοντινή όσο και τη μακρινή όραση, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αμβλυωπίας – κοινώς γνωστής ως «τεμπέλικο μάτι» (lazy eye) – κατά την οποία ο εγκέφαλος σταδιακά σταματά να επεξεργάζεται τα δεδομένα από το πάσχον μάτι.
Διαβάστε επίσης: Αυξάνει τον κίνδυνο μυωπίας ο υπερβολικός χρόνος στην οθόνη;
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Ophthalmology, ο αστιγματισμό επηρεάζει περίπου το 15% των παιδιών σχολικής ηλικίας – ένα ποσοστό που αυξήθηκε μετά την πανδημία COVID-19 – και συχνά συνδέεται με τη μυωπία.
Τα «παράπονα» των παιδιών με αστιγματισμό
Ένα παιδί που έχει αστιγματισμό βλέπει ελαφρώς παραμορφωμένο το περίγραμμα των σχημάτων, με αποτέλεσμα να βλέπει θολά, να ζαλίζεται όταν διαβάζει και να κουράζονται τα μάτια του.
Αν το παιδί παραπονιέται για…
- Θολή όραση
- Κούραση ή πονοκεφάλους μετά από διάβασμα ή δραστηριότητες που απαιτούν συγκέντρωση
- Ζαλάδα ή δυσκολία στην παρακολούθηση αντικειμένων, ειδικά μακριά
Τότε καλό είναι να το εξετάσει ένας οφθαλμίατρος.
Η διάγνωση γίνεται συνήθως με ειδική εξέταση (με τη χρήση συσκευής που μετρά την εστίαση). Ο αστιγματισμός διορθώνεται με γυαλιά ή φακούς επαφής, και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση στην ενηλικίωση.
Εάν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί, μπορεί να επηρεάσει την όραση, ειδικά αν συνυπάρχει με άλλες οπτικές ανωμαλίες.
Τι μπορείτε να κάνετε για να προλάβετε το πρόβλημα
- Να ελέγχετε την απόσταση της οθόνης του υπολογιστή του όταν γράφει ή παίζει παιχνίδια (καλό είναι να βρίσκεται στο ύψος των ματιών και σε απόσταση περίπου 45-75 εκατοστών).
- Να μεριμνάτε εγκαίρως για κάθε πρόβλημα που μπορεί να εμφανιστεί στα μάτια του παιδιού.
- Να φροντίσετε να φορά πάντα τα σωστά γυαλιά (αν χρειάζονται).
- Να προστατεύετε τα μάτια του από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, με τη χρήση απορροφητικών γυαλιών ηλίου.
- Να ελέγχετε τις συνθήκες φωτισμού όταν διαβάζει. Ο κακός φωτισμός κουράζει τα μάτια και μπορεί να δημιουργήσει διαταραχές στην όραση.
- Να παροτρύνετε το παιδί, όταν γράφει ή διαβάζει, να σηκώνει τα μάτια του και να κοιτά αλλού για λίγα δευτερόλεπτα – κάθε δέκα περίπου λεπτά. Aυτό επειδή οι μύες των ματιών κουράζονται ιδιαίτερα όταν μένουν ακίνητοι, όταν δηλαδή κοιτάζουμε για πολλή ώρα στο ίδιο σημείο.
