Οι αλλαγές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Από στιγμή σε στιγμή, από μέρα σε μέρα, όλα βρίσκονται σε συνεχή ροή. Ως απάντηση σε αυτή τη συνεχιζόμενη διαφοροποίηση, καλούμαστε συνεχώς μεγαλώνοντας να προσαρμοζόμαστε μέσω της επαναρρύθμισης εν μέρει των προσδοκιών μας. Έτσι, θα πρέπει να κάνουμε ως γονείς και στην εφηβεία των παιδιών μας, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλές αλλαγές. Αυτή η περίοδος μετάβασης από την παιδική ηλικία στην νεαρή ενηλικίωση μεταμορφώνει σταδιακά το παιδί και μας προκαλεί να αναγνωρίσουμε και να συνηθίσουμε μια νέα, διαφορετική πραγματικότητα στην οικογένεια.
Το κλειδί για την προσαρμογή μας στην ανάπτυξη των εφήβων μας είναι η διατήρηση ρεαλιστικών προσδοκιών που μπορεί να φέρει η εφηβική ανάπτυξη. Το στοιχείο αυτό είναι σημαντικό, επειδή όταν οι προσδοκίες εκπληρώνονται, αισθανόμαστε καλύτερα. Αντίθετα, οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες των γονέων μπορεί να αποδειχθούν συναισθηματικά επιζήμιες. Τι να περιμένουμε λοιπόν από τα παιδιά μας στην εφηβεία;
4 πιθανά στάδια της ανάπτυξης των παιδιών στην εφηβεία
Στάδιο πρώτο: Ο διαχωρισμός από την παιδική ηλικία στην πρώιμη εφηβεία (ηλικίες περίπου 9 έως 13)
Ορισμένες κοινές αλλαγές σε αυτό το στάδιο είναι οι εξής:
- Αυξημένη προσωπική… αταξία, καθώς η ζωή γίνεται πιο απαιτητική και περίπλοκη, και αυτό προκαλεί σύγχυση στο παιδί.
- Αρνητική στάση καθώς το παιδί θέλει να το αντιμετωπίζουμε σαν ένα ώριμο άτομο, γεγονός που μας δυσκολεύει.
- Αυξημένη αντίσταση στη γονική εξουσία και αντιπαραθέσεις.
- Πρώιμοι πειραματισμοί για να ικανοποιηθεί η περιέργεια και το αίσθημα ανεξαρτησίας.
Στάδιο δεύτερο: Δημιουργία μιας «οικογένειας φίλων» στην μέση εφηβεία (ηλικίες περίπου από 13 έως 15)
Ορισμένες κοινές αλλαγές που μπορούμε να περιμένουμε περιλαμβάνουν:
- Συχνότερες συγκρούσεις σχετικά με την κοινωνική ελευθερία (Αν οι φίλοι μου μπορούν, γιατί δεν μπορώ κι εγώ;).
- Περισσότερη απόκρυψη γεγονότων.
- Περισσότερη ανάγκη για ιδιωτικότητα και εμπιστοσύνη στους συνομηλίκους παρά στους γονείς.
- Αυξημένη πίεση από τους συνομηλίκους και ανασφάλεια που μπορεί να προκαλέσει κοινωνική σκληρότητα (αποκλεισμός, εκφοβισμός, φήμες).
Στάδιο τρίτο: Όψιμη εφηβεία και ωριμότητα (ηλικίες περίπου 15 έως 18)
Ορισμένες κοινές αλλαγές είναι:
- Ενδιαφέρον για ενήλικες δραστηριότητες, όπως μερική απασχόληση, οδήγηση αυτοκινήτου, δοκιμή ουσιών κλπ.
- Περισσότερη συναισθηματική και σεξουαλική εμπλοκή στις σχέσεις.
- Περισσότερη νεανική αποφασιστικότητα για την ιδιωτικότητα, την κοινωνική ελευθερία και τον έλεγχο.
- Ενθουσιασμός και ανασφάλεια για την αποφοίτηση από το λύκειο, ανησυχία και προετοιμασία για την επόμενη φάση της αποχώρισης από το σπίτι.
Στάδιο τέταρτο: Δοκιμαστική ανεξαρτησία (ηλικίες περίπου 18 έως 23)
Κάποιες συνήθεις αλλαγές περιλαμβάνουν:
- Μειωμένη αυτοεκτίμηση λόγω της αδυναμίας να διαχειριστούν επαρκώς τις αυξανόμενες απαιτήσεις, αναβολές και καθυστερήσεις.
- Αυξανόμενη ανησυχία από την αβεβαιότητα για το μέλλον.
- Υψηλή διάσπαση από τους συνομηλίκους που είναι κι αυτοί μπερδεμένοι ως προς την κατεύθυνσή τους, αποφυγή των προβλημάτων, και υψηλότερη τάση για δοκιμή ουσιών.
- Αδυναμία σταθεροποίησης καθώς πολλοί νέοι “επιστρέφουν” σπίτι για λίγο καιρό και ύστερα προσπαθούν ξανά να ανεξαρτητοποιηθούν.
