Υπάρχει μια φάση στη νηπιακή ηλικία (από 12 μηνών έως περίπου 3,5 ετών) που το μικρό σου σε ακολουθεί παντού. Το νήπιο γνωρίζει πλέον ότι εσύ υπάρχεις και όταν δεν σε βλέπει, αλλά ακόμα δεν είναι σίγουρο ότι θα γυρίσεις. Η προσκόλληση κορυφώνεται σε περιόδους στρες.

Κάθε παιδί βιώνει το άγχος αποχωρισμού διαφορετικά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια φάση όπως με τα δοντάκια του: Άλλα παιδάκια βγάζουν όλα τους τα νεογιλά δόντια χωρίς ταλαιπωρία, ενώ κάποια άλλα δυσκολεύονται περισσότερο μέχρι να ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο.

Διαβάστε επίσης: Οι αλήθειες των μικρών παιδιών που έχουμε ξεχάσει

Γιατί έχει το νήπιο άγχος αποχωρισμού;

Το άγχος αποχωρισμού έχει βιολογική εξήγηση. Τις πρώτες εβδομάδες της ζωής το μωρό δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει τον εαυτό του από τη μητέρα, θεωρεί πως πρόκειται για μια ενιαία οντότητα. Σταδιακά, όμως, αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη μητέρα ως ξεχωριστή οντότητα και αναπτύσσει την ικανότητα να κρατάει την εικόνα της στη σκέψη του, ακόμα και όταν δεν τη βλέπει. Η συνειδητοποίηση του βρέφους ότι αποτελεί ξεχωριστή οντότητα αποτελεί για αυτό ένα σοκαριστικό γεγονός, καθώς συγκρούεται η ανάγκη του για εξέλιξη με την απώλεια που νιώθει από την αποσύνδεση από τη μητέρα. Η εσωτερική σύγκρουση αγχώνει ψυχικά το μωρό και εκφράζεται με έντονες λεκτικές και σωματικές αντιδράσεις.

Τυπικές αντιδράσεις παιδιού με άγχος αποχωρισμού:

  • Κλάμα όταν φεύγεις από το δωμάτιο.
  • Άρνηση να πάει στον παιδικό σταθμό.
  • Κολλάει συνεχώς πάνω σου (κυριολεκτικά).
  • Ξυπνάει τη νύχτα και σε ψάχνει.
  • Δυσκολεύεται να κοιμηθεί μόνο του.

Smart info: Το 4% των παιδιών σε σχολική και προσχολική ηλικία δείχνει να αναπτύσσει αγχώδη διαταραχή και να μην μπορεί να αποχωριστεί με τίποτα τη μητέρα ή τον πατέρα του.

Όσο πιο πολύ ενημερωμένοι είμαστε για αυτά τα φυσιολογικά αναπτυξιακά στάδια, τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε να ανταποκριθούμε άμεσα στις ανάγκες των παιδιών μας και να τα ανακουφίσουμε στα έντονα συναισθήματα που βιώνουν.

Τι να κάνω;

  • Προετοίμασε το νήπιο για τον αποχωρισμό («Θα πάω στο σούπερ μάρκετ και θα γυρίσω μόλις τελειώσεις το παζλ»).
  • Μην εξαφανίζεσαι κρυφά — χειροτερεύει την εμπιστοσύνη.
  • Κράτα τους αποχωρισμούς σύντομους και ήρεμους, χωρίς πολλά δάκρυα.
  • Δείξε συνέπεια — όταν λες ότι θα επιστρέψεις, να επιστρέφεις.
  • Δώσε αντικείμενα παρηγοριάς.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Αν το άγχος αποχωρισμού:

  • Συνεχίζεται μετά τα 5–6 έτη.
  • Επηρεάζει έντονα τη λειτουργικότητα του παιδιού (δεν μπορεί να πάει σχολείο, έχει σωματικά συμπτώματα κ.λπ.).
  • Συνοδεύεται από έντονο πανικό, εφιάλτες, ή φόβο ότι κάτι κακό θα συμβεί.

Σε αυτή τη φάση είναι καλό να συμβουλευτείτε έναν παιδοψυχολόγο.